|
Đào sâu t́m hiểu những nghi thức pha nấu và thưởng lăm cà phê khác nhau, từ xưa đến nay, từ Đông sang Tây luôn hàm chứa quan niệm về sự sống, về vai tṛ của con người đối với trời đất và đối với chính ḿnh.
ky-71-hinh-bia.jpg
Người Nhật đă định h́nh Trà đạo thành đạo lư của dân tộc, một nghệ thuật sống được truyền tải qua việc thưởng lăm một tách trà. Trong khi đó, Việt Nam – một cường quốc cà phê nhất nh́ thế giới, có hạt cà phê Robusta ngon nhất thế giới, có một bề dày lịch sử văn hóa thưởng lăm cà phê hàng trăm năm, nhưng đến nay, giá trị cà phê Việt Nam vẫn thuộc phân khúc thấp, chủ yếu xuất thô và chưa được định h́nh đúng vị thế vốn có của ngành, của quốc gia.
Với mong muốn đưa ngành cà phê Việt Nam lên một tầm cao mới, nâng cao giá trị cà phê không chỉ là một thức uống thông thường mà c̣n ở tầm mức cà phê văn hóa, cà phê nghệ thuật, cà phê tinh thần… đến cà phê triết đạo, xứng đáng với vị thế của cường quốc cà phê của thế giới - Tập đoàn Trung Nguyên Legend đă dành thời gian và tâm huyết trong nhiều năm để nghiên cứu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật… cà phê trong mọi lĩnh vực đời sống của nhân loại để cà phê trở thành “Cà Phê Triết Đạo”.
Trong suốt hành tŕnh sáng tạo và phát triển của Trung Nguyên Legend th́ tinh thần dấn thân phụng sự cộng đồng luôn là hạt nhân xuyên suốt bằng nhiều chương tŕnh hành động để Kiến tạo khát vọng lớn, Chí hướng lớn cho quốc gia; để xây dựng vị thế mới cho ngành cà phê Việt Nam trên bản đồ cà phê thế giới và trên Hành tŕnh này, Trung Nguyên Legend mong muốn cùng chung tay với các nhà hoạch định sách lược quốc gia để Việt Nam sớm trở thành quốc gia hùng mạnh và ảnh hưởng toàn diện thế giới!
Người Nhật đă làm được!
Người Việt ḿnh cũng làm được và làm tốt hơn!
Văn hoá ẩm thực vốn là cái đạo sống, đạo cư xử, có quan hệ chặt chẽ với những lĩnh vực tâm lư, tâm thức và tâm linh. Do vậy, pha lọc cà phê chẳng phải là chế tác đơn thuần một thức uống mà dù muốn dù không đă tạo dựng một phương thức tŕnh hiện lối suy tư, cách sống của mỗi con người, mỗi dân tộc.
Cà phê là một ư nguyện sống
Cách pha chế cà phê cổ xưa nhất là văn minh cà phê Ottoman, phổ quát ở lănh địa đế chế Ottoman, những nước Ả Rập thuộc các vùng trung cận đông và bắc Phi. Khởi nguyên từ một niềm tin có từ thời cổ đại: Thượng đế sinh ra vũ trụ vạn vật và con người, con người phải thuận theo Thiên ư, cả trong mọi hoạt động ăn mặc ở và sống.
Văn minh cà phê Ottoman h́nh thành trong cung điện đế chế Ottoman, nơi nhà bếp (Matbah-ı Şerif) được xem là “tu viện” giáo dục lư tưởng đạo đức và tinh thần Hồi giáo thông qua quy tŕnh và nguyên tắc nấu - ăn. Thực phẩm được chọn lẫn thủ thuật chế biến luôn có sự gắn kết với các biểu tượng tinh thần.
Người Hồi giáo tin rằng, Thiên thần Gabriel đă tiết lộ cho nhà tiên tri vĩ đại Mohammed biết cách sử dụng cà phê trong một đoạn Kinh Koran. Và có rất nhiều truyền thuyết về “những người trung thành” với Thượng đế đă được cứu rỗi khi uống cà phê. Dù từ huyền thoại nào th́ nguồn gốc cà phê cũng đă liên thông với thế giới thần thánh. Thế nên việc pha nấu và thưởng lăm văn minh cà phê Ottoman trở thành nghi lễ tâm linh thể hiện ḷng sùng kính Thượng đế, nguyện được ban phước lành, được gần hơn với cơi thiên đàng.
ky-71-hinh-03.jpg
Trong nghi thức pha nấu cà phê Ottoman, hạt cà phê tươi được rang nhẹ chỉ đến độ có màu vàng sáng, giă hoặc xay rất mịn. Sau đó cho cà phê vào một dụng cụ đặc biệt gọi là ibrik (hoặc cezve), nước sử dụng phải tinh khiết và lạnh, có thể thêm đường nếu muốn có vị ngọt, khuấy đều cho đến khi các nguyên liệu đồng nhất và đun sôi trên cát nóng hay than hồng. Nhiệt độ đun không quá cao, lư tưởng nhất là 70 độ C. Với nhiệt độ này, thời gian để cà phê sủi bọt vừa đủ làm toát yếu những tinh chất cần thiết của cà phê. Mỗi khi cà phê sủi bọt tăm phủ kín mặt nước, phải lấy ibrik ra khỏi bếp và sau đấy tiếp tục đun. Việc này diễn ra b́nh thường là ba lần, lần thứ nhất để các bọt sủi tăm lắng đọng, lần thứ hai chia một ít ra tách, lần cuối cùng th́ rót cà phê ra tách thật chậm từ cao xuống, để bọt vàng nổi đầy trong tách cà phê.
Trong đức tin Hồi giáo, Thượng đế là Đấng toàn năng biết tất cả quá khứ lẫn tương lai, số phận cuối cùng của mỗi linh hồn được Thượng đế định đoạt. V́ thế, khi thưởng thức cà phê, tâm trí con người khởi lên một ư nguyện sống, gửi gắm một ước vọng về tương lai của chính ḿnh. Để sau khi uống gần cạn cà phê th́ úp ngược tách cà phê xuống đĩa, từ h́nh dạng tạo bởi bă cà phê mà tiên tri số mệnh và đường hướng dẫn dắt đến tương lai mong ước.
Cà phê là một khát vọng sống
Văn minh cà phê Roman ra đời ở châu Âu trong thời khai sáng, một thời đại phổ quát quan niệm phận số con người phải đặt trên cơ sở một lối sống được định hướng bởi lư trí. Con người khao khát làm chủ vận mệnh, thống trị tự nhiên, khẳng định vị trí trung tâm của ḿnh đối với phần c̣n lại của vạn vật. Quan niệm này bắt nguồn từ những tiến bộ kỹ nghệ trong thời kỳ Phục Hưng, đặc biệt là từ các cuộc cách mạng công nghiệp khởi nguồn ở Tây Âu và sau này lan sang Bắc Mỹ, những khám phá khoa học và các ứng dụng kỹ thuật làm thay đổi hoàn toàn cách thức con người ứng xử với tự nhiên và với đời sống của chính ḿnh.
Năng lượng hơi nước là phát minh mở màn cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, các nhà khoa học trên khắp châu Âu nghiên cứu ứng dụng hơi nước trong việc pha chế cà phê. Năm 1884, “Máy hơi nước pha cà phê kinh tế và tức thời” của nhà phát minh người Ư - Angelo Moriondo được cấp bằng sáng chế, đây được xem là máy pha chế cà phê Espresso tiên phong sử dụng cả nước và hơi nước. Những năm đầu thế kỷ 20, máy Espresso tiếp tục được các nhà khoa học cải tiến cơ chế hoạt động bằng hơi nước. Cho đến năm 1938, Milanese Achille Gaggia (1895 – 1961) kết hợp nguyên lư hoạt động của piston tạo ra máy pha cà phê Espresso áp suất đầu tiên, mở ra kỷ nguyên cà phê Espresso hiện đại.
ky-71-hinh-02.jpg
Văn minh cà phê Roman đặt nặng sự can dự của con người trong diễn tŕnh sinh hoá của tạo vật. Với cà phê Espresso, thời gian nước xuyên thấu qua bột cà phê rất nhanh (chỉ trong khoảng vài giây) nhưng vẫn đủ để tinh chiết những ǵ huyền linh nhất của cà phê. Nước bị ép qua cà phê dưới áp lực lớn tạo ra dạng năng lượng phá vỡ dầu cà phê đến kích thước siêu nhỏ phân tán trong nước, kết hợp với khí carbon dioxide có trong cấu trúc tế bào cà phê và tái định h́nh thành lớp crema. Chỉ có phương pháp pha chế Espresso mới có một nguồn năng lượng đủ lớn để tạo ra lớp crema sóng sánh trên mặt cốc. V́ vậy crema là dấu hiệu đặc biệt của cà phê Espresso so với tất cả các phong cách pha chế cà phê khác, làm cho Espresso trở thành đại diện tiêu biểu của văn minh cà phê Roman mang đầy tính kỹ nghệ.
Công nghệ mang đến cho con người một tâm thế siêu vượt, một ư thức “nổi trội” hơn với các loài khác, với thiên nhiên và với vũ trụ. Trong trường hợp của cà phê Espresso, sáng tạo trong công nghệ chế biến cà phê góp phần vào tiến tŕnh vinh thăng chất lượng cuộc sống, khẳng định vai tṛ, vị thế của con người. Con người từ sức mạnh sáng tạo, sức mạnh tri thức của chính ḿnh, không c̣n nương tựa vào bất kỳ một lực lượng siêu nhiên nào bên ngoài cũng có thể cải thiện thế giới để đi tới một tương lai tốt đẹp trên trần thế.
Có thể khẳng định một điều, từ chiều kích tâm linh hay chiều sâu triết học, ngay trong nội hàm cách thức chế tác một tách cà phê ẩn tàng cả một đường hướng đối đăi với nhân sinh, vạn vật và vũ trụ. Cà phê đă là tấm ḷng sống, đạo lư sống, khơi gợi một chí hướng hẳn hoi về sứ mệnh làm người.
|
|
Games
