|
Người Việt mới qua Mỹ, hoặc sống ở Mỹ, thường hay ngạc nhiên khi một buổi sáng đi trên đường, bắt gặp trên vĩa hè, hoặc trước hiên một căn nhà, người ta bày ra những bộ bàn ghế, cái tủ, nệm, áo quần... thậm chí là cái ḷ vi sóng, cái tivi, Computer... cũ với tờ giấy ghi chữ “ Free”, có nghĩa là những đồ cũ... đă bỏ ra (hầu hết, c̣n tốt, sử dụng được) ai cần, hay thiếu có thể “tự do” tới lấy mang về mà không cần phải hỏi qua gia chủ?
Đây có lẽ là thói quen rất lâu đời của những gia đ́nh người Mỹ bản xứ, mỗi khi thay mới các vật dụng hay đồ dùng sử dụng trong nhà, thay v́ “bỏ đi” th́ người ta lại có ư muốn “san sẻ” cho những người thiếu thốn hay cần dùng theo phương châm... tự nhiên, mang, lấy về dùng. Phải chăng đây cũng là một nghĩa cử mang tính nhân văn của hai từ “chia sẻ”, mà không làm người nhận phải bận tâm suy nghĩ hay mặc cảm “mang ơn” v́ của... giữa đàng, ai xin ai lấy cũng tự nhiên? Và có lẽ, chủ nhân của các đồ dùng ấy, cũng chẳng ai màng sự chia sẻ, hay “vật cho” cần lấy một tiếng cảm ơn hay một cử chỉ chịu ơn của người nhận. Bố thí, mà không phải “bố thí”, của cho nhưng chẳng hề hàm ư cho, tặng. Cứ để ngoài đường ai cần dùng th́ cứ thế mang về, nếu không th́ những người làm công tác vệ sinh, cũng phải nhọc công thu gom chất lên xe đổ rác để mang đi... tiêu hủy!
Cũng là một cách “Thi ân bất cầu báo” theo cái đạo của những người phương Đông xưa nhưng chẳng cần phải ra mặt v́... tiện cả đôi đường, kẻ muốn...bỏ đi hay đổi mới đồ dùng và kẻ thiếu hay cần th́ cứ lấy dùng. Hai bên đều vui và có lợi!
Cũng từ cái sự tự do, free này, lại nảy sinh ra một cái nghề... mới, mà phần lớn là những người Việt, cũng có một số người Mễ, người da đen. Đó là nghề... chạy chiếc xe tải nhỏ, loanh quanh các khu phố, t́m lựa trong đám các đồ “Free” ấy, những vật dụng, máy móc hư cũ, đem về gia công sửa chữa lại, sơn phết lau chùi và... bán lại cho những ai cần dùng, cũng kiếm được đồng ra, đồng vào, khỏi phải lao động cực nhọc, căng thẳng trong các hăng xưỡng, hay cũng kiếm thêm chút thu nhập cho gia đ́nh và cuộc sống, lại hoàn toàn tự do, thoải mái.
Bên cạnh việc... cho free các đồ dùng, vật dụng cũ, th́ có nhiều gia đ́nh, do cần sắp xếp lại nhà kho, dư dôi nhiều đồ dùng cũ, hay thay đổi nhà cửa, hoặc cần move sang một chỗ ở khác, thậm chí là... phá sản, cần bán đi hết những vật dụng trong gia đ́nh, người ta không thể “free” quá nhiều vật dụng, đồ dùng mà cần... bán để thu hồi lại một số tiền, trang trăi cho việc mua sắm, di chuyển hay công nợ, thế là có h́nh thức... Tag sale, Garage sale, Garden sale v.v...vào những ngày cuối tuần thứ bảy và Chủ nhật.
Tag sale, Garage sale, Garden sale... dịch ra tiếng Việt, không phải là “bán nhăn”, “ bán nhà để xe” hay “ bán vườn” v.v... mà là nếu bạn để đồ dùng, vật dụng cũ ra bán ở trước nhà, bên hàng hiên th́ gọi là “Tag sale” thông thường th́ ở các khu vực nhà cũ, không có garage để xe, như ở vùng Đông Bắc nước Mỹ, nhà hầu hết đều có basement ( hầm nhà), nên không làm nhà để xe, nên thường sử dụng từ “Tag sale”? Nếu bày bán đồ dùng, vật dụng ở nhà để xe th́ gọi là “Garage sale”, tương tự, nếu ông chủ nhà bày bán ở khu vườn nhà th́ gọi là “Garden sale”...
Ở Mỹ, trừ những khu thương mại, c̣n khu vực nhà ở th́ tuyệt đối không có hàng quán nào được phép mở bán hay kinh doanh bất cứ thứ ǵ, khác hẵn với quê hương xứ sở xa lắc, xa lơ của người Việt, nơi nào càng đông dân cư, nhà ở, th́ càng tranh thủ mở quán nhậu, quán cà phê, hay chí ít, các quầy chạp phô, tạp hóa ở trước nhà, hay bày cái chợ chồm hỗm cũng kiếm được tiền rau cháo mỗi ngày!
Chính v́ lẽ không thể lẫn lộn hàng quán với nhà ở như vậy, nên việc tổ chức bán Tag sale, Garage sale hay Garden sale... cần phải xin phép và khi được cấp giấy phép mua bán mới được phép tổ chức, và cũng chỉ được phép bán trong hai ngày thứ bảy và Chủ nhật, do vậy, khi người chủ nhà, cầm được tờ giấy phép bán Tag sale, hay Garage sale th́ cần phải PR, quảng cáo ngay, để nhiều người biết mà t́m đến mua.
Thông thường việc quảng cáo cũng rất đơn giản, chủ nhà chỉ cần mươi tờ giấy b́a cứng, trên đó có ghi ḍng chữ lớn như “Tag sale” hay “Garage Sale”, phía dưới ghi địa chỉ thời gian tổ chức bán và cái... “mũi tên” chỉ hướng đến nơi bán và dán ở các ngă ba, ngă tư dẫn đến địa chỉ nhà, nơi bày bán và... yên chí ngồi chờ tới ngày bán, khách sẽ đến mua...
Song việc đứng hay ngồi bán Tag sale hay Garage sale cũng không hề... đơn giản như trí... tưởng tượng của mọi người. Như đă viết ở trên, Tag sale và Garage Sale, là bày bán đồ dùng, vật dụng cũ, từ thượng vàng đến hạ cám: Áo quần, giày, dép, mũ măo, đến máy giặt, máy sấy, máy lạnh, máy cắt cỏ... cho đến tranh ảnh, sách vở, va ly, cặp, túi sách, thậm chí cả đồ trang sức từ giả cho đến thật, rồi lu hủ, b́nh lọ, chén bát v.v và v.v...
Các đồ dùng, vật dụng, th́ tùy vào gia chủ, có đồ xưa, cũ từ hồi năo hồi nao, cho đến thời hiện tại, có đồ dùng cũ cần thay mới, có đồ dùng là vật kỷ niệm, thậm chí là đồ dùng của người... đă khuất, c̣n để lại! Với từng ấy đồ dùng, phải tŕnh bày và để sao cho có thứ tự, lớp lang ở ngoài hiên nhà, chái nhà, hay phải để trong khu vườn là cả một sự tính toán, xếp đặt... kỳ công, của gia chủ, người bán. Cho nên, vấn đề khí hậu, thời tiết là hết sức quan trọng, gặp hôm thời tiết xấu, tuyết rơi, hay có một cơn mưa th́ chỉ có từ mếu đến khóc, lại phải dọn dẹp, thậm chí chẳng có ma nào đến... ngó hay t́m mua, th́ quả là điều xui xẻo!
Garage sale th́ đơn giản hơn, v́ chỉ cần dọn dẹp cái garage cho có chỗ trồng, rồi bày biện đồ cần bán ra là xong, không sợ mưa gió hay trời tuyết, song thời tiết xấu sẽ không có khách t́m đến để mua, cũng là điều nan giải, bởi thường giấy phép cho “bán hàng” chỉ gói gọn trong 2 ngày cuối tuần. Hết hạn phải xin phép lại, tốn công lại mất thời gian vô ích.
Người t́m mua Tag Sale, Garage sale, Garden sale là những ai? Họ đa phần là dân... nghèo? Ít tiền, cần mua những thứ ḿnh thiếu, ḿnh cần, song trong số họ cũng không ít người... có tiền, nhưng muốn tiết kiệm, sử dụng những đồ vật dụng cũ nhưng có giá trị, và cũng không thiếu những người thích sưu tầm đồ cũ, đồ cổ... Có người may mắn c̣n mua được những bức tranh cũ có giá trị hay chiếc đồng hồ Thụy Sĩ có niên hiệu trước thế chiến lần thứ I, người viết bài, do ṭ ṃ, và cũng hứng thú với việc sưu tầm các lọ độc b́nh, các ấm trà cổ, cũng đă may mắn mua được vài thứ đồ khá ưng ư có từ thời nhà Thanh, hay các thời vua chúa của Châu Âu để làm... kỷ vật, hay tặng bạn bè cùng sở thích!
Thực ra, ở nước Mỹ, không những chỉ có Tag sale, Garage sale hay Garden sale là có bán những đồ dùng, vật dụng cũ đă qua sử dụng mà c̣n có hệ thống cửa hàng Good Will, chuyên bán áo quần cũ, mà người Việt Nam khi c̣n ở quê nhà hay gọi là hàng...Sida! Ngoài quần áo cũ, các cửa hàng này cũng bán thêm rất nhiều đồ dùng cũ khác như vali, mắt kiếng, đồng hồ, hộp quẹt Zipo và những thứ linh tinh khác, hên xui cũng có thể kiếm, sưu tầm mua được những đồ dùng cũ có giá trị! Trước đây, khi hàng hóa c̣n mắc mỏ, khó khăn, nhiều người Việt, thường vào đây mua đồ dùng để mang về nước... biếu tặng bạn bè, người quen! Nay th́ ít thấy.
Trở lại việc đứng bán Tag sale, Garage sale... người bán cần phải kiên tŕ và luôn vui vẻ, chào mời nhiệt t́nh mỗi khi thấy một người khách xuất hiện, dù là người đi ngang qua, hay ṭ ṃ muốn ghé lại... ḍm ngó một chút cũng phải...”helo hoặc...Hi nhiệt t́nh” và mời mua vài món hàng mà ḿnh chưng bán. Phần nhiều những món hàng đều có giá trị không cao, chỉ từ 1, 2 cho đến chừng 100 USD, người mua, dù là Mỹ, Ta hay Mễ... cũng đều biết... trả giá như các bà nội trợ sành điệu ở... chợ Bến Thành. Ví dụ món hàng, người bán kêu giá $5, người mua có thể trả giá... xuống từ $1 trở lên đến khi “thuận mua, vừa bán” đôi bên đều hài ḷng th́ tiền trao, cháo múc, vui vẻ cả hai!
Bán hàng Tag sale, Garage sale cũng như việc... kiếm bạc cắc, “của đổ hốt lại” nhiều khi đứng bán ră rời cả ngày trời chỉ thu vào được chừng vài ba chục đô, có khi... xui, cả ngày chẳng bán được đồng nào, c̣n phải tốn công thu dọn, song dường như đây cũng là một nếp văn hóa hay một thói quen của người bản xứ một khi muốn, dọn dẹp nhà cửa, kho băi hay phải move đi nơi khác, nhân tiện... giải quyết bớt những đồ dùng cũ, dư thừa trong gia đ́nh mà chưa đến nỗi phải đem ra lề đường, trước cổng nhà, gắn bảng hiệu “Free”.
Một ngày đẹp trời cuối tuần, bạn muốn biết cảm giác của ḿnh ra sao, cứ thử chạy xe tà tà, theo hướng chỉ của mũi tên trên những tấm bảng đề “Tag sale” hay “Garage sale” và ghé vào để thử lựa chọn một món đồ, cam đoan bạn sẽ cũng cảm thấy... thư giăn và là lạ, vui trong ngày...
Chính Vũ
|
|
Games
