Bố mất năm tôi mười lăm tuổi.
Năm chị gái đă lập gia đ́nh và ở bên nhà chồng. C̣n lại anh trai hai mươi tuổi, chị gái mười tám tuổi, em gái chín tuổi và em trai út bảy tuổi.
Đó là Chủ Nhật, ngày Hai Mươi Bốn tháng Mười Một năm Một Ngàn Chín Trăm Tám Mươi Lăm.
Sáng hôm ấy, tôi cùng các bạn đi sinh hoạt thiếu nhi "đi họp"* như thường lệ. Chị Kim Anh ở nhà trông chừng và lo cơm trưa. Bố bị liệt nửa người đă hơn một năm, nhưng vẫn cử động và đi lại trong nhà được. Tôi có thói quen chạy ra chạy vào quan sát bố.
Và sáng nay cũng thế, trước khi đi, tôi đến "chào bố con đi họp thiếu nhi". Bố vui vẻ trả lời "con đi đi kẻo muộn!". Tôi không thấy người có dấu hiệu ǵ bất thường.
V́ đây là một sinh hoạt của giáo xứ, mỗi lứa tuổi đều có những sinh hoạt, học hỏi về Kinh thánh và Giáo lư vào ngày Chủ Nhật.
Khi bố c̣n khỏe, bố cũng tham gia làm việc và từng giữ những chức vụ "ông Tuần", "ông Trương" và giúp dạy người trẻ ngắm đứng*, vào mùa Chay, giúp làm kiệu Đức Mẹ cho các buổi rước con hoa vào tháng Kính Đức Mẹ... Bố có nhiều tài lẻ như: gảy đàn bầu, kéo đàn nhị, đàn tam, đánh trống... không những thế, c̣n tự tay chế ra những dụng cụ âm nhạc này. V́ thế, việc đi sinh hoạt thiếu nhi đối với bố rất quan trọng.
Sáng hôm ấy trời có nắng đẹp, sau khi họp thiếu nhi xong, tôi cùng các bạn rủ nhau ghé nhà chị Châu, chị B́nh để xay bột làm bánh ḅ. Tôi đang c̣n canh thau bột phơi dưới nắng, chờ cho bột sủi bọt, lên men rồi đem đi hấp cách thủy. Đứa th́ nạo dừa làm nước cốt, đứa th́ chuẩn bị củi lửa... Bỗng kẻng báo tử ba hồi, chín tiếng của nhà thờ họ vang lên. Và rồi, nhà thờ chính xứ cũng vang lên tiếng chuông báo hiệu có người qua đời. Chị Kim Anh chạy hớt hải kiếm tôi và báo: "bố đă đi rồi".
Tôi rụng rời tay chân, quăng cái vá trên tay đang khuấy bột và chạy về. Tôi vừa chạy vừa khóc, Đó là lần thứ hai, tôi khóc trong đời.
Những đám mây đen cũng ùn ùn kéo đến u ám cả một bầu trời làm cho con đường làng trở nên tối sầm. Tôi chạy về tới sân nhà th́ cơn mưa cũng bắt đầu đổ xuống như muốn cùng tôi diễn tả một phần của nỗi sầu mất bố. Một người tôi yêu quí đặc biệt nhất của đời tôi.
Tôi khóc tức tưởi, v́ có thêm cảm giác như bị bố lừa tôi mà đi, bố đi không thèm nói lời cuối cùng. Một ḿnh lặng lẽ lịm dần vào cơn mê, cũng chẳng hấp hối hay trăng trối ǵ. Tôi về nhà nh́n thấy bố đă nằm ngủ, giấc ngủ ngàn thu thật thanh thản. Bố không cần quan tâm đến tâm trạng của tôi lúc này nữa. Và tôi thấy tủi vô cùng! Tôi lủi thủi khóc tấm tức và phụ dọn dẹp nhà cửa cho đám tang.
Chiều nay mưa tầm tă. Cơn mưa từ sau khi bố nhắm mắt tới khuya mà vẫn không dứt. Bộ ván dùng cho áo quan, đă được anh rể mua mới cách đây một năm. Nó được mấy chị em tôi tận dụng như là giường ngủ. Bây giờ phải tháo ra. Những người hàng xóm đă tụ tập để giúp đóng quan tài cho bố.
Tiếng cưa, tiếng bào đục soàn soạt dưới ánh đèn măng xông. Ḥa theo những câu chuyện ma của những người thợ mộc, làm ai cũng sợ xoắn da thịt và nhờn nhợn sống lưng.
Bố tôi vẫn nằm đó, với bộ quần tây đen và áo sơ mi trắng được bố cất trong chiếc tủ gỗ từ hồi đám cưới chị Cả tôi. Và bố chỉ mặc tới nó cho đám cưới. Bởi mỗi Chúa nhật đi lễ, th́ bố mặc áo chùng đen, quần trắng, và đội khăn đóng - y phục lễ hội của người miền Bắc. Đúng ra, lần này phải mặc y phục ấy cho bố. Nhưng hôm tháng Ba vừa qua, bố nhờ người em họ cắt cái quần trắng sửa lại cho tôi mặc để dâng hạt và dâng hoa ở nhà thờ. Bởi tôi được chọn vào đội "con hoa". Thời đó vải vóc mắc mỏ lắm! Giá tiền của một cái quần nhung đỏ bằng giá trị của một tạ gạo cơ đấy!
Gương mặt bố thanh thản như đang mỉm cười. Thế mà, hai con chó Mực và Ô nó cứ hí hoáy với nhau. H́nh như chúng đă hiểu chuyện và chia nhau đến nằm kế hai bên chân giường của bố. Nước mắt tụi nó cũng rị ra lă chă, mặc cho mấy con muỗi vo ve bu vào chích những nơi nhạy cảm nhất. Bố yêu tụi nó ít hơn yêu tôi một tí. Hai đứa nó được bố đem hai con gà mái ra đổi của một gia đ́nh người Nam. V́ họ không có đủ cơm để nuôi, nhưng họ không dám bán. V́ người đạo Phật ở quê này họ sợ phạm tội ngược đăi thú vật.
Đối với tụi nó, bố mới là người chủ chính thức. V́ bố đă mua hai đứa nó về và đặt tên là Mực và Ô. Nghi thức đặt tên cũng trịnh trọng lắm! Bố nướng một đĩa cá linh thơm phức. Bố ngồi ghế và kéo hai chân trước của chúng về phía bố. Tôi bưng đĩa cá đứng bên cạnh bố. Khi bố gọi Mực th́ kéo xoa đầu và đút cho con Mực một con cá nướng. Tương tự, bố gọi Ô và đút cho con Ô một con cá. Cứ lần lượt như thế cho đến khi hết đĩa cá. Thế mà sau đó bố gọi đứa nào là đứa đó chạy đến, không hề lẫn lộn.
💕 Mẹ, khi đó ở tuổi năm mươi hai. Đôi vai của mẹ dúm lại. Cổ áo nhô lên phía sau khiến người ta tưởng như mẹ bị gù xuống. Mẹ không khóc, nhưng giọng nói nhỏ lại. Mẹ kéo tay tôi sai con đi lấy cái nồi cũ và những cái gáo dừa để hứng những giọt nước mưa nhỏ xuống qua mái lá. Thỉnh thoảng, mẹ lại chạy vào chỉnh lại nải chuối xanh trên bụng bố như sợ nó bị xê dịch đi nơi khác. Mấy chị em tôi lo tháo tất cả các giường chiếu trong nhà để lấy không gian cho chiếc quan tài. V́ ba ngày liên tiếp, mẹ phải đón các đoàn thể trong giáo xứ đến chia buồn và đọc kinh cầu nguyện.
Bài hát "Sự sống này, chỉ thay đổi mà không mất đi..." được cất vang lên trong mỗi giờ kinh của từng đoàn thể cũng xoa dịu phần nào cho đám tang.
Bố được chôn cất tại đất thánh của giáo xứ. Có nghĩa là nghĩa địa chung của cả giáo xứ người Công giáo, có nơi gọi là Vườn Thánh. V́ là nơi yên nghỉ của những người đă qua đời. Ai mất th́ cứ liên lạc với ban trị sự, với cha xứ và người ta sẽ bố trí việc đám tang trọng thể. Tức là được làm lễ an táng ở nhà thờ, rồi mọi người trong giáo xứ tiễn đưa về nơi cuối cùng là Đất Thánh.
Trong những bộ áo tang được may bằng vải màn. Mẹ và mười chị em tôi, cùng các anh rể, các cháu, đă tiễn bố về nơi vĩnh hằng. Với sự hiện diện của đông đảo giáo dân trong giáo xứ.
Hai con Mực và Ô cũng chạy theo quan tài, và bơi qua năm trăm mét ruộng lúa để được ở lại bảo vệ bố. Thỉnh thoảng chúng về nhà, nhưng ngôi nhà này, không c̣n hấp dẫn tụi nó nữa. Và một ngày kia, chúng đă quyết định ở lại trên ngôi mộ của bố rồi ra đi măi măi.
VietBF@sưu tập