Nếu hỏi các biên kịch thể loại h́nh sự ở Hồng Kông (Trung Quốc), nguyên mẫu nào khơi gợi ư tưởng nhất cho nhân vật cảnh sát phản diện, họ sẽ không ngần ngại chọn Tsui Po-ko (1970 - 2006).
Trước thân nhân và đồng nghiệp, Tsui đóng vai cảnh sát gương mẫu.
Dù là thiện xạ bẩm sinh và đă vào được Lực lượng Cảnh sát Hồng Kông, Tsui tha hóa đến tận cùng, kết cục chết trong “cuộc săn đêm” do chính bản thân khởi xướng.
Cuộc đi săn chết người
Tối ngày 17/3/2006, 2 cảnh sát trẻ là Sin Ka-keung (28 tuổi) và Tsang Kwok-hang (33 tuổi) phụ trách tuần tra Tiêm Sa Chủy, khu vực “sống về đêm” vô cùng nhộn nhịp ở Cửu Long, Hồng Kông. Khi bước vào lối đi ngầm nối đường Austin với đường Canton, họ bất ngờ bị nă đạn.
Nh́n lên góc cầu thang phía Bắc của đường ngầm, Sin và Tsang phát hiện có bóng người. Họ lên đạn và bắt đầu tiếp cận. Từ chỗ ẩn nấp, kẻ xả súng tiếp tục tấn công. Y bắn trúng phần đầu và chân trái của Sin.
Hai cảnh sát gắng gượng nhịn đau đớn, bắn trả. Trong lúc bị thương nặng, Sin nổ 2 phát súng nhưng đều hụt mục tiêu. Tsang nhắm chính xác, bắn 5 phát đạn vào thân và đầu kẻ phục kích. Trước khi gục xuống, anh vẫn kịp gọi chi viện thông qua bộ đàm.
Các đồng nghiệp của Tsang nhanh chóng đến hiện trường, thấy 3 người nằm trong vũng máu và lập tức đem đi cấp cứu. Sau phẫu thuật, t́nh trạng của Sin dần ổn định và hồi phục, nhưng Tsang th́ không qua khỏi. Anh trút hơi thở cuối cùng trong bệnh viện.
Kẻ phục kích Sin và Tsang tử vong v́ 5 phát đạn do Tsang bắn. Nhận dạng cho thấy, y là Tsui Po-ko, cảnh sát trực thuộc khu Bắc Lantau.
Kẻ hai mặt
Tsui Po-ko (1970 - 2006).
Điều tra lư lịch Tsui chỉ ra, y khai sinh tại Thiệu Vũ, Phúc Kiến, là con trai cả trong một gia đ́nh Trung Quốc. Năm 8 tuổi, Tsui cùng mẹ tới Hồng Kông.
Thời thiếu niên, Tsui khá vất vả, phải làm nhiều việc kiếm tiền phụ giúp mẹ. Nhờ nhanh nhẹn, Tsui được nhận vào Trung đoàn Hoàng gia Hồng Kông (Royal Hồng Kông Regiment) làm phụ tá.
Năm 23 tuổi, Tsui gia nhập Cảnh sát Hoàng gia Hồng Kông (Royal Hồng Kông Police), trải qua đào tạo tại Trường Cao đẳng Cảnh sát Hồng Kông (Hồng Kông Police College). Biệt tài của Tsui là bắn súng, giỏi đến mức được khen là thiện xạ.
Với thành tích thao luyện đáng nể, Tsui liên tục tham gia các cuộc thi bắn súng và luôn giật giải Nhất. Tuy nhiên, các giải thưởng này lại không giúp Tsui thuận lợi ứng tuyển vào “đơn vị trong mơ” và có được vị trí như ư. Y dần đổ đốn, ăn chơi và bài bạc. Ban ngày, Tsui giữ diện mạo cảnh sát gương mẫu c̣n ban đêm, y như con thiêu thân điên cuồng đốt tiền vào các tṛ đỏ đen.
“Cớm quỷ” tàn bạo
V́ say mê cờ bạc, Tsui sớm sạch túi. Y cần tiền và lên kế hoạch cướp ngân hàng. Ngày 14/3/2001, Tsui sử dụng sim rác, gọi đến Sở Cảnh sát Lei Muk Shue giả báo có căn hộ đáng ngờ, xin cơ quan chức năng cử người đến kiểm tra. Cảnh sát Leung Shing-yan (24 tuổi) nghe máy và tự ḿnh tới địa điểm, mang theo súng ổ đạn quay.
Tsui chớp lúc Leung gơ cửa căn hộ, xông tới tấn công và cướp súng. Leung chống trả, bị y dùng luôn cây súng vừa cướp được bắn 3 phát vào đầu, 2 phát vào lưng. Vụ việc này khiến Hồng Kông chấn động, mở cuộc điều tra trên diện rộng. Chí ít cũng có 2 ngh́n cảnh sát bị xếp vào diện t́nh nghi, song không ai phát hiện kẻ cướp súng là Tsui.
Ngày 5/12 cùng năm, Tsui đem súng đi cướp Ngân hàng Hang Seng, Tsuen Wan. Y bịt kín mặt mũi, một ḿnh xông vào trong quầy, bắn chết bảo vệ ngăn cản và vơ khoảng 500 ngh́n đô la Hồng Kông cùng 1 ngh́n USD rồi bỏ trốn.
Hiện trường vụ phục kích và xả súng của Tsui tại Tiêm Sa Chủy.
Bất chấp cảnh sát Hồng Kông phong tỏa các con đường, truy đuổi sát sao, Tsui thoát thân trót lọt. Y âm thầm mở 19 tài khoản ngân hàng, chia tiền ra gửi vào rồi vừa bài bạc vừa đầu tư tài chính.
Suốt 5 năm, cảnh sát Hồng Kông không hề phát hiện dấu vết tội ác của Tsui. Ngay cả mẹ và vợ của Tsui cũng một mực tin tưởng y là cảnh sát tốt, cho đến khi được tin y mất mạng vào ngày 17/3/2006.
Sau cuộc điều tra kéo dài gần 2 tháng, Hồng Kông công bố Tsui là tay cờ bạc hạng nặng, thường xuyên lui tới các khu mại dâm và có tổng tài chính lên tới gần 3 triệu đô la Hồng Kông. Y không quen biết ai trong số 3 cảnh sát mà ḿnh đă tấn công, cướp súng, phục kích, sát hại.
Hồ sơ y tế của Tsui cho thấy, y không có tiền sử bị mắc bệnh tâm thần. Người ta suy đoán, sự bất măn với thời cuộc, địa vị… là nguyên nhân khiến Tsui hóa “cớm quỷ”, trút giận lên đồng nghiệp ngẫu nhiên.
Một số lư thuyết âm mưu c̣n cho rằng, Tsui là kẻ nắm giữ các bí mật của quan chức cấp cao Hồng Kông. Y dựa vào đó mà đe dọa, “ỉm” các vụ điều tra về ḿnh xuống, ngang ngược hoành hành nhiều năm, cuối cùng bị thanh trừng…
Cũng sau cuộc điều tra, Hồng Kông phán quyết Tsui phạm 1 loạt tội danh nghiêm trọng và hành động bắn trả của Sin, Tsang là hợp pháp. Phim ảnh Hồng Kông lấy cảm hứng từ đời thực đáng sợ của Tsui, xây dựng nhiều tác phẩm. Ví dụ như Mad Detective (2007, phim lẻ), A Great Way to Care (2009, truyền h́nh dài tập), Anatomy of a Crime: HK's Rogue Cop (2011, phim tài liệu)…
