Niềm tự hào của Thuỵ Sĩ trong suốt 70 năm, hăng hàng không trở thành biểu tượng của sự kinh doanh hiệu quả đă phá sản và gây nên cú sốc lớn đối với đất nước nơi đỉnh núi Matterhorn toạ lạc.
Nhưng cả hội đồng quản trị và ban quản lư của hăng hàng không đều bị kết tội quản lư yếu kém trong khi các yêu cầu bồi thường trị giá 3 tỷ SFr (3,3 tỷ USD) vẫn đang chờ họ xử lư.
Những tháng trước khi giải quyết hết biến cố này thật hỗn loạn. Những diễn biến kịch tính như phim cứ dần được hé lộ, nhưng không ai thực sự tin rằng công ty sẽ phải hứng chịu một đ̣n chí mạng.
Tuy nhiên, vào buổi chiều ngày 2/10/2001, những chiếc máy bay của Swissair đă hạ cánh mà mang theo nỗi lo về việc cất cánh trở lại. Hăng hàng không quốc gia đáng tự hào một thời không c̣n đủ tiền để trả thuế sân bay hoặc mua dầu hỏa cho máy bay của ḿnh.
Khoảng 39.000 hành khách đă trả tiền mua vé máy bay cho Swissair bất ngờ phát hiện ḿnh bị kẹt trong t́nh huống này. Danh tiếng của Thụy Sĩ đă chịu thiệt hại rất lớn. Cho đến tận bây giờ, những người có trách nhiệm trong công ty vào thời điểm đó vẫn đổ lỗi cho nhau về sự suy yếu của "gă khổng lồ".
"Đối với trường hợp của ngân hàng UBS, mọi hành động đều đă được thực hiện để cứu văn t́nh thế vào lúc đó, thế nhưng t́nh huống của Swissair th́ khác. Không ai làm ǵ vào thời khắc quyết định," Giám đốc Swissair cuối cùng, Mario Corti, cho biết trong một chương tŕnh truyền h́nh.
Corti chỉ trích các ngân hàng lớn và chính phủ v́ đă không ngăn chặn t́nh trạng vỡ nợ của Swissair. Nhưng các đối thủ của ông nói rằng Corti nói riêng và cả hội đồng quản trị nói chung, đă không có cái nh́n tổng thể về toàn bộ vụ việc.
"Không có sự trợ giúp nào có thể đến kịp lúc để cứu Swissair. Mọi thứ đều đă quá muộn," Marcel Ospel, người lúc đó là giám đốc điều hành của UBS, cho biết ngay sau khi mọi việc kết thúc.
Vào thời điểm đó, khái niệm "quá lớn để thất bại" không tồn tại. Bảy năm sau, vào mùa thu năm 2008, nội các đă sử dụng luật khẩn cấp để hỗ trợ ngân hàng UBS đang trong cảnh điêu đứng với khoản vay hơn 6 tỷ SFr. Sự hỗ trợ này đă cứu ngân hàng này khỏi phá sản và cứu lấy danh tiếng của Thụy Sĩ khi tồn tại với tư cách là một trung tâm tài chính.
Mọi thứ có thể đă diễn ra theo cách khác đối với Swissair.
"Tôi biết rằng trong t́nh huống khủng hoảng như thế này, tôi phải liên hệ với bộ tài chính kịp thời", Peter Kurer, chủ tịch UBS vào thời điểm đó, nói với tờ NZZ am Sonntag.
"Khi mọi mối liên hệ và mọi thứ đều trở nên chặt chẽ, tất cả các bộ trưởng liên quan đều liên tục được cập nhật thông tin họ cần," Kurer nói. Khi UBS từ chối cấp tín dụng cần thiết cho Swissair vào mùa thu năm 2001, Kurer là giám đốc pháp lư của UBS và đóng vai tṛ quyết định trong các cuộc đàm phán.
Vào ngày 2/10/2001, sự sụp đổ của Swissair đă lan truyền khắp thế giới. Biệt danh "ngân hàng bay" v́ có tính thanh khoản cao, lợi nhuận cao, danh tiếng xuất sắc về hoạt động cốt lơi và các hoạt động kinh doanh dịch vụ ăn uống và miễn thuế được đánh giá cao, đă tan thành mây khói.
Ngày hôm sau, nội các đă làm những ǵ họ đă từ chối hai ngày trước đó. Họ cung cấp một khoản tín dụng khẩn cấp trị giá 450 triệu SFr và cung cấp cho Swissair số tiền cần thiết để bắt đầu hoạt động trở lại.
Đối mặt với việc lỗ tài chính 17 tỷ SFr, SAirGroup sau đó đă đệ đơn lên ṭa án với mong muốn hoăn lại việc này. Họ cần cơ cấu lại khoản nợ của ḿnh.
Sau khi sáp nhập với hăng hàng không khu vực Crossair, công ty kế nhiệm Swiss bắt đầu hoạt động vào ngày 31/3/2002. Các nhà chức trách liên bang và các ngân hàng đă cùng nhau bơm hơn 3 tỷ SFr vào quá tŕnh tái cấu trúc phức tạp và rối ren của doanh nghiệp này, bao gồm 1,7 tỷ SFr của người nộp thuế.
Mặc dù vậy, Swiss đă không bao giờ có thể đạt đến đỉnh cao mà họ hướng tới. Có quá nhiều sự nhiễu loạn và môi trường kinh tế quá bất ổn.
Khi được Lufthansa của Đức tiếp quản vào mùa xuân năm 2005, công ty chỉ trị giá 340 triệu SFr. Nhưng bây giờ với tư cách là một công ty con, Swissair đang tạo ra lợi nhuận lành mạnh cho các chủ sở hữu người Đức.
Câu chuyện vẫn chưa kết thúc đối với các cựu thành viên hội đồng quản trị và ban lănh đạo của Swissair. Yêu cầu bồi thường thiệt hại trị giá tổng cộng 3 tỷ SFr từ nhà thanh lư của Swissair là Karl Wüthrich vẫn đang chờ họ giải quyết.
Hiện vẫn chưa rơ liệu những người nắm giữ vị trí cao có thể phải bồi thường những thiệt hại đó từ tài sản riêng của họ hay không. Bản thân Wüthrich cũng cho biết việc khiếu nại sẽ được xử lư tại ṭa án dù có hay không sự dàn xếp từ trước.
Các hành động tố tụng h́nh sự đă kết thúc nhiều năm về trước. Vào tháng 6/2007, ṭa án khu vực ở Bülach đă tuyên trắng án về mọi tội danh cho tất cả 19 bị cáo, trong đó có một số lượng đáng kể các nhân vật kinh doanh lớn của Thụy Sĩ.
VietBF @ Sưu tầm
Games
