Về lư thuyết, có thể mỗi người chúng ta đều nắm hiểu được. Nhưng trên thực tế, khi đánh giá người khác, có khá nhiều người hay chen cảm xúc cá nhân vào khiến cho nhận định về "bảo thủ" và "có chính kiến" bị sai lệch. Vậy nên, có những điều trong bài viết sẽ khiến cho bạn có cảm giác như điều-mà-ai-chẳng-biết nhưng thực tế không phải ai cũng làm đúng.
Phân biệt "bảo thủ" và "có chính kiến"
1/ "Bảo thủ" là ǵ?
Theo từ điển tiếng Việt, bảo thủ là cố t́nh duy tŕ cái cũ, không chịu tiếp thu cái mới, không chịu cải tiến, thay đổi những cái có sẵn nhưng đă lạc hậu, lỗi thời rồi
Người có tính bảo thủ thường có tính áp đặt, hoặc từ chối lắng nghe. Điều này khiến cho họ khó chấp nhận cái mới và cứ phải sống măi trong lối nghĩ cũ, khó thay đổi, không linh động. Thậm chí dù biết ḿnh đă sai vẫn cố chấp bảo vệ cái tôi cá nhân thay v́ chấp nhận ư kiến của đa số và biết thay đổi sửa chữa.
2/ "Có chính kiến" là ǵ?
"Chính kiến là quan điểm, là lập trường. Người có chính kiến là người có lập trường riêng, không dễ bị giao động hay bị ảnh hưởng bởi lời nói, hành động của người khác."
Người bảo thủ từ chối lắng nghe, chỉ khăng khăng bảo vệ quan điểm cá nhân. C̣n người có chính kiến biết lắng nghe, đánh giá thông tin có phù hợp với bản thân hay không, rồi quyết định có thay đổi không hay giữ tiếp quan điểm của ḿnh.
Vậy, "bảo thủ" và "có chính kiến" khác nhau ở thái độ tiếp nhận thông tin và đưa ra quyết định sau cùng.
---
Không có ǵ là tuyệt đối nhưng có nhiều người có xu hướng ép buộc người khác phải có cùng suy nghĩ với ḿnh (theo kiểu "phe nhóm", "bè đảng")
Theo Quy luật tương đối, một sự việc thường có nhiều mặt, nhiều góc nh́n khác nhau, không có ǵ là tuyệt đối.
Khi bàn luận về một vấn đề, nếu gặp những quan điểm trái chiều, nhiều người thường có xu hướng thuyết phục người đối diện về cùng quan điểm với ḿnh với tâm lư "ḿnh luôn đúng" thay v́ chia sẻ cảm nghĩ. Tuy nhiên, quan điểm của ai cũng có gốc rễ và lư lẽ riêng. Chúng ta không thể ép buộc người khác phải cùng quan điểm với ḿnh. Nếu lư lẽ của chúng ta không đủ sức thuyết phục, họ có thể giữ quan điểm riêng của ḿnh.
Nhiều người đánh giá qua cảm xúc thay v́ nh́n nhận vấn đề một cách khách quan
Sự khác biệt giữa "bảo thủ" và "có chính kiến" nằm ở thái độ nh́n nhận. Chúng ta không thể nào chắc được rằng đối phương chưa xem xét, cân nhắc lư lẽ của ḿnh mà đă lên tiếng phủ nhận. Chúng ta cũng chẳng thể khẳng định được quan điểm của ḿnh đúng đắn 100%.
Một sự việc luôn có góc nh́n nhiều mặt, nhiều góc độ khác nhau. Trên góc nh́n của người này có thể là đúng, nhưng hăy thử nh́n nhận cả trên góc nh́n của đối phương. Nếu mỗi góc nh́n khác nhau là một sự thật khác nhau th́ chúng ta không thể phủ nhận quan điểm của đối phương mà chỉ có thể t́m cách thuyết phục đối phương có thiện cảm hơn với quan điểm của ḿnh. Từ đó khiến cho họ chấp nhận những ǵ mà chúng ta mong muốn.
Trong một cuộc tranh luận, nhiều người không thay đổi được quan điểm của đối phương thường tỏ ra "không hài ḷng". Cảm xúc này cùng với cái "tôi"("ḿnh luôn đúng") khiến họ vội vàng nhận định đối phương không chịu thay đổi lập trường. Từ đó gắn mác "bảo thủ" thay v́ nh́n nhận lại một cách khách quan: Họ đă lắng nghe nhưng lư lẽ của bạn không đủ sức thuyết phục để khiến cho họ thay đổi quan điểm, lập trường.
"Im lặng" trong phản đối không phải vàng
Mục đích cuối của việc chia sẻ quan điểm là để mở rộng góc nh́n, giúp người nhận ư kiến trở nên tốt hơn chứ không phải để “ḿnh thắng, ḿnh đúng”. Vậy nên, hăy nghĩ về mục đích cuối để có thể chia sẻ một cách thoải mái.
Nhiều người nghĩ rằng, neu61tiep61 tục nói thêm sẽ gây ra tranh căi nên họ lựa chọn giữ im lặng. Tuy nhiên, chính người trong cuộc cần phải hiểu được như thế nào là “tranh căi”? và như thế nào là “tranh luận”?.
Theo Wikipedia, "tranh luận" hay "tranh biện" là một quá tŕnh bao gồm thảo luận chính thức về một chủ đề cụ thể. Trong một cuộc tranh biện, các lập luận đối lập được đưa ra để tranh luận cho các quan điểm đối lập.
Việc phân tích trong tranh luận phải dựa trên các luận chứng, luận cứ cụ thể, "nói có sách, mách có chứng". Nếu để cho cảm xúc yêu - ghét chen vào, sẽ biến thành ngụy biện, dễ trở thành một cuộc tranh căi.
Khi bắt đầu có các dấu hiệu "tôi chẳng quan tâm"; "chẳng liên quan";.. hay các dẫn chứng được đưa ra mơ hồ, cảm tính, cảm xúc,.. Hoặc đơn giản là không thể trả lời các câu hỏi của bên phân tích trên góc nh́n khách quan th́ rất có thể một cuộc tranh căi sắp nổ ra.
Ngày nay, dường như chúng ta bị định hướng tôn thờ sự "im lặng". Lướt các trang mạng xă hội, có thể dễ dàng bắt gặp các bài post với chủ đề: Im lặng là đỉnh cao của lư trí hay Kẻ biết im lặng mới là kẻ đáng gờm,.. Im lặng có thể là vàng. Nhưng trong một số trường hợp, đó chỉ là sự ngụy biện cho việc sợ lư lẽ không đủ thuyết phục, không đủ d8e63 tranh luận tiếp.
Thay v́ kết thúc bằng kết luận đồng t́nh: "Ừm, quan điểm của bạn cũng hợp lư" th́ nhiều người lại lợi dụng giá trị của việc "im lặng" để phủ nhận sự đuối lư của ḿnh. Tôi im lặng v́ nói bạn không chịu nghe, chán không buồn nói,..
Nếu có thể trả lời hết các câu hỏi "V́ sao..?" của đối phương th́ chắc chắn họ sẽ suy nghĩ lại quan điểm của bản thân. C̣n nếu không, hăy tự nh́n lại quan điểm của ḿnh một lần nữa. Vậy nên, đừng để đứt gánh giữa đường bằng sự im lặng rồi chủ quan nhận xét rằng, đối phương "bảo thủ".
Đừng để chính bản thân ḿnh cũng bị "lú"
Có những người có suy nghĩ hoàn toàn khác biệt, bị người ngoài đánh giá nhiều đến nổi chính bản thân cũng đâm tự hoài nghi. Là kiểu có chính kiến hay phe bảo thủ? Cho nên, người bên ngoài đánh giá đôi khi c̣n chẳng đủ sáng suốt nên chính ḿnh phải tự xác nhận lại.
Nếu như bị số đông đánh giá, cho rằng "bảo thủ", cũng đừng nên vội vàng mà cả tin. Thời điểm này là lúc dành thời gian để tự suy ngẫm. Thử hỏi số đông "tôi đă bảo thủ như thế nào?". Nếu dẫn chứng đủ sức thuyết phục, đă đến lúc ḿnh cần thay đổi lập trường rồi. C̣n nếu như tất cả chỉ là sự mơ hồ: "Ai mà nhớ được!"; "Chả nhớ nữa"; "Chả biết nữa, chỉ nhớ là như thế thôi";.. th́ cần tiếp tục tự tin vào chính bản thân.
Thường th́ để tạo nên một h́nh tượng nào đó trong tâm trí người khác, chắc chắn phải có một sự kiện rất đáng ghi nhớ hoặc chuỗi các sự kiện hàng ngày. Có thể họ không thể nhớ hết, nhưng chắc chắn họ sẽ nhớ về một sự kiện cụ thể đủ gây ra ấn tượng. Nếu không nhớ nổi, th́ rất có thể là cảm xúc của họ đă tạo nên h́nh tượng đó. Mà rất nhiều người đuối lư trong cuộc tranh luận mang về cảm xúc tiêu cực thay v́ nh́n nhận lại một cách khách quan.
Bao giờ quan điễm của đa số cũng chỉ phản ánh về xu hướng chứ không phải chân lư toàn mỹ!
|
|