Chứng không dung nạp thực phẩm

[florida80]

Không dung nạp thực phẩm dễ khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc ăn uống và thiếu hụt một vài dưỡng chất.

Không dung nạp thực phẩm là tình trạng khiến đường ruột trở nên nhạy cảm với một số loại thực phẩm và không thể dung nạp chúng. Khi ăn những thực phẩm này, cơ thể sẽ gặp phải các triệu chứng khó chịu như nôn mửa, đầy hơi, tiêu chảy, đau bụng và đau đầu trong vòng vài tiếng sau khi ăn. Theo Medical News Today, tình trạng không dung nạp thực phẩm còn phổ biến hơn cả hội chứng ruột kích thích (IBS). Trên thế giới, ước tính có khoảng 15-20% dân số được chẩn đoán mắc chứng bệnh này.

Các chuyên gia y tế cho biết, chứng không dung nạp thực phẩm không gây ra phản ứng như dị ứng thực phẩm nhưng lại có xu hướng kéo dài suốt đời. Đặc biệt, tình trạng này còn khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc tiêu hóa một số loại thức ăn; từ đó, gây ra tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Nguyên nhân

Theo Cleveland Clinic, những người không dung nạp thực phẩm thường không tạo ra đủ lượng enzym mà hệ tiêu hóa cần để phân hủy thực phẩm. Ngoài ra, một số bệnh lý về đường tiêu hóa như celiac, viêm ruột hoặc viêm loét đại tràng cũng có thể khiến cơ thể dễ bị mẫn cảm với thức ăn.

Tình trạng không dung nạp thực phẩm thường dễ bị nhầm lẫn với dị ứng thực phẩm. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã khẳng định hai bệnh lý này không liên quan đến nhau. Bởi vì dị ứng thực phẩm là sự phản ứng của hệ thống miễn dịch. Trong khi đó, tình trạng không dung nạp thực phẩm liên quan đến hệ tiêu hóa. Các triệu chứng không dung nạp thực phẩm sẽ có xu hướng xuất hiện lâu hơn dị ứng thực phẩm. Do đó, người không dung nạp thực phẩm có thể tiêu thụ một lượng nhỏ thức ăn mà không xuất hiện triệu chứng và có thể ngăn chặn các cảm giác khó chịu do bệnh gây ra.

Không dung nạp thực phẩm thường dẫn đến đau và khó chịu ở đường tiêu hóa. Ảnh: Freepik


Những nhóm thực phẩm không dung nạp phổ biến

Đường lactose: Lactose có trong sữa và các chế phẩm từ sữa. Chúng sẽ được tiêu hóa và hấp thụ nhờ enzyme lactase trong cơ thể. Tình trạng không dung nạp lactose là do cơ thể thiếu hụt enzym lactase; từ đó, gây ra các triệu chứng như đau bụng, xì hơi, tiêu chảy và buồn nôn. Chứng bệnh này rất phổ biến và có đến 65% dân số trên thế giới gặp phải.

Cách phòng tránh cho tình trạng này là hạn chế sử dụng các sản phẩm từ sữa có chứa lactose, chẳng hạn như sữa và kem. Tuy nhiên, đối tượng này không nên hạn chế hoàn toàn vì dễ dẫn đến tình trạng cơ thể không nhận đủ canxi và vitamin D. Những thực phẩm chứa ít lactose là các loại phomat gồm parmesan, swiss, cheddar hoặc những sản phẩm lên men như kefir. Ngoài ra, người không dung nạp lactose có thể sử dụng thuốc bổ sung hoặc sử dụng enzyme lactase không kê đơn để tiêu thụ các sản phẩm từ sữa mà không bị đau bụng.

Histamine: Histamine là hóa chất tự nhiên có trong thực phẩm như nho, lúa mạch, dứa, chuối, bơ, nước tương, thịt chế biến, cá hun khói, thực phẩm ngâm chua và socola. Những người không dung nạp histamine thường không tạo đủ enzyme diamine oxidase để phá vỡ các loại thực phẩm này. Giống như chứng không dung nạp lactose, khi ăn thực phẩm có chứa histamine, những người không đủ enzyme diamine oxidase sẽ bị các triệu chứng như đau đầu, phát ban trên da, ngứa, tiêu chảy và đau bụng.

Gluten: Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch. Tình trạng hệ tiêu hóa nhạy cảm với gluten không giống bệnh celiac. Bởi khi được chẩn đoán mắc bệnh celiac, lượng gluten sẽ làm tổn thương ruột non. Còn chứng không dung nạp gluten sẽ dẫn đến cơ thể khó tiêu hoá chúng.

Nếu được chẩn đoán không thể dung nạp bất kỳ loại ngũ cốc nào có chứa gluten, bạn có thể thử chuyển sang tiêu thụ bột gạo, ngô, khoai tây và tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt không chứa gluten. Tuy nhiên, cần tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn để đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng khác.

Theo chuyên gia y tế, chứng không dung nạp lactose có thể nhận biết bằng phương pháp xét nghiệm hơi thở hydro. Trong khi đó,tình trạng không dung nạp histamine và gluten lại không có xét nghiệm về độ nhạy cảm. Do đó, người bệnh cần theo dõi các bữa ăn và triệu chứng. Ngoài ra, bác sĩ cũng khuyến cáo nên đến bệnh viện nếu gặp phải các dấu hiệu như đau bụng, tiêu chảy hoặc có phản ứng nghiêm trọng với một loại thực phẩm nào đó và giảm cân không rõ nguyên nhân.