Dấu hiệu cảnh báo sốc nhiệt do nắng nóng

[Romano]

Nắng nóng khiến nguy cơ sốc nhiệt, đột quỵ tăng cao, đặc biệt là ở trẻ em, người lớn tuổi, người có sẵn bệnh nền hay người làm việc, hoạt động ngoài trời nhiều.
Thời tiết những ngày vào hè đang trở nên nắng nóng trên phạm vi lớn. Thống kê tại các cơ sở y tế cho thấy, số người nhập viện cấp cứu vào mùa hè thường tăng cao gấp 3 lần so với các thời điểm khác. Trong số đó, các trường hợp sốc nhiệt và đột quỵ não, rối loạn điện giải, viêm phổi chiếm đa số.

Dấu hiệu nhận biết sốc nhiệt
Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) cho biết, sốc nhiệt là tình trạng tăng thân nhiệt quá mức, khoảng 40-41 độ C khi nhiệt độ môi trường tăng, cơ thể không có khả năng tản mát nhiệt nội sinh, có thể tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Dân gian hay gọi sốc nhiệt là say nắng hoặc say nóng.

Trong khi đó, sốt là phản ứng của cơ thể đối với nhiễm trùng hoặc viêm, không liên quan đến nhiệt độ môi trường. Người bị sốt sẽ hạ nhiệt khi uống thuốc hạ sốt, còn sốc nhiệt không đáp ứng.

Theo bác sĩ Tiến, khi bị nắng nóng, cơ thể sẽ có các phản ứng để giảm nhiệt độ như giãn nở mạch máu hoặc tuyến mồ hôi hoạt động mạnh. Cơ thể có khả năng điều hòa thân nhiệt ở một giới hạn nhất định để thích ứng với môi trường xung quanh. Khả năng ở mỗi người sẽ khác nhau.

Người cao tuổi và trẻ em có sức chịu đựng kém hơn nên dễ gặp nguy hiểm khi nhiễm nắng nóng. Ngay cả những người trẻ khỏe nếu hoạt động dưới ánh nắng gắt kéo dài cũng có thể bị sốc nhiệt (sốc nhiệt do gắng sức).

Vị chuyên gia cho biết, dấu hiệu thường gặp khi sốc nhiệt là nhức đầu, vã nhiều mồ hôi, mặt đỏ gay, lừ đừ, mệt, khó thở, có khi bị chuột rút, đau bụng, nôn mửa, người bứt rứt. Nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể hoa mắt, chóng mặt, sốt cao 40 độ C đến 41 độ C, mạch nhanh, sắc mặt chuyển qua tái nhợt. Trường hợp nặng, bệnh nhân sẽ ngất xỉu, mê sảng, co giật, hôn mê, trụy mạch và dễ tử vong.

Đặc biệt, ngay khi người bệnh có dấu hiệu lừ đừ, mệt, bứt rứt, da xanh tái... phải đưa đến cơ sở y tế ngay để xử trí kịp thời.

Làm gì để tránh sốc nhiệt?
BS CKII Phạm Thị Ngọc Quyên, khoa Thần kinh (BV ĐH Y Dược TP.HCM) cho biết, để ngừa sốc nhiệt và đột quỵ nhiệt, những người thuộc nhóm nguy cơ cao nên hạn chế ra ngoài khi trời đang nắng nóng. Nếu buộc phải ra ngoài thì phải mặc áo quần dài thấm hút mồ hôi tốt kèm áo chống nắng, chống tia UV, đeo kính râm.

“Đặc biệt khi mới ở ngoài trời nắng về không nên bật điều hòa quá lạnh hoặc tắm nước lạnh ngay. Nên nghỉ ngơi 13-15 phút để cơ thể điều chỉnh lại thân nhiệt ổn định, bớt mồ hôi” - BS Quyên nhắn nhủ.

Với người buộc phải lao động nhiều giờ ngoài trời, ngoài những chuẩn bị trên nên chủ động uống nước để bù lại lượng nước, muối đã mất qua mồ hôi. Hạn chế uống cà phê, rượu trước và trong khi làm việc, tránh gia tăng khả năng mất nước.

Người quản lý lao động cần sắp xếp luân phiên để không ai phải làm việc quá lâu trong môi trường nắng nóng.

Những người đã từng bị sốc nhiệt cần luôn mang theo một lọ muối hoặc đường để pha nước uống khi có dấu hiệu thiếu nước, sốc nhiệt.