Tờ tiền mệnh giá 100 USD là loại tiền giấy phổ biến nhất ở Mỹ. Theo dữ liệu gần đây nhất của Cục Dự trữ Liên bang (FED), số lượng tờ 100 USD đă tăng gấp đôi trong ṿng từ năm 2012 đến năm 2022 - tốc độ tăng nhanh hơn bất kỳ tờ tiền mệnh giá nào khác.
Tờ 100 USD thường được để lưu trữ nhiều hơn là dùng để chi tiêu. Ngay cả khi được chấp nhận dùng để thanh toán các hóa đơn, người tiêu dùng vẫn phải xếp hàng để chờ xác minh xem liệu đó có phải tiền giả này không và mất khá nhiều thời gian để đếm tiền trả lại. Các nhà kinh tế đă kêu gọi giảm tốc độ in tiền mệnh giá100 USD, do lo ngại việc chúng được sử dụng trong các hoạt động bất hợp pháp.
Sage Handley, trợ lư nghiên cứu và tiếp thị ở College Station, bang Texas cho biết, hầu hết mọi người đều sẽ bày tỏ nghi ngờ về tính hợp pháp của tờ 100 USD.
Handley phát hiện một đồng 100 USD trong túi đựng đồ trang điểm của ḿnh. Cô đă đăng lên TikTok chia sẻ rằng ḿnh rất ngại tiêu đồng tiền mệnh giá lớn này, đặc biệt là khi mua những món đồ giá trị thấp. Đây là một trong nhiều bài đăng mạng xă hội có nội dung như vậy.
Bất tiện khi sử dụng để mua bán
Thực tế cho thấy, không hiếm các trường hợp tờ 100 USD bị từ chối thanh toán. Tại khu Midtown Manhattan, các nhân viên thu ngân rất cảnh giác nếu có ai đó dùng tờ 100 USD để thanh toán đơn hàng giá trị thấp. Một số người giơ tiền lên trước đèn để kiểm tra xem đó là tiền giả hay tiền thật trong khi số khác sử dụng đến cả bút soi tiền giả khi nhận tờ 100 USD.
Tại một cửa hàng sách, nhân viên thu ngân đă phải yêu cầu kiểm tra tiền sau khi nhận được tờ 100 USD để thanh toán hóa đơn 3 USD cho một vài quyển sách thiếu nhi. Các nhân viên đă đề cao cảnh giác sau khi gặp một số trường hợp cố t́m cách tiêu tờ 100 USD giả.
Ở một nhà hàng đồ chay gần đó, nhân viên thu ngân từ chối nhận tờ 100 USD cho giao dịch mua một chai trà kombucha giá 4,95 USD. Nhà hàng này cho biết họ không có đủ tiền mặt tại quầy để trả lại.
Khảo sát tại một số cửa hàng khác cho thấy, họ sẵn sàng nói với khách hàng rằng họ không muốn nhận đồng tiền mệnh giá lớn nhất này.
Theo dữ liệu của FED, khoảng 60% các khoản thanh toán được thực hiện bằng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng. Tần suất sử dụng tiền mặt đă giảm mạnh sau đại dịch Covid-19. Hiện tại, tiền mặt là phương thức thanh toán phổ biến thứ ba tại Mỹ, tính theo số lượng giao dịch.
Cất giữ nhiều hơn chi tiêu
Theo giáo sư Kenneth Rogoff ở Đại học Havard, ở thời điểm năm 2022, trong khi có tới hơn 50% số đồng tiền mệnh giá 100 USD nằm ở bên ngoài nước Mỹ, ở trong nước vẫn có đủ lượng tiền mệnh giá này để mỗi người Mỹ sở hữu 55 tờ.
Có một lư do khác khiến tờ 100 USD trở nên phổ biến ở Mỹ là do được giữ trong lưu thông lâu hơn. Những đồng tiền mệnh giá này có thể tồn tại trong lưu thông lâu hơn hàng thập kỷ so với các đồng 1 USD và 5 USD, một phần bởi người tiêu dùng có xu hướng giữ hơn là chi tiêu.
Nhiều cửa hàng không chấp nhận thanh toán bằng tờ mệnh giá 100 USD
Mặc dù có chút bất tiện, tờ 100 USD vẫn mang trong nó dấu ấn văn hóa. Kelvin Jenkins, 34 tuổi, sống tại Benicia, California, cho biết những tờ tiền 100 USD này khiến người dùng “có cảm giác như biểu tượng của địa vị”.
Đầu tháng này, Jenkins đă rút 100 tờ 100 USD để mua ô tô qua sàn thương mại điện tử trên nền tảng Facebook. Ngân viên giao dịch của ngân hàng đă tỏ ra vô cùng bất ngờ với lư do anh cần rút tiền mặt và hỏi anh làm nghề ǵ.
Tiền mặt thông thường được dành riêng cho các giao dịch nhỏ. Theo dữ liệu thanh toán từ FED, khách hàng trung b́nh phải chi trả 39 USD khi thực hiện các giao dịch bằng tiền mặt, so với 95 USD khi thanh toán bằng thẻ tín dụng.
Theo giáo sư Rogoff, việc dễ dàng tích trữ và che dấu khiến tờ 100 USD tiện lợi sử dụng cho các hoạt động phạm pháp, như trốn thuế. Ông kêu gọi Chính phủ ngừng in đồng tiền mệnh giá lớn này.
Những lợi ích của tờ 100 USD
C̣n theo bà Helen Colby, phó giáo sư ngành tiếp thị tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Kelley Indiana, đồng tiền mệnh giá lớn khiến người tiêu dùng ngại chi tiêu hơn. Nghiên cứu cho thấy sinh viên đại học ngại mua hàng hóa hơn khi được đưa cho một tờ 100 USD so với 5 tờ 20 USD.
“Hiện tượng này được gọi là ‘hiệu ứng mệnh giá’ khi h́nh thức của đồng tiền ảnh hưởng tới mong muốn chi tiêu của một người. Một tờ 1 USD có cảm giác ít ỏi, nhưng một tờ 100 USD có ư nghĩa và mang lại cảm giác ‘nhiều’ hơn rất nhiều”, bà Colby nói.
Tuy vậy, với t́nh trạng lạm phát đang ở mức đáng báo động, cảm giác về giá trị đi kèm của tờ 100 USD đă giảm xuống. Hiện nay, 100 USD có sức mua chỉ tương đương với 76 USD của thập kỷ trước.
Ông Connor Morton, Giám đốc Điều hành tại Prineta, một công ty có trụ sở tại thành phố Kansas chuyên nạp tiền cho các cây rút tiền ATM ở thành phố này cho biết, tờ 100 USD lại giúp giảm tải công việc. Theo ông, Prineta gần đây đă nạp nhiều đồng 100 USD so với trước đây. Mệnh giá tiền này đặc biệt phổ biến tại các cây ATM gần cửa hàng cắt tóc, xăm h́nh, khách sạn và cửa hàng tiện lợi...
VietBF@ sưu tập
Games
