Trận mưa sao băng được mong đợi nhất trong năm có tên là Perseids sẽ để lại những luồng ánh sáng và màu sắc trên khắp bầu trời khi nó bay qua bầu khí quyển vào đêm 12 và rạng sáng 13/8.
Mưa sao băng Perseids có thể xuất hiện hàng năm từ giữa tháng 7 đến ngày 1/9. Năm nay, nó sẽ đạt cực đại vào khoảng đêm 12 và rạng sáng 13/8. Dự kiến có tới 100 sao băng mỗi giờ, di chuyển với tốc độ 214.365 km/h.
Bill Cooke, Giám đốc Văn pḥng Môi trường Thiên thạch của NASA, mô tả Perseids là trận mưa sao băng phong phú nhất trong năm với những vệt sáng rực rỡ từ quả cầu lửa bay ngang khí quyển. Cooke cho biết điều này gần giống với "màn bắn pháo hoa trên bầu trời mỗi năm".
Mưa sao băng Perseid trên bầu trời đêm vào ngày 14/8/2023, tại Ratnapura, Sri Lanka. Ảnh: NurPhoto
Là những thiên thạch sáng bất thường, cầu lửa có thể có đường kính vượt quá 1 mét và sáng hơn Sao Kim - theo NASA và Cooke. Sao Kim là một trong những vật thể sáng nhất trên bầu trời đêm.
Những quả cầu lửa này "sáng hơn bất kỳ ngôi sao hay hành tinh nào trên bầu trời", Robert Lunsford, điều phối viên báo cáo về quả cầu lửa của Hiệp hội thiên thạch Mỹ cho biết. Giống như pháo hoa do con người tạo ra, quả cầu lửa "có xu hướng để lại những vệt sáng dai dẳng trên bầu trời trông giống như khói và từ từ tan biến trong vài giây sau khi thiên thạch biến mất", Lunsford nói.
Cooke cho biết năm nay là năm lư tưởng để ngắm mưa sao băng v́ điều kiện ánh trăng sẽ không làm mờ thiên thạch, cho phép người xem quan sát cả những thiên thạch sáng và mờ. Ông nói rằng đây là điều kiện tốt để theo dơi toàn bộ trận mưa sao băng năm nay. Năm ngoái, ánh trăng đă che khuất những thiên thạch mờ.
Năm 1865, nhà thiên văn học người Ư Giovanni Schiaparelli phát hiện ra rằng mưa sao băng Perseids là kết quả của việc Trái đất đi qua các vệt mảnh vỡ ban đầu do sao chổi Swift-Tuttle tạo ra.
Tên của trận mưa sao băng xuất phát từ vị trí trên bầu trời nơi nó bắt nguồn gần cḥm sao Perseus. Cḥm sao này có thể được xác định bằng ứng dụng ngắm sao, có thể giúp người xem xác định chính xác điểm bắt đầu của trận mưa sao băng.
Cách xem Perseids
Cooke đưa ra 4 mẹo để quan sát tối ưu. Bạn không cần các thiết bị như kính thiên văn hay ống nḥm, nhưng hăy t́m bầu trời tối nhất có thể mà không bị ô nhiễm ánh sáng. Nếu có thể, hăy nằm ngửa và nh́n thẳng lên. Cho mắt bạn 30 đến 45 phút để thích nghi với bóng tối. Cooke cho biết: "Đừng nh́n vào điện thoại di động, v́ màn h́nh đó sẽ làm hỏng tầm nh́n ban đêm của bạn và khiến mắt bạn không nh́n thấy bầu trời".
Lunsford gợi ư nên mang theo một chiếc ghế thoải mái để có thể nằm ngửa và tận hưởng quang cảnh, ngắm bầu trời trong tầm mắt. Lunsford cho biết, tránh xa các nguồn sáng ở vị trí quan sát sẽ giúp bạn nh́n thấy nhiều sao băng hơn v́ hầu hết chúng đều mờ nhạt. Nếu không, bạn sẽ chỉ nh́n thấy những sao băng sáng nhất.
Thời điểm tốt nhất để ngắm mưa sao băng là sau nửa đêm khoảng 2 giờ sáng, khi nguồn sao băng sẽ ở vị trí cao nhất trên bầu trời đông bắc, cả hai chuyên gia đều cho biết.
Bất kỳ người ngắm sao băng nào cũng có thể nh́n thấy trận mưa sao băng ở Bắc Bán cầu, nhưng "đỉnh điểm (tối đa) sẽ muộn hơn nên nơi tốt nhất để ngắm (trận mưa sao băng) là ở giữa Thái B́nh Dương, Hawaii", Lunsford cho biết. Ông nói thêm rằng mưa sao băng Perseids không thể nh́n thấy ở Nam Cực v́ ánh sáng rực rỡ không bao giờ xuất hiện trên bầu trời ở đó.
Các trận mưa sao băng c̣n lại trong năm
Sau đây là các trận mưa sao băng sắp tới cùng ngày dự kiến đạt đỉnh:
Draconids: Ngày 7-8 tháng 10
Orionids: Ngày 21-22 tháng 10
Sao Taurid phương Nam: Ngày 4-5 tháng 11
Sao băng Taurid phương Bắc: 11-12 tháng 11
Mưa sao băng Leonid: 17-18 tháng 11
Geminids: Ngày 13-14 tháng 12
Ursids: Ngày 21-22 tháng 12