Được mệnh danh là 'Nam kỳ tứ tú' và từng gửi lời thách đấu Lư Tiểu Long, nam nghệ sĩ này trở thành huyền thoại khó quên của làng vơ Việt Nam.
Vơ sư Lư Huỳnh tên thật là Lư Kim Tuyền, sinh năm 1942 tại tỉnh Vĩnh Long. Ông là vơ sư chưởng môn của ḷ vơ Huỳnh Tiền nức tiếng tại Sài G̣n. Ḷ vơ này đào tạo ra rất nhiều tên tuổi lớn của làng vơ.
Không chỉ được mệnh danh là "Báo đen" của làng vơ, Lư Huỳnh c̣n là ngôi sao vơ thuật được xếp vào nhóm "Nam Kỳ tứ tú", tức bốn vơ sư nổi tiếng nhất miền Nam trước năm 1975.
Vơ sư Lư Huỳnh thời trẻ.
Tập luyện và thi đấu vơ thuật từ nhỏ, khi đă thành danh trên các vơ đài, Lư Huỳnh thường được nhắc tới với chiêu vơ độc "Liên hoàn bát cước" (Tung người đá 8 cước trên không trung).
Từ năm 1957 đến 1964, ông thượng đài 6 trận, thắng 3 trận, trong đó có trận đấm ngă đối thủ Lyauté Francoise - vơ sĩ da đen vô địch quân đội Pháp. Ngoài ra, ông cũng thắng nhiều vơ sĩ nổi tiếng Anh Thạch, Mạch Trung Phương.
Không chỉ giới hạn ở thi đấu trên vơ đài, Lư Huỳnh c̣n đóng nhiều bộ phim vơ thuật. Từ năm 1972 đến 1989, ông trở thành người Việt đầu tiên đưa vơ vào điện ảnh Việt Nam thành công, trong đó phải kể đến loạt tác phẩm như Long hổ sát đấu, Quái nữ Việt Quyền Đạo, Báu kiếm rửa hận thù, Hải vụ 709.
Sau khi chuyển sang đóng phim và làm nhà sản xuất, NSND Lư Huỳnh hướng con trai Lư Hùng và con gái Lư Hương theo nghiệp diễn. Tuy nhiên, khác với các diễn viên phim t́nh cảm cùng thời, Lư Hùng và Lư Hương có ưu thế vơ thuật v́ được rèn luyện trong ḷ vơ của cha từ nhỏ.
Lư Huỳnh là cha của tài tử Lư Hùng.
Nói đến vơ sư Lư Huỳnh, không thể không nhắc về sự kiện năm 1972. Năm đó báo chí khắp cả nước đưa tin Lư Huỳnh muốn thách đấu Lư Tiểu Long. Thời điểm này, Lư Tiểu Long đă là ngôi sao vơ thuật hàng đầu thế giới, việc một vơ sư Việt Nam thách đấu ông quả thực gây sốc, thậm chí bị cho là viển vông.
Nguồn cơn của sự việc xảy ra khi vơ sư Hàn Anh Kiệt (Hong Kong) đến Việt Nam để làm phim. Ông nổi tiếng khi từng làm đạo diễn kiêm chỉ đạo vơ thuật trong bộ phim Đường Sơn đại huynh do Lư Tiểu Long thủ vai chính. Ngoài ra ông c̣n tham gia một vai diễn thi đấu đối kháng với Lư Tiểu Long trong phim.
Nghe danh tài năng của Lư Huỳnh, Hàn Anh Kiệt tới xem và yêu cầu biểu diễn thế đá "Liên hoàn bát cước". Chứng kiến cú đá này, đạo diễn tới vỗ vai, khen ngợi Lư Huỳnh và hỏi: "Anh giỏi như thế th́ có dám thi đấu với Lư Tiểu Long hay không?". Lư Huỳnh liền đáp thẳng không ngại ngần: “Tôi sẵn sàng đấu với Lư Tiểu Long”.
V́ buổi ghi h́nh có sự góp mặt đông đảo báo giới nên ngay sau đó thông tin được lan truyền rộng răi, thu hút sự quan tâm của khán giả khắp nơi. Tuy nhiên, không bao lâu sau lời thách đấu đó, Lư Tiểu Long đột ngột qua đời tại Hong Kong (Trung Quốc). V́ thế lời thách đấu của Lư Huỳnh trở thành dĩ văng.
"Tôi cũng tiếc là chuyện không thành do khách quan, nhưng với tôi đó là kỷ niệm rất đẹp", Lư Huỳnh từng kể.
Nổi lên từ một bộ phim nước ngoài, nhưng chính tài năng của Lư Huỳnh khiến ông trở thành một gương mặt sáng giá của nền điện ảnh Việt Nam thời bấy giờ.
Với những đóng góp cho nghệ thuật, Lư Huỳnh được phong tặng danh hiệu NSND vào năm 2012.
Lư Huỳnh được nhiều người trân quư gọi là "đại vơ sư", "cây đại thụ làng điện ảnh".
Trong suốt nhiều năm cống hiến cho nghệ thuật, NSND Lư Huỳnh tham gia gần 60 bộ phim ở cả vai tṛ diễn viên lẫn đạo diễn. Vai diễn nào cũng để lại những dấu ấn khó phai trong ḷng khán giả. Sau này, do tuổi cao sức yếu nên nam nghệ sĩ giao việc phim ảnh lại cho hai con là Lư Hùng và Lư Hương.
Tháng 10/2020, huyền thoại vơ thuật qua đời tại nhà riêng ở TP.HCM sau nhiều năm bệnh nặng.