Số người trên Trái Đất có thể bị đếm thiếu rất nhiều?

[therealrtz]

Một nghiên cứu mới cảnh báo các dữ liệu dân số toàn cầu có thể đã đánh giá sai số người sống ở vùng nông thôn trên quy mô lớn.

Bị đánh giá thấp hàng tỷ người? Dữ liệu dân số toàn cầu đứng trước nghi vấn

Loài người – Homo sapiens – là loài động vật có vú thành công nhất trong lịch sử Trái Đất, và không có loài nào có thể sánh kịp. Loài này phát triển mạnh mẽ ở gần như mọi lục địa, trong nhiều điều kiện khắc nghiệt và đông hơn loài đứng thứ hai – chuột – ít nhất một tỷ con.

Tuy nhiên, một nghiên cứu mới cho thấy mức độ ấn tượng của sự gia tăng dân số loài người có thể đã bị đánh giá thấp đáng kể.

Hầu hết các ước tính cho thấy dân số Trái Đất vào khoảng 8,2 tỷ người.

Tuy nhiên, ông Josias Láng-Ritter, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Aalto (Phần Lan) và là tác giả chính của nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature Communications, cho rằng những ước tính này có thể đã đánh giá thấp đáng kể dân số ở các vùng nông thôn.

“Chúng tôi ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng dân số thực tế tại các vùng nông thôn cao hơn nhiều so với số liệu dân số toàn cầu hiện có – tùy theo bộ dữ liệu, dân số nông thôn đã bị đánh giá thấp từ 53% đến 84% trong giai đoạn nghiên cứu,” ông Láng-Ritter nói trong thông cáo báo chí.

Ông cho rằng kết quả này rất đáng chú ý, vì những bộ dữ liệu này đã được sử dụng trong hàng nghìn nghiên cứu và hỗ trợ rộng rãi cho việc ra quyết định, nhưng độ chính xác của chúng chưa từng được đánh giá một cách có hệ thống.

Dữ liệu đền bù thủy điện hé lộ sai số khổng lồ

Vậy làm thế nào để kiểm tra độ chính xác của các bộ dữ liệu toàn cầu được dùng để tổng hợp dân số ngay từ đầu?

Với nền tảng về quản lý tài nguyên nước, ông Láng-Ritter đã xem xét một loại dữ liệu dân số khác thu thập từ các dự án đập ở nông thôn – chính xác là 300 dự án như vậy trên 35 quốc gia.

Dữ liệu này tập trung vào các năm từ 1975 đến 2010 và các bản tổng hợp dân số này đã cung cấp một bộ dữ liệu quan trọng để kiểm tra đối chiếu với các tổng dân số khác do các tổ chức như WorldPop, GWP, GRUMP, LandScan, và GHS-POP tính toán (vốn cũng được phân tích trong nghiên cứu này).

“Khi đập được xây dựng, những khu vực rộng lớn bị ngập lụt và người dân cần phải di dời,” ông Láng-Ritter nói trong thông cáo báo chí.

Ông cho biết, dân số di dời thường được đếm chính xác vì các công ty xây đập phải trả tiền bồi thường cho những người bị ảnh hưởng.

“Không giống như các bộ dữ liệu dân số toàn cầu, những báo cáo tác động tại địa phương này cung cấp số liệu dân số toàn diện, thực tế, không bị lệch do ranh giới hành chính. Sau đó, chúng tôi kết hợp những dữ liệu này với thông tin không gian từ ảnh vệ tinh.” – ông nói thêm.

Một phần của sự khác biệt này có thể bắt nguồn từ thực tế là nhiều quốc gia không có đủ nguồn lực để thu thập dữ liệu chính xác và khó khăn trong việc di chuyển đến các vùng nông thôn xa xôi chỉ làm trầm trọng thêm sự khác biệt trong việc đếm dân số.

Việc đánh giá thấp phổ biến dân số nông thôn trên khắp thế giới có thể có tác động sâu sắc đến các cộng đồng đó, vì điều tra dân số là yếu tố trung tâm để tìm ra cách phân bổ nguồn lực.

Cộng đồng khoa học vẫn hoài nghi, cần thêm bằng chứng

Tuy nhiên, không phải ai cũng bị thuyết phục bởi nghiên cứu này. Ông Stuart Gietel-Basten từ Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông nói với tờ New Scientist rằng dù việc tăng cường đầu tư vào thu thập dữ liệu dân số nông thôn sẽ có lợi, ý tưởng rằng Trái Đất có thể chứa thêm vài tỷ người mà chúng ta chưa biết là điều vô cùng khó xảy ra.

“Nếu chúng ta thật sự đang bị đếm thiếu một lượng lớn như vậy, thì đó là một tin chấn động và đi ngược lại hàng chục năm nghiên cứu và hàng nghìn bộ dữ liệu khác.” – ông nói.

Trong nỗ lực đếm một lượng dân số khổng lồ như vậy, một vài trăm hoặc thậm chí vài nghìn người có thể bị bỏ sót, tuy nhiên vài triệu hoặc thậm chí vài tỷ sẽ làm đảo lộn toàn bộ hiểu biết của chúng ta về sự chiếm đóng của con người trên hành tinh này.

Các nhà khoa học sẽ cần thêm nhiều bằng chứng hơn trước khi xem xét lại hàng thập kỷ nghiên cứu về dữ liệu.


VietBF@ Sưu tập