Trump: Tổng thống cứng rắn nhất với Trung Quốc trong lịch sử Hoa Kỳ

Sự đồng thuận giữa các cơ quan tình báo và quốc phòng của Hoa Kỳ là Trung Quốc đại diện cho mối đe dọa toàn diện nhất đối với lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia của Hoa Kỳ . Đánh giá mối đe dọa hàng năm năm 2025 từ Cộng đồng tình báo Hoa Kỳ xác định Trung Quốc là "mối đe dọa quân sự toàn diện và mạnh mẽ nhất đối với các lực lượng Hoa Kỳ", trong khi FBI tuyên bố rằng " các nỗ lực phản gián và gián điệp kinh tế xuất phát từ chính phủ Trung Quốc và Đảng Cộng sản Trung Quốc là mối đe dọa nghiêm trọng đối với phúc lợi kinh tế và các giá trị dân chủ của Hoa Kỳ".

Đánh giá năm 2025 của Cơ quan Tình báo Quốc phòng coi Trung Quốc là "thách thức lâu dài", lưu ý rằng việc hiện đại hóa quân đội , mở rộng ngân sách quốc phòng và chính sách đối ngoại quyết đoán của nước này góp phần làm tăng rủi ro cho Hoa Kỳ .

Giữa mối đe dọa chưa từng có này, nhiều nhà phân tích Trung Quốc coi lập trường cứng rắn của Tổng thống Trump là phản ứng cần thiết để bảo vệ chủ quyền, lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Báo cáo Sức mạnh Quân sự Trung Quốc năm 2024 của Bộ Quốc phòng lưu ý rằng kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc đã tăng lên hơn 600 đầu đạn, với dự báo vượt quá 1.000 vào năm 2030. Trong khi đó, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ báo cáo rằng Trung Quốc đang theo đuổi "mục tiêu sản xuất và thị phần chỉ có thể đạt được thông qua các biện pháp phi thị trường" trên khắp các lĩnh vực kinh tế quan trọng.

Một phân tích khách quan về cách tiếp cận của các chính quyền trước đối với Trung Quốc cho thấy Donald Trump đã thực hiện các biện pháp kinh tế toàn diện và quyết liệt nhất trong số các tổng thống Mỹ.

Trước khi Tổng thống Trump phát động chiến tranh thương mại Mỹ-Trung vào năm 2018, mức thuế trung bình của Hoa Kỳ đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc chỉ là 3 phần trăm, trong khi Trung Quốc áp đặt mức thuế trung bình khoảng 8 phần trăm đối với hàng hóa của Hoa Kỳ. Để khắc phục sự mất cân bằng này, Trump đã thực hiện các đợt tăng thuế mạnh mẽ, đến nhiệm kỳ thứ hai của ông đã tăng lên mức trung bình 51,1 phần trăm đối với tất cả hàng xuất khẩu của Trung Quốc, tăng hơn 15 lần. Các biện pháp này đánh dấu hành động thương mại toàn diện nhất chống lại bất kỳ đối tác thương mại lớn nào của Hoa Kỳ trong lịch sử hiện đại và được những người ủng hộ Trump coi rộng rãi là một phản ứng chính đáng đối với nhiều thập kỷ thực hành không công bằng của Trung Quốc.

Năm 2025, Trump đã đe dọa áp thuế lên tới 145 phần trăm đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc. Mặc dù cuối cùng đã đàm phán giảm xuống, nhưng mức thuế thực hiện vẫn ở mức chưa từng có. Tác động kinh tế đã diễn ra nhanh chóng: Doanh thu thuế quan của Hoa Kỳ đạt 24,2 tỷ đô la chỉ riêng trong tháng 5 năm 2025, trong khi lượng hàng nhập khẩu trực tiếp từ Trung Quốc giảm 43 phần trăm so với cùng kỳ năm trước xuống mức thấp nhất trong 19 năm. Nhìn chung, thuế quan năm 2025 dự kiến ​​sẽ tăng 156,2 tỷ đô la doanh thu liên bang, tương đương 0,51 phần trăm GDP, trở thành mức tăng thuế lớn nhất kể từ năm 1993.

Ngoài thuế quan, cách tiếp cận của tổng thống đối với Trung Quốc còn mở rộng thành một sự tách biệt chiến lược rộng rãi trên nhiều lĩnh vực. Chính quyền của ông đã áp đặt các hạn chế toàn diện đối với đầu tư của Trung Quốc vào các ngành công nghiệp quan trọng của Hoa Kỳ, công nghệ, cơ sở hạ tầng, năng lượng, chăm sóc sức khỏe, nguồn cung cấp thực phẩm, đất nông nghiệp, cảng biển và khoáng sản, chủ yếu thông qua quyền hạn được tăng cường của Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Hoa Kỳ (CFIUS).

Trump cũng hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc vào thị trường vốn của Mỹ. Sắc lệnh hành pháp 13959, được ký vào ngày 12 tháng 11 năm 2020, cấm các nhà đầu tư Hoa Kỳ nắm giữ chứng khoán trong các công ty được xác định là "các công ty quân sự của Trung Quốc Cộng sản", buộc phải thoái vốn khỏi hàng chục công ty lớn của Trung Quốc và gây ra sự tách biệt tài chính rộng rãi hơn.

Song song đó, Trump đã ký Đạo luật Yêu cầu các công ty nước ngoài chịu trách nhiệm, tạo ra một con đường để hủy niêm yết các công ty Trung Quốc khỏi các sàn giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ nếu họ không tuân thủ các tiêu chuẩn kiểm toán của Hoa Kỳ trong ba năm liên tiếp. Kể từ khi thực hiện, SEC đã đánh dấu hơn 135 công ty dựa vào các công ty kiểm toán có trụ sở tại Trung Quốc hoặc Hồng Kông để có hành động tiềm năng trong tương lai, mặc dù các cơ chế thực thi và thỏa thuận tiếp cận kiểm toán đã ngăn chặn việc hủy niêm yết hàng loạt kể từ năm 2025. Nhiều công ty Trung Quốc đã chủ động theo đuổi các danh sách thay thế tại Hồng Kông và các địa điểm khác để dự đoán khả năng thực thi trong tương lai. Các biện pháp này nhằm mục đích cắt đứt các công ty Trung Quốc khỏi các thị trường vốn lớn nhất thế giới.

Chính quyền Trump cũng nhắm vào công nghệ Trung Quốc bằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và lệnh cấm hoàn toàn. Huawei Technologies bị cấm mua các linh kiện quan trọng của Hoa Kỳ và bị loại khỏi các mạng viễn thông của Hoa Kỳ vì lý do an ninh quốc gia. Trump tiếp tục ra lệnh cấm giao dịch với chủ sở hữu Trung Quốc của TikTok và WeChat, viện dẫn những lo ngại tương tự. Những hành động này nhằm mục đích cắt đứt các công ty công nghệ khổng lồ của Trung Quốc khỏi công nghệ quan trọng của Hoa Kỳ và làm tê liệt hoạt động toàn cầu của họ.

Chiến lược tách rời của Trump mở rộng sang lĩnh vực học thuật. Chính quyền áp đặt các hạn chế thị thực nghiêm ngặt đối với sinh viên và học giả Trung Quốc, đặc biệt là những người có quan hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc hoặc theo học các lĩnh vực nghiên cứu nhạy cảm. Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ bắt đầu "mạnh mẽ" thu hồi các loại thị thực như vậy, thể hiện sự thay đổi đáng kể so với nhiều thập kỷ trao đổi học thuật.

Cùng nhau, những hành động phi thuế quan này tạo nên cuộc đối đầu kinh tế và công nghệ toàn diện nhất với Trung Quốc trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ. Không giống như các chính quyền trước, chiến lược của Trump là thống nhất, sâu rộng và được thiết kế rõ ràng để đạt được sự tách biệt lâu dài khỏi ảnh hưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc.