Nhà đầu tư tháo chạy khỏi các công ty bị AI đe dọa

[Romano]

Nhà đầu tư ở Phố Wall đang bán tháo cổ phiếu của những công ty có mô hình kinh doanh đang bị trí tuệ nhân tạo (AI) đe dọa phá vỡ.Dấu ấn của Al trên thị trường tài chính Mỹ là không thể phủ nhận. Nhà thiết kế chip AI Nvidia là công ty có giá trị nhất thế giới, với vốn hóa 4,5 nghìn tỉ đô la Mỹ. Các công ty khởi nghiệp AI từ OpenAI đến Anthropic cũng huy động được hàng chục tỉ đô la.

Nhưng có một mặt trái của công nghệ mới này mà giới đầu tư ngày càng chú ý: đe dọa làm đảo lộn các ngành công nghiệp giống như công nghệ internet đã làm trước đây.

Nhà đầu tư đã bắt đầu bán tháo cổ phiếu của các công ty mà một số nhà chiến lược thị trường dự đoán sẽ chứng kiến nhu cầu giảm sút khi các ứng dụng AI được áp dụng rộng rãi hơn.

Trong số đó có các công ty phát triển web như Wix.com, công ty hình ảnh kỹ thuật số Shutterstock và nhà sản xuất phần mềm Adobe. Bộ ba này nằm trong nhóm 26 công ty mà các nhà chiến lược của ngân hàng Bank of America xác định là có rủi ro cao nhất do tác động của AI.

Cổ phiếu của nhóm công ty này có hiệu suất kém hơn hơn chỉ số S&P 500 khoảng 22 điểm phần trăm kể từ giữa tháng Năm.

Theo Daniel Newman, CEO Futurum Group, các doanh nghiệp dịch vụ với số lượng nhân viên lớn sẽ “rất dễ bị tổn thương” trước sự đột phá mà AI tạo ra, ngay cả khi họ có những hoạt động kinh doanh mạnh mẽ từ kỷ nguyên công nghệ trước.

Cho đến nay, rất ít công ty phá sản do sự phổ biến của chatbot và các “tác nhân” AI có thể viết mã phần mềm, trả lời các câu hỏi phức tạp và tạo ảnh, video.

Tuy nhiên, với việc tập đoàn công nghệ như Microsoft và Meta đang rót hàng trăm tỉ đô la Mỹ vào AI, nhà đầu tư đã bắt đầu trở nên thận trọng hơn.

Giá cổ phiếu của Wix.com và Shutterstock đã giảm ít nhất 33% trong năm 2025, so với mức tăng 8,6% của chỉ số S&P 500. Giá cổ phiếu Adobe cũng giảm 23% do nhà đầu tư lo ngại khách hàng sẽ tìm đến các nền tảng AI có thể tạo hình ảnh và video. Chẳng hạn, cuối năm ngoái, Coca-Cola đã thuê 3 công ty AI để thực hiện một chiến dịch quảng cáo.

Giá cổ phiếu của ManpowerGroup, công ty có dịch vụ tuyển dụng có thể bị ảnh hưởng bởi sự gia tăng tự động hóa trong công việc nhờ AI, giảm 30% trong năm nay. Giá cổ phiếu của công ty tuyển dụng Robert Half cũng mất hơn một nửa giá trị, xuống mức thấp nhất trong hơn 5 năm.

AI đang thay đổi mọi thứ, từ cách mọi người tiếp cận thông tin từ internet đến cách thức hoạt động của các trường đại học. Ngay cả những công ty tiên phong trong phát triển công nghệ như Microsoft cũng phải cắt giảm việc làm khi năng suất được cải thiện. Đối với nhiều chuyên gia công nghệ, thời điểm AI trở nên phổ biến đến mức các công ty bắt đầu phá sản đang đến gần.

Sự lo lắng về tác động của AI đối với các công ty hiện tại thể hiện rõ vào tuần trước khi giá cổ phiếu của Gartner giảm mạnh sau khi công ty nghiên cứu thị trường này cắt giảm dự báo doanh thu năm 2025. Cổ phiếu Gartner giảm 30% trong năm phiên giao dịch, mức giảm hàng tuần lớn nhất từ trước đến nay.

Công ty đổ lỗi cổ phiếu giảm giá là do điều kiện kinh doanh bất lợi vì tác động từ chính sách của chính phủ Mỹ bao gồm cắt giảm chi tiêu và tăng thuế quan. Nhưng giới phân tích cho rằng, AI mới là “thủ phạm” chính. Công nghệ này có thể cung cấp các giải pháp thay thế rẻ hơn cho nghiên cứu và phân tích của.

Ngân hàng Morgan Stanley cho biết, diễn biến giá cổ phiếu củng cố bằng chứng cho thấy cho thấy AI đang phá vỡ mô hình kinh doanh truyền thống của Gartner.

Trong lịch sử, đã có rất nhiều tiền lệ về việc công nghệ mới xóa sổ các ngành công nghiệp lâu đời. Điện báo (telegraph), từng là phương thức liên lạc chủ đạo vào thế kỷ 19, đã bị thay thế bởi điện thoại vào đầu thế kỷ 20.

Netflix xóa sổ Blockbuster, chuỗi cửa hàng cho thuê video lớn nhất thế giới vào cuối thập niên 1990, là một ví dụ điển hình cho thấy internet đã phá vỡ các mô hình kinh doanh cũ.

“Có rất nhiều phân khúc thị trường có thể bị AI hủy diệt hoàn toàn. Bất kỳ công ty nào trả tiền cho ai đó làm những việc mà AI có thể làm nhanh hơn và rẻ hơn sẽ bị xóa sổ. Chẳng hạn như các công ty trong lĩnh vực thiết kế đồ họa, hành chính và phân tích dữ liệu”, Adam Sarhan, CEO 50 Park Investments nói.

Thực tế, có nhiều công ty được dự đoán sẽ bị AI đe dọa vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Dù công ty AI cung cấp dịch vụ dịch thuật tức thời, Duolingo, chủ sở hữu của một ứng dụng học ngoại ngữ chứng kiến giá cổ phiếu tăng vọt sau khi nâng triển vọng doanh số năm 2025. Điều này một phần là nhờ Duolingo triển khai AI vào chiến lược kinh doanh.

Việc xác định công ty nào dễ bị tổn thương trước sự trỗi dậy của AI không dễ.

Alphabet, công ty mẹ của Google, được nhiều người coi là một trong những công ty có vị thế tốt nhất, với lực lượng nhân tài và dữ liệu hàng đầu. Tuy nhiên, công ty này là một thành phần trong rổ rủi ro AI của Bank of Americal. Alphabet đang nỗ lực bảo vệ thị phần khổng lồ thị trường tìm kiếm internet béo bở đang bị đe dọa bởi phương thức tìm kiếm thông tin thông qua việc truy vấn các chatbot AI.

Đối với các công ty khác, rủi ro dường như rõ ràng hơn. Giá cổ phiếu của công ty quảng cáo Omnicom giảm 15% trong năm nay khi công ty này đối mặt với tương lai tự động hóa hoàn toàn việc tạo quảng cáo thông qua AI, điều mà Meta đang làm.