Đừng chủ quan bỏ qua những dấu hiệu tưởng chừng "rất đỗi b́nh thường" như chóng mặt, chân tay yếu hay nói lắp, bởi đó có thể chính là những tín hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ.
“Gần đây thường xuyên cảm thấy chóng mặt, không biết có phải do thời tiết nóng hay không.” Một số người thỉnh thoảng cảm thấy hoa mắt chóng mặt, nhưng lại cho rằng đó chỉ là những khó chịu thông thường của cơ thể, có thể do mệt mỏi hoặc thay đổi thời tiết.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là những cảm giác khó chịu này có thể là dấu hiệu báo trước của đột quỵ tiềm ẩn. Đây không phải là điều ǵ quá xa vời, nhiều người có thể đă trải qua các triệu chứng tương tự nhưng lại bỏ qua những tín hiệu nguy hiểm.
Với sự thay đổi của lối sống, xu hướng trẻ hóa độ tuổi mắc đột quỵ ngày càng rơ rệt. Trước đây, mọi người thường cho rằng đột quỵ là bệnh của người già, nhưng ngày nay nó đă âm thầm xâm nhập vào nhiều nhóm tuổi khác nhau.
Điều nhiều người không biết là các dấu hiệu sớm của đột quỵ không phải lúc nào cũng nghiêm trọng như “tai biến”, mà thường là những triệu chứng không rơ ràng. Nếu không được chú ư, rất có thể bỏ lỡ thời điểm điều trị tốt nhất, gây tổn hại không đáng có cho sức khỏe.
Chóng mặt
Đối với hầu hết mọi người, chóng mặt có thể chỉ là triệu chứng thông thường do làm việc quá sức, căng thẳng hoặc thay đổi thời tiết. Nhiều người cho rằng chỉ cần nghỉ ngơi một chút sẽ đỡ, v́ vậy không để ư.
Trên thực tế, chóng mặt không chỉ đơn giản là khó chịu về thể chất, mà c̣n có thể là tín hiệu của t́nh trạng thiếu máu cục bộ ở một phần nào đó của năo. Đặc biệt khi chóng mặt đi kèm với mất thăng bằng, mờ mắt… thậm chí ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, cần phải hết sức cảnh giác.
Các bác sĩ thần kinh chỉ ra rằng, chóng mặt có thể là một trong những dấu hiệu báo trước của đột quỵ. Khi một phần nào đó của năo không được cung cấp đủ máu, có thể xuất hiện cảm giác chóng mặt thoáng qua. Điều này là do lưu lượng máu lên năo tạm thời bị ảnh hưởng, không thể hoạt động b́nh thường, dẫn đến những bất thường về cảm giác.
Một nghiên cứu cho thấy, các triệu chứng chóng mặt kéo dài có thể là dấu hiệu báo trước của t́nh trạng lưu thông máu năo kém, hẹp động mạch hoặc tắc nghẽn. Trong trường hợp này, vùng thiếu máu cục bộ của năo có thể dần mở rộng, nếu không can thiệp kịp thời, rất dễ dẫn đến đột quỵ nghiêm trọng.
Đối với những người thường xuyên bị chóng mặt, đặc biệt là những người có huyết áp cao hoặc đường huyết cao, nên đến bệnh viện kiểm tra định kỳ để loại trừ nguy cơ mắc bệnh mạch máu năo.
Việc chẩn đoán kiểm tra mạch máu và chẩn đoán h́nh ảnh kịp thời có thể giúp bác sĩ đánh giá liệu có vấn đề về thiếu máu năo hay không, từ đó có các biện pháp can thiệp phù hợp, ngăn ngừa đột quỵ xảy ra.

Chân tay yếu
Ngoài chóng mặt, chân tay yếu cũng là t́nh trạng khó chịu về thể chất mà nhiều người thường gặp, đặc biệt là ở người cao tuổi, dường như là vấn đề phổ biến của “tuổi già”.
Tuy nhiên, chân tay yếu không chỉ là biểu hiện của lăo hóa, mà c̣n có thể là dấu hiệu báo trước của đột quỵ. Nhiều người nghĩ rằng chân tay yếu chỉ là do mệt mỏi hoặc thiếu vận động, mà bỏ qua đây có thể là tín hiệu của vấn đề mạch máu năo.
Các bác sĩ thần kinh cho biết, chân tay yếu, đặc biệt là cảm giác yếu ở một bên chi, có thể là do thiếu máu năo, ảnh hưởng đến dây thần kinh vận động, biểu hiện là yếu cơ, kém phối hợp, thậm chí đứng không vững, đi lại khó khăn.
Một số bệnh nhân có thể bỏ qua điểm này, cho rằng nghỉ ngơi một lúc sẽ hồi phục. Tuy nhiên, một khi triệu chứng này kéo dài hoặc lặp đi lặp lại, nó có thể là dấu hiệu báo trước của đột quỵ.
Triệu chứng chân tay yếu thường là một quá tŕnh tăng dần, ban đầu có thể chỉ thỉnh thoảng cảm thấy mệt mỏi và yếu, theo thời gian, triệu chứng có thể nặng hơn, cuối cùng dẫn đến rối loạn chức năng chi.
Nếu xuất hiện t́nh trạng yếu một bên chi, đặc biệt là kèm theo các triệu chứng như tê mặt, nói ngọng… cần phải đến bệnh viện ngay lập tức. Lúc này, bác sĩ có thể xác nhận liệu có tổn thương mạch máu năo hay không thông qua kiểm tra h́nh ảnh, kịp thời điều trị chống huyết khối, giảm nguy cơ đột quỵ.
Nói lắp
Nhiều người khi đột nhiên nói lắp, nói không rơ, phát âm không rơ… thường không nhận ra rằng ḿnh có thể đang trải qua các triệu chứng sớm của đột quỵ. Triệu chứng nói lắp thường liên quan đến việc cung cấp máu không đủ cho khu vực ngôn ngữ của năo.
Khi đột quỵ xảy ra, một số vùng của năo không được cung cấp đủ máu, có thể dẫn đến rối loạn ngôn ngữ, biểu hiện là khó nói, phát âm không rơ, không thể t́m từ thích hợp…
Nói lắp trong giai đoạn đầu của đột quỵ thường biểu hiện là các triệu chứng nhẹ, nhưng khi vùng thiếu máu cục bộ của năo mở rộng, các triệu chứng sẽ trở nên rơ ràng hơn, cuối cùng có thể dẫn đến mất ngôn ngữ hoặc mất khả năng ngôn ngữ.
Các bác sĩ chỉ ra rằng rối loạn ngôn ngữ thường là tín hiệu cảnh báo của đột quỵ. Nếu t́nh trạng này xảy ra đột ngột và kèm theo các triệu chứng khác như chóng mặt, mặt xệ, tay chân yếu… th́ nguy cơ đột quỵ càng cao.
Lúc này, không nên chủ quan, mà nên nhanh chóng đến bệnh viện để kiểm tra và chẩn đoán chi tiết. Phát hiện và điều trị đột quỵ sớm có thể làm giảm tổn thương năo hiệu quả, giảm sự xuất hiện của rối loạn chức năng.
Bác sĩ cảnh báo 3 dấu hiệu khó chịu này thực chất là cảnh báo đột quỵ đừng bỏ qua
Vậy trong cuộc sống hàng ngày, làm thế nào để tránh bỏ lỡ điều trị do bỏ qua các tín hiệu sớm?
Để tránh bỏ lỡ điều trị do bỏ qua các tín hiệu sớm, cần nâng cao cảnh giác với đột quỵ. Đột quỵ là một bệnh cấp tính, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các di chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Mặc dù nó thường biểu hiện bằng các triệu chứng đột ngột như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ và mất ư thức… nhưng trong nhiều trường hợp, các dấu hiệu ban đầu rất tinh tế và thường bị bỏ qua.
Đặc biệt đối với người cao tuổi hoặc những người có các yếu tố nguy cơ cao như huyết áp cao, đường huyết cao, hút thuốc, nghiện rượu… việc kịp thời nhận biết các tín hiệu sớm này và đi khám sớm là ch́a khóa để ngăn ngừa đột quỵ xảy ra.
Một cách hiệu quả là thiết lập thói quen kiểm tra định kỳ, đặc biệt là đối với nhóm nguy cơ cao, kiểm tra CT năo, MRI hoặc siêu âm mạch máu định kỳ… có thể phát hiện sớm các bất thường của mạch máu năo.
Ví dụ, nếu phát hiện mạch máu bị hẹp, tắc nghẽn hoặc xơ cứng động mạch… bác sĩ có thể kịp thời áp dụng các biện pháp như điều chỉnh thuốc hoặc khuyến nghị thay đổi lối sống, giúp giảm nguy cơ đột quỵ.
Đồng thời, một số chi tiết nhỏ trong cuộc sống cũng có thể giúp ngăn ngừa đột quỵ xảy ra. Huyết áp cao và đường huyết cao là hai yếu tố nguy cơ chính của đột quỵ, kiểm soát tốt hai chỉ số này là ch́a khóa để ngăn ngừa đột quỵ.
Chế độ ăn uống hợp lư, vận động vừa phải, duy tŕ cân nặng khỏe mạnh và bỏ thuốc lá hạn chế rượu, những thay đổi thói quen sống này có tác dụng đáng kể trong việc ngăn ngừa đột quỵ.
Đặc biệt, duy tŕ chế độ ăn uống cân bằng, tăng cường rau quả và ngũ cốc nguyên hạt, giảm thực phẩm nhiều chất béo và muối… có thể làm giảm huyết áp và đường huyết hiệu quả, làm chậm quá tŕnh xơ cứng mạch máu, từ đó giảm sự xuất hiện của đột quỵ.
Ngoài ra, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng tâm lư, duy tŕ thái độ tốt cũng là phần không thể thiếu trong pḥng chống đột quỵ. Căng thẳng và lo lắng lâu dài dễ dẫn đến huyết áp tăng, gánh nặng cho tim tăng lên, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe mạch máu.
VietBF@sưu tập