Một blogger viết về chuyệ bắt bớ hợp pháp ở VN. Khi nào công an mới được bắt người?Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Hiến pháp Việt Nam có ghi rơ: "Không ai bị bắt nếu không có quyết định của Toà án nhân dân, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện kiểm sát nhân dân, trừ trường hợp phạm tội quả tang. Việc bắt, giam, giữ người do luật định."
Điều đó có nghĩa rằng không phải Công an cứ thích bắt người th́ bắt, cứ thích giam, thích giữ th́ giam giữ người. Việc bắt, giam, giữ người của Công an phải tuân thủ theo luật pháp Việt Nam và người dân cần hiểu rơ luật pháp và quyền lợi của ḿnh để bảo vệ bản thân khỏi những trường hợp bắt giữ sai trái.
Đầu tiên ta cần biết những trường hợp mà Công an được phép bắt người:
Bắt bị can, bị cáo để tạm giam là bắt người đă bị khởi tố về h́nh sự hoặc người đă bị Ṭa án quyết định đưa ra xét xử để tạm giam phục vụ cho việc điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án h́nh sự.
Bắt người trong trường hợp khẩn cấp là bắt người khi người đó đang chuẩn bị thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng hoặc sau khi thực hiện tội phạm người đó bỏ trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ.
Bắt người phạm tội quả tang là bắt người khi người đó đang thực hiện tội phạm hoặc ngay sau khi thực hiện tội phạm th́ bị phát hiện hoặc bị đuổi bắt;
Bắt người phạm tội đang bị truy nă là bắt người phạm tội đang lẩn trốn nếu đă có lệnh truy nă của cơ quan điều tra.
Lưu ư rằng với nguời phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nă, người dân cũng có quyền bắt người. Khi bắt, người dân có quyền tước vũ khí, hung khí, giải ngay người bị bắt đến cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Uỷ ban nhân dân nơi gần nhất.
Tiếp đến, ta cần biết những trường hợp mà Công an phải có lệnh bắt mới được phép bắt người:
Khi thực hiện lệnh bắt, người thi hành lệnh phải đọc lệnh, giải thích lệnh, quyền và nghĩa vụ của người bị bắt và phải lập biên bản về việc bắt. Phải có đại diện chính quyền cấp xă hoặc đại diện của cơ quan, tổ chức nơi người bị bắt cư trú hoặc làm việc và người láng giềng chứng kiến.
Khác với lệnh bắt bị can, bị cáo, lệnh bắt khẩn cấp không cần có Viện kiểm sát phê chuẩn.Tuy vậy, trong mọi trường hợp, việc bắt khẩn cấp sau đó phải được báo ngay cho Viện kiểm sát bằng văn bản để xét phê chuẩn. Trong thời hạn 12 giờ, Viện kiểm sát phải ra quyết định phê chuẩn hoặc quyết định không phê chuẩn. Nếu Viện kiểm sát quyết định không phê chuẩn th́ người đă ra lệnh bắt phải trả tự do ngay cho người bị bắt.
Lưu ư là không được bắt người vào ban đêm, trừ trường hợp bắt khẩn cấp, phạm tội quả tang hoặc bắt người đang bị truy nă.
Tiếp đến, ta cần phải hiểu rơ sự khác nhau của 2 khái niệm: tạm giữ và tạm giam
Tạm giữ theo thủ tục tố tụng h́nh sự là biện pháp ngăn chặn do người có thẩm quyền áp dụng với những người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, phạm tội quả tang, người phạm tội tự thú, đầu thú hoặc đối với người bị bắt theo quyết định truy nă.
Tạm giữ theo thủ tục hành chính là một trong những biện pháp do người có thẩm quyền áp dụng trong trường hợp cần ngăn chặn, đ́nh chỉ ngay những hành vi gây rối trật tự công cộng, gây thương tích cho người khác .
Tạm giam là biện pháp được áp dụng trong các giai đoạn: Điều tra; truy tố; xét xử. Nếu bị tạm giam th́ phải có quyết định khởi tố vụ án; khởi tố bị can và quyết định bắt tạm giam.
Thời hạn tạm giữ là có giới hạn.
Công an cũng có thể yêu cầu người dân đến và hợp tác thông qua giấy mời và giấy triệu tập. Đây là 2 loại giấy có bản chất khác nhau.
Hiện tại, chưa có văn bản pháp luật nào quy định người dân khi nhận được giấy mời của Công an là bắt buộc phải đến theo yêu cầu. Nói một cách khác, giấy mời không tạo ra nghĩa vụ phải đến.
Giấy triệu tập là biểu mẫu tố tụng h́nh sự được sử dụng trong hoạt động tố tụng h́nh sự nên chỉ Điều tra viên (Cơ quan điều tra hoặc Cơ quan khác trong Công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra), Kiểm sát viên và Thẩm phán là có thẩm quyền kư và sử dụng giấy này.
Bộ Luật Tố Tụng H́nh Sự đă quy định rơ phạm vi đối tượng có thể triệu tập phải là một trong những đối tượng có tư cách tham gia tố tụng: bị hại, bị can, bị cáo, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án, người làm chứng, người bào chữa, người giám định, người phiên dịch.
V́ vậy, người nhận giấy triệu tập có quyền được biết Quyết định khởi tố vụ án H́nh sự của cơ quan tiến hành tố tụng. Người được triệu tập có quyền yêu cầu Công an cho xem Quyết định khởi tố vụ án H́nh sự, thông báo rơ tư cách tham gia tố tụng của ḿnh là ǵ, giải thích rơ quyền và nghĩa vụ tham gia tố tụng riêng theo từng loại tư cách tham gia, và ghi rơ vào biên bản làm việc.
Nếu Công an không làm rơ được những điểm đó, giấy triệu tập không có căn cứ và không tạo ra nghĩa vụ phải đến.
ezlawblog
Games
