Con trai phải chịu án oan khi không có chứng cứ rơ ràng, suốt 15 năm qua, người cha già cặm cụi làm đơn kháng án lên các cơ quan chức năng. Tưởng chừng mọi hi vọng đă bị dập tắt, nhưng với sự kiên tŕ của ḿnh, đến năm 90 tuổi, cụ ông này cũng đă được đoàn tụ với con trai của ḿnh.
Không c̣n vẻ rầu rĩ như những lần trước từ Cà Mau về xă Tân Minh (B́nh Thuận), cụ Huỳnh Văn Truyện - cha của người mang 2 án oan Huỳnh Văn Nén - mấy hôm nay móm mém cười suốt. Đôi mắt mờ đục của ông lăo 90 tuổi cũng trở nên tinh anh hơn.
Nhưng khi nhắc về quăng thời gian 15 năm đằng đẵng kêu oan cho con, giọng ông cụ đầy vẻ ngậm ngùi. Chậm răi ngấp ngụm trà, ông lăo run run, nói: "Giờ thằng Nén được tự do, hạnh phúc lắm. Nhưng tôi không sao tránh được cảm giác tủi phận".
Ông bảo, hành tŕnh kêu oan cho Nén bắt đầu từ lá đơn tố cáo 2 người bạn giết bà Bông mà Nguyễn Phúc Thành gửi về cho Chủ tịch UBND xă Tân Minh Nguyễn Thận. Đây cũng là ngọn đuốc soi đường cho ông lăo suốt 5.400 ngày qua.
Tháng 9/2000, sau phiên sơ thẩm tuyên Nén án chung thân, ông đă nhiều lần xin vào trại giam gặp con để động viên làm đơn kháng cáo nhưng không được chấp thuận. "Họ khuyên tôi mức án chung thân đă là nhẹ rồi c̣n kháng cáo làm ǵ nữa. Lẽ ra Nén phải bị tử h́nh. Lúc đó tinh thần và sức khỏe của tôi suy sụp dữ lắm. Về sau khi gặp được nó th́ thời hạn kháng án đă hết", ông lăo kể.
Không nản ḷng, ông cùng ông Thận t́m đến VKSND Tối cao và TAND Tối cao tại TP HCM để đưa đơn giám đốc thẩm bản án. Dù không được hồi đáp nhưng niềm tin con trai bị oan luôn thôi thúc trong ḷng ông cụ. Được chủ tịch xă trợ giúp, họ liên tiếp gửi đơn đến các cơ quan chức năng xin xem xét lại vụ án.
Để có tiền đi lại, cụ ông phải cầm cố đất, hay bán được con cua, ít thóc, hàng cây tràm... ông cũng dành dụm làm lộ phí kêu oan cho con. "Khi vụ án vườn điều được đưa ra xét xử, các luật sư đấu tranh dữ lắm, tôi cứ tưởng Nén sẽ được giải oan. Nhưng nghiệt ngă là họ chỉ chấp nhận oan khuất trong vụ án này, c̣n vụ giết bà Bông vẫn không được xem xét", ông lăo nói, vẻ trầm ngâm.
Việc kêu oan cho con, lăo nông xác định quay về vạch xuất phát, nên lại cùng ông Thận vượt hàng ngh́n cây số gơ cửa khắp các cơ quan. Có những ngày Hà Nội lạnh giá, toàn thân hai ông già tê cứng nhưng họ vẫn ôm chặt tập hồ sơ vụ án và lá đơn kêu cứu t́m đến VKSND Tối cao, TAND Tối cao, Văn pḥng Quốc hội, Văn pḥng Chủ tịch nước...
Sức khỏe, tiền bạc của hai người đều cạn kiệt nhưng tất cả những nơi họ đến cầu cứu đều không có hồi âm. "Một lần đưa đơn là một lần chờ đợi, ngóng tin. Hồi đầu nóng ḷng bao nhiêu th́ về sau thất vọng bấy nhiêu. Không thể nhớ có bao nhiêu đêm vợ chồng tôi thức trắng. Chỉ sợ ngủ rồi không thức dậy được nữa, không thể đi kêu oan cho con được nữa", ông nói.
Năm 2013, dư luận rúng động khi vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang được đưa ra ánh sáng, niềm tin bắt đầu le lói trở lại trong ông lăo. Sức khỏe đă rất yếu nhưng ông cố vay mượn bà con lối xóm ít tiền, bắt xe từ Cà Mau lên B́nh Thuận gặp ông Thận với mong muốn đi cùng ra Hà Nội thêm lần nữa kêu oan cho Nén.
"Lúc này thầy Thận bệnh nặng lắm, nằm liệt giường. Nhưng nghe tôi nói ước nguyện cuối đời vào lần đi này, thầy đồng ư cùng đi", cụ Truyện cho biết.
Chuyến đi định mệnh ấy là tiền đề cho cuộc gặp gỡ giữa VKSND Tối cao với ông Thận tại B́nh Thuận không lâu sau đó. Sau khi TAND Tối cao có quyết định giám đốc thẩm một phần của vụ án, thời gian điều tra lại khá lâu nên ḷng ông nôn nao, lo lắng cho sức khỏe con trai. "Nhiều lần vào thăm, cha con tôi ôm nhau khóc, không biết khi nào nó mới được tự do, mới được giải oan", ông kể.
Mất thêm 2 năm nữa, qua các thủ tục tố tụng, vài ngày trước Huỳnh Văn Nén được đ́nh chỉ điều tra bị can, chính thức được trả tự do. "Tôi có niềm tin vào ngày này của con. Chỉ tiếc là mẹ nó không thể chờ. Trước lúc nhắm mắt bả trăn trối tôi c̣n sống là phải kêu oan cho nó. Bả chết mà thằng Nén không được nh́n mẹ lần cuối", ông cụ rưng rưng.
"Hôm nhận được tin con tự do mà tôi không nói nên lời. Chân lư đă được thực thi nhưng sao mà khó khăn quá. Nếu các cơ quan tố tụng dám nh́n vào sự thật từ 15 năm trước th́ chắc con tôi không phải mang trong ḿnh 2 án oan dài đằng đẵng như vậy", ông tiếp lời.
Nói về hành tŕnh cùng cụ Truyện kêu oan cho Nén, cựu chủ tịch xă Nguyễn Thận cho rằng: "Điểm tựa của chúng tôi chính là t́nh thương và niềm tin của người cha già. Thấy ông cụ dù già yếu nhưng v́ thương con mà miệt mài gơ cửa từng cơ quan đă khiến trách nhiệm, lương tâm buộc tôi phải giúp cụ, cùng nhau đi t́m sự thật cho thân phận người đàn ông cùng khổ Huỳnh Văn Nén".
Theo hồ sơ vụ án, tối 23/4/1998, ông Nén bị cho là dùng đoạn dây thừng làm hung khí giết bà Lê Thị Bông cướp nhẫn vàng. Ngày 31/8/2000, TAND tỉnh B́nh Thuận xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Nén tù chung thân về tội Giết người, Cướp tài sản và Cố ư hủy hoại tài sản. Do ông nộp đơn kháng cáo kêu oan quá thời hạn, ngày 12/12/2000, Ṭa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM không chấp nhận kháng cáo và đ́nh chỉ xét xử phúc thẩm.
Trong thời gian này, phạm nhân Nguyễn Phúc Thành cải tạo tại trại giam Sông Cái, Ninh Thuận, đă làm đơn tố giác hai người bạn của ḿnh (ngụ cùng địa phương, nghiện ma túy và thường xuyên trộm cắp tài sản) chính là hung thủ giết bà Bông.
Tháng 11/2014, toà Giám đốc thẩm của TAND Tối cao đă chấp nhận kháng nghị của VKSND Tối cao, tuyên hủy án sơ thẩm về phần tội danh và h́nh phạt với ông Nén để điều tra lại. Sau đó, Viện KSND tỉnh B́nh Thuận đă bàn giao hồ sơ cho công an tỉnh này điều tra nhưng không có cơ sở buộc tội ông Nén.
Ngoài ra, trong thời gian bị cáo buộc giết bà Bông, ông Nén c̣n được xác định liên quan một vụ giết người khác xảy ra trước đó 5 năm (1993). Trải qua quá tŕnh tố tụng kéo dài 12 năm nhưng không t́m được hung thủ, cơ quan tố tụng buộc phải tuyên 9 bị cáo trong "kỳ án vườn điều" này (đều là người trong gia đ́nh vợ Nén) vô tội và phải bồi thường oan sai hơn một tỷ đồng. Riêng ông Nén bị cho là thủ phạm giết bà Bông nên chưa được bồi thường.
Ông Nén là người duy nhất tại Việt Nam 2 lần bị kết án oan trong hai vụ giết người. Dự kiến ngày 3/12 ông sẽ được xin lỗi công khai tại địa phương.
vbf @ sưu tầm
