Hạn hán kéo dài thời gian qua khiến nhiều khu vực bị hạn mặn nghiêm trọng. Mới đây Trung Quốc tuyên bố sẽ cứu người dân Việt bằng cách xả nước. Nhiều chuyên gia nghi ngờ đến khả năng cứu giúp của Trung QUốc.
Trả lời câu hỏi liên quan thông tin Trung Quốc hứa sẽ xả nước từ đập Cảnh Hồng để cứu hạn cho hạ lưu theo yêu cầu của Việt Nam, ông Trần Đức Cường cho hay, Ủy ban sông Mekong Việt Nam chính là cơ quan đă tham mưu việc vấn đề này.
Theo tính toán th́ các hồ chứa đâp thủy điện Trung Quốc hiện nay có khoảng 23 tỉ m3. Trong khi đó, các hồ chứa các quốc gia khác cũng có khoảng 20 tỉ m3. "Việc sử dụng lượng nước trong các hồ đó để cứu hạn là khả thi. V́ thế chúng tôi khuyến cáo tiếp tục làm việc thông qua các kênh ngoại giao, trong đó có đề xuất yêu cầu Trung Quốc xả nước cứu hạn", ông Cường cho hay.
Tuy nhiên, ông Cường khẳng định, cơ quan này không tham mưu con số cụ thể yêu cầu nước bạn xả bao nhiêu và bao lâu. "Về lưu lượng ḍng chảy và số ngày xả th́ chúng ta không thể yêu cầu Trung Quốc được v́ Trung Quốc không phải là thành viên của Ủy hội sông Mekong Quốc tế", ông Cường nói. "Lưu lượng xả (bao nhiêu) chỉ là ước tính của nước bạn".
Trước đó, trong Công hàm số số 128/NG-ĐBA mà Bộ Ngoại Giao Việt Nam gửi tới Đại sứ quán nước Công ḥa nhân dân Trung Hoa, phía Việt Nam đề nghị Trung Quốc xả nước từ hồ chứa đập Cảnh Hồng (Vân Nam, Trung Quốc) từ 7/3-19/5, chia làm 3 đợt, mỗi đợt xả 7 ngày với lưu lượng xả 2.300m3/s. Từ tháng 6-tháng 8, xả liên tục với lưu lượng từ 1780-2940m3/s.
Vào ngày 15/3, Trung Quốc cũng phát đi thông báo tuyên bố sẽ xả nước hồ chứa đập Cảnh Hồng từ 15/3-10/4 với lưu lượng xả trung b́nh khoảng 2.000m3/s theo yêu cầu từ phía Việt Nam để cứu hạn cho khu vực hạ lưu sông Mekong. Tuy nhiên, Trung Quốc không nói rơ, lưu lượng này là xả liên tục trong 25 ngày trên hay xả gián đoạn.
Trước câu hỏi nếu như Trung Quốc xả nước từ đập Cảnh Hồng với lưu lượng xả 2.000m3/s như tuyên bố th́ bao nhiêu phần trăm nước sẽ về được tới ĐBSCL khi trong t́nh h́nh hiện nay các quốc gia như Thái Lan, Lào, Campuchia cũng đang trong t́nh trạng khô hạn, ông Cường cho hay, theo tính toán sơ bộ của Ủy ban Sông Mekong th́ lượng nước về tới ĐBSCL đạt khoảng 27-54%.
"Lượng nước này có thể giải quyết được phần nào vấn đề khô hạn ở hạ lưu. C̣n khả năng đẩy lùi xâm nhập mặn phải phụ thuộc vào diễn biến triều. Nếu đỉnh triều tiếp tục lên cao th́ việc giải quyết mặn rất khó", ông Cường cho biết thêm.
Ông Cường cũng cho biết, để nước về được tới ĐBSCL cần có sự điều phối của Ủy hội sông Mekong quốc tế để giám sát sử dụng nguồn nước xả xuống.
"Theo hiệp định đă kư giữa các quốc gia trong Ủy hội sông Mekong quốc tế (Lào, Thái Lan, Việt Nam, Campuchia) th́ các quốc gia đều có quyền sử dụng nguồn nước này. Do đó cần có sự giám sát và điều phối chung của Ủy hội sông Mekong", ông Cường cho hay.
"Theo tính toán th́ để nguồn nước xả từ Trung Quốc về tới Việt Nam sẽ mất thời gian không dưới 2 tuần, thậm chí là 3 tuần. Do vậy, cần có giải pháp ǵ đó để giải quyết khô hạn trong thời gian chờ nước", ông Cường cho hay.
Ông Cường cũng khẳng định, hệ thống 48 trạm quan trắc của Ủy hội sông Mekong quốc tế xây dựng dọc lưu vực sông trong đó có 2 trạm đặt trên lănh thổ Trung Quốc, sát với đập Cảnh Hồng có thể cung cấp số liệu để giám sát lưu lượng xả từ phía Trung Quốc cũng như đo lượng nước về tới ĐBSCL.
Nhà khoa học nghi ngờ
Trao đổi với
PV, TS Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Biến đổi khí hậu, Đại học Cần Thơ cho rằng, rất khó có thể nói được lượng nước mà Trung Quốc xả từ đập Cảnh Hồng về tới Việt Nam c̣n tới 27-54%.
"Tôi không biết tính toán của Ủy ban sông Mekong dựa trên số liệu và phương pháp nào nhưng khả năng nước về tới ĐBSCL sẽ không đáng kể", TS Tuấn nói.
Ông Tuấn cho rằng, hiện nay, t́nh h́nh khô hạn đang diễn ra trên toàn bộ các quốc gia thuộc lưu vực sông Mekong, bao gồm Thái Lan, Lào, Campuchia. Do đó, khi nước chảy qua lănh thổ các quốc gia này, không thể nào ngăn cản nông dân của họ lấy nước vào đồng ruộng để cứu hạn.
"Kể cả khi nước c̣n thừa th́ các vùng trũng, dòng nhánh, khu đất ngập nước dọc lưu vực sông Mekong sẽ tiếp tục gom nước. Do đó, nước về tới ĐBSCL là không đáng kể", TS Tuấn khẳng định.
Bên cạnh đó, ông Tuấn cũng cho rằng, trong tuyên bố của Trung Quốc chỉ nói là xả nước từ 15/3-10/4 với lưu lượng xả trung b́nh khoảng 2.000m3/s nhưng không nói rơ là xả liên tục hay xả gián đoạn. Nếu như xả gián đoạn th́ lượng nước xả xuống hạ lưu là không đáng kể.
TS Tuấn cũng cho răng nếu như Trung Quốc xả với lưu lượng đă tuyên bố th́ chỉ trong ṿng 30 giờ, đập Cảnh Hồng với dung tính khoảng 249 triệu m3 sẽ cạn hoàn toàn nước.
"Nguồn nước dự trữ ở các đập thủy điện phía trên đập Cảnh Hồng có thể lớn nhưng tuyên bố của Trung Quốc cũng không nói rơ các hồ chứa này có được huy động để xả nước cứu hạn cho khu vực hạ lưu hay không", TS Tuấn nói thêm.
Một vấn đề khác mà TS Tuấn lo lắng chính là sau 10/4 th́ Trung Quốc có tiếp tục xả nước cứu hạn cho hạ lưu nữa hay không? Bởi lẽ, theo TS Tuấn, hiện nay, khi nghe có tin nước sẽ về, nhiều hộ nông dân trồng lúa ven biển đă bắt đầu xuống giống, gieo mạ để chờ nước từ thượng nguồn về sẽ cấy.
"Nếu như nông dân xuống mạ gieo cấy mà sau 10/4 cho tới khi mùa mưa bắt đầu khoảng cuối tháng 5 (mà theo dự báo năm nay có thể muộn hơn) không có nước th́ cực kỳ rất nguy hại", ông Tuấn lo lắng.
Games
