Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư hồi phục sau phẫu thuật

[june04]

Bệnh nhân sau phẫu thuật thường mất dịch, mất máu nên chế độ ăn đa dạng thực phẩm giúp cung cấp năng lượng, chất đạm, nhất là bù nước và điện giải.

Ung thư ảnh hưởng đến cơ quan khởi phát bệnh và có thể di căn đến các vị trí khác, gây biến chứng, trong đó có tác động đến tình trạng dinh dưỡng. Bệnh nhân ung thư được phẫu thuật, xạ trị, hóa trị... rất cần chế độ dinh dưỡng chuyên biệt để bồi bổ cơ thể. Chế độ dinh dưỡng tốt giúp bệnh nhân tăng sức chống chịu, hồi phục sau điều trị, ngăn ngừa các biến chứng và giảm nguy cơ tử vong.

ThS.BS Lê Thị Hải - Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, tùy từng loại ung thư có thể có chế độ ăn uống khác nhau. Ví dụ bệnh nhân ung thư không liên quan đường tiêu hóa có thể ăn ngay sau khi hồi tỉnh và có cảm giác đói. Bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa như ung thư dạ dày hay đại trực tràng cần thời gian để tập ăn trở lại. Khoảng 2-3 ngày đầu, người bệnh được nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch đảm bảo đủ năng lượng và chất dinh dưỡng để vết mổ có thời gian lành lại. Khi bác sĩ xác định đường tiêu hóa đã lưu thông, người bệnh có thể ăn lại chế độ mềm, lỏng, dễ tiêu trong một thời gian. Sau đó, cơ thể cần bổ sung năng lượng cao hơn bình thường để bình phục nhanh sau mổ.

Bác sĩ Hải giải thích, đa phần bệnh nhân ung thư thường rất chán ăn. Nguyên nhân đầu tiên là do yếu tố tâm lý. Nếu xác định được tâm lý tốt, vui vẻ thì thể trạng nhanh hồi phục. Ngược lại, tâm lý buồn, chán ăn sẽ kéo theo sức khỏe suy kiệt, không đủ điều kiện để tiếp tục phác đồ điều trị tiếp theo. Đây là giai đoạn người bệnh rất cần sự quan tâm chăm sóc của người thân để sống vui khỏe.

Nguyên nhân thứ hai là do tác dụng phụ của thuốc, bệnh nhân bị giảm tiết nước bọt, rối loạn bài tiết men tiêu hóa. Những người bệnh trải qua phẫu thuật cắt dạ dày sẽ ăn rất khó, phải nhai kỹ nên ngoài sử dụng chế độ ăn phù hợp cần bổ sung thêm men tiêu hóa. Người bệnh có thể sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng như sữa để nâng cao năng lượng. Bác sĩ Hải khuyên chọn loại sữa có đậm độ năng lượng cao 1,5-2kcal/ml. Một số bệnh nhân hấp thu kém cần cân nhắc và theo dõi điều chỉnh chế độ ăn vì nếu độ đạm cao quá sẽ dễ dẫn đến tiêu chảy.

"Nguyên tắc dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư là ăn lỏng, mềm, dễ tiêu hóa, có thể ăn với số lượng không nhiều nhưng đảm bảo đủ năng lượng cũng như các chất dinh dưỡng, chất đạm, chất béo", bác sĩ Hải chia sẻ thêm.

Những ngày sau mổ, người bệnh nên ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Mỗi bệnh nhân ung thư có thể trạng khác nhau, quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể hay tiêu hao năng lượng cũng khác nhau, nhất là với người bệnh sau phẫu thuật, hóa trị. Bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ điều trị hoặc bác sĩ dinh dưỡng để được thiết lập chế độ ăn phù hợp giúp nhanh hồi phục.

Các bác sĩ khoa Ung bướu phối hợp cùng khoa Dinh dưỡng như tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đưa ra chế độ, suất ăn phù hợp với từng người bệnh, từng giai đoạn điều trị. Điều này giúp người bệnh được bổ sung đầy đủ về dinh dưỡng, tâm lý thoải mái hơn vì luôn có sự đồng hành của bác sĩ.