Nhà bất đồng chính kiến Lê Hồng Hà đă qua đời ngày 15/11 ở tuổi 90. Ông là nhà tranh đấu dân chủ, người từng làm chánh văn pḥng Bộ Công an. Là người dám nói thẳng nói thật, ông bị khai trừ khỏi Đảng và bị án tù. Việc này báo chí chính thống không hề nhắc đến.
Bà Phạm Thanh Nghiên, một nhà đấu tranh dân chủ ở trong nước, nói thân nhân ông Hà đă báo tin này cho bà. Được biết, ông Lê Hồng Hà, cựu đại tá, đă qua đời lúc 12 giờ 46 phút ngày 15/11/2016 tại nhà riêng sau một thời gian dài bệnh nặng. Lễ tang ông Lê Hồng Hà sẽ được cử hành ngày 18/11/2016 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc Pḥng, số 5 Trần Thánh Tông.
Từng giữ chức vụ cao trong Bộ Công an, vào đầu những năm 1990, ông Lê Hồng Hà và ông Nguyễn Trung Thành - nguyên Vụ trưởng vụ Bảo vệ chính trị của Ban Tổ chức Trung ương Đảng, đă làm rúng động Bộ chính trị Đảng Cộng sản bằng việc yêu cầu xem xét lại Vụ án Xét lại chống đảng, lập một tiểu ban xem xét kết luận lại vụ án, xóa án, minh oan cho hơn 30 cán bộ cao cấp, trong đó có 4 ủy viên trung ương, một số tướng, đại tá, nhà báo…
Về vụ án xử ông Lê Hồng Hà
Ông từng bị bắt và bỏ tù hai năm vào năm 1996 v́ tội Làm lộ bí mật nhà nước.
'Một nhân cách lớn đă ra đi'
Trên truyền thông xă hội, một số nhà hoạt động dân chủ và giới tranh đấu cho tự do, nhân quyền cũng chia sẻ lời chia buồn với gia đ́nh cố đại tá Lê Hồng Hà và dành những lời kính trọng đối với người vừa ra đi.
Trên trang Facebook cá nhân của ḿnh, Tiến sỹ Khoa học Nguyễn Quang A từ Việt Nam viết:
"Một nhân cách lớn đă ra đi. Cụ và cụ bà thường xuyên dự seminar của IDS (Viện phản biện độc lập đă tự giải tán), năm ngoái c̣n đến thăm Cụ nhưng lúc đó đă yếu lắm rồi. Xin chia buồn cùng Tang quyến. Rất rất nhiều người kính trọng Cụ. Mong Cụ an giấc ngàn thu."
Cũng trên Facebook, nhà văn Vũ Thư Hiên từ Paris viết:
"Ông Lê Hồng Hà (1926 - 15.11.2016) đă mất. Nguyên Chánh văn pḥng Bộ Nội vụ (Bộ Công an ngày nay), ông là người được Tổng bí thư Lê Duẩn và Trưởng ban Tổ chức trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Lê Đức Thọ trao nhiệm vụ tổ chức trấn áp cái gọi là "nhóm xét lại chống Đảng".
"Sau, hiểu ra thực chất của vụ án là sự trấn áp những người bất đồng với đường lối độc tài phản dân chủ, tuân lệnh ban lănh đạo Trung Quốc, chủ trương dùng bạo lực thống nhất đất nước, ông đă cùng với ông Nguyễn Trung Thành, vụ trưởng trong Ban Tổ chức trung ương Đảng (là người được Lê Đức Thọ cử đặc trách vụ án này), đề nghị đảng phải xem xét lại vụ án bất công này. Kết quả là cả hai ông đều bị khai trừ khỏi đảng.
"Cũng từ đó ông Lê Hồng Hà trở thành một người đấu tranh hết ḿnh cho sự nghiệp dân chủ hoá đất nước.
"Ông mất đi là một tổn thất rất lớn cho phong trào dân chủ Việt Nam. Chúng tôi, những người sống sót của "nhóm xét lại chống Đảng" cùng thân nhân những người trong vụ án xin gửi lời chia buồn thống thiết tới gia đ́nh ông Lê Hồng Hà và khấp báo cùng anh chị em dân chủ và bằng hữu," nhà văn Vũ Thư Hiên viết trên Facebook hôm 15/11.
Năm 1995 xảy ra một biến cố dẫn đến việc ông Lê Hồng Hà nhận án tù hai năm. Đó là việc ông lưu giữ và phát tán một lá thư của Thủ tướng khi đó Vơ Văn Kiệt gửi Bộ Chính Trị.
Thư Thủ tướng
Đó là lá thư ngày 9/8/1995, trong đó ông Kiệt nêu bốn nội dung: "1- Đánh giá t́nh h́nh, cục diện thế giới ngày nay; 2- Vấn đề chệch hướng hay không chệch hướng; 3- Nâng cao năng lực quản lư nhà nước; 4- Xây dựng Đảng".
Lá thư có đoạn: "Để giữ được định hướng xă hội chủ nghĩa, đ̣i hỏi bức xúc là phải nâng cao tính hiệu quả của kinh tế quốc doanh, nhằm làm cho nó chiếm một vai tṛ chủ đạo trong thị trường nước ta chứ không phải là dành cho nó quyền 'nắm' thứ nầy thứ khác."
Ông Kiệt nhận xét về t́nh h́nh quốc tế rằng "tính chất đa dạng, đa cực" đang chi phối quan hệ giữa các quốc gia thay v́ "mâu thuẫn đối kháng giữa chủ nghĩa xă hội và chủ nghĩa đế quốc".
Người chấp bút cho lá thư này, ông Nguyễn Trung, được tác giả Huy Đức dẫn lời trong cuốn sách Bên Thắng Cuộc: "Năm 1995, uy tín bên trong, bên ngoài của ông Kiệt đều lên cao, có nguy cơ ông trở thành tổng bí thư, điều mà cả Trung Quốc, ông Đỗ Mười, Lê Đức Anh, đặc biệt là Nguyễn Văn Linh đều không thích."
"Ông Kiệt viết thư này, đụng đến một vấn đề cốt lơi trong sinh hoạt Đảng, với mong muốn làm cho mối quan hệ thật rơ ràng: dân chủ ra dân chủ, tập trung ra tập trung."
Theo nhà báo Huy Đức, lá thư này được đưa ra bàn trong Bộ Chính trị nhưng ông Kiệt "bị nhiều thành viên trong Bộ Chính trị chỉ trích kịch liệt".
Lá thư này sau đó đă dẫn đến án tù cho ông Lê Hồng Hà và hai người khác.
Theo ông Nguyễn Thanh Giang, người bạn của ông Lê Hồng Hà, vào hôm 5/12/1995, nhà bất đồng chính kiến Hà Sĩ Phu đến nhà ông Lê Hồng Hà và được ông Hà đưa cho lá thư của ông Vơ Văn Kiệt.
Khi ông Phu rời nhà ông Hà ở Hà Nội, ông bị một xe máy chèn ngă. Khi công an đến nơi, họ đưa ông Hà Sĩ Phu về đồn, và phát hiện bản sao lá thư.
Cuốn sách của nhà báo Huy Đức viết rằng ông Hà Sĩ Phu khai tài liệu này ông lấy từ ông Nguyễn Kiến Giang; ông Giang khai lấy từ ông Lê Hồng Hà.
Ngày 22/8/1996, Ṭa án Nhân dân Thành phố Hà Nội xử ông Lê Hồng Hà 2 năm tù, Hà Sĩ Phu, 1 năm tù giam và Nguyễn Kiến Giang, 15 tháng tù treo.
'Dám phản ứng'
Theo một người bạn của ông Lê Hồng Hà, nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Thanh Giang, chính ông Lê Hồng Hà cũng lưu giữ và đưa cho ông một lá thư "bí mật" sau đó mấy năm.
Ông Nguyễn Thanh Giang kể lá thư của Thượng tướng Nguyễn Nam Khánh, cựu Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị quân đội Việt Nam, được ông Lê Hồng Hà giấu và đưa cho ông Nguyễn Thanh Giang để công bố trên mạng internet.
Lá thư này có nhiều chi tiết tố cáo hoạt động của cơ quan t́nh báo quân đội rất quyền lực, gọi tắt là Tổng cục II, Bộ Quốc pḥng, theo các nguồn nói trên.
Nhớ về ông Lê Hồng Hà, ông Nguyễn Thanh Giang cho rằng ông Hà là "tấm gương sáng của người trí thức Việt Nam" và "đă dám phản ứng những người có quyền sinh quyền sát trong Đảng".
Theo ông Nguyễn Thanh Giang, ông Lê Hồng Hà là một trong những đảng viên sớm lên tiếng kiến nghị Đảng Cộng sản từ bỏ chủ nghĩa Marx-Lenin.
Dường như v́ vậy từ khi bị khai trừ Đảng, bị án tù, cái tên Lê Hồng Hà hầu như không được nhắc tới trên báo chí chính thống tại Việt Nam.
Games
