Trung Quốc dừng mua đậu tương và đánh thuế mạnh vào hàng hóa Mỹ. "Trung Quốc đă tính thuế 16% trên đậu tương. Canada lập các loại hàng rào thuế lên các sản phẩm nông nghiệp của chúng ta. Không thể chấp nhận!" ông Trump viết trên Twitter.
China already charges a tax of 16% on soybeans. Canada has all sorts of trade barriers on our Agricultural products. Not acceptable!
Các chính sách đánh thuế mạnh vào mặt hàng nông sản của Mỹ sẽ là đ̣n đau tới những sản phẩm xuất khẩu của người bỏ phiếu cho ông Trump.
"Đậu tương mà họ (Trung Quốc) đang mua không phải là đậu tương Mỹ", ông Soren Schroder, Giám đốc điều hành (CEO) công ty chế biến dầu thực vật Bunge Ltd., nói với Bloomberg vào ngày 2/5. "Họ đang mua đậu tương Canada, Brazil, chủ yếu là Brazil, nhưng cố t́nh không mua từ Mỹ".
Nhà chế biến dầu thực vật lớn nhất thế giới vừa xác nhận với hăng tin Bloomberg một trong những nỗi sợ hăi lớn nhất của thị trường đậu tương: Trung Quốc về cơ bản đă dừng mua đậu tương Mỹ trong bối cảnh nguy cơ chiến tranh thương mại có thể bùng nổ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Giá nông sản đă biến động mạnh hơn trong những tuần gần đây, khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung tiếp tục phủ bóng lên thị trường. Những nông sản Mỹ khác trở thành nạn nhân của mâu thuẫn thương mại c̣n có ngô, thịt lợn và cao lương. Tuy nhiên, đậu tương là nông sản lớn thứ nh́ của Mỹ và giá mặt hàng này phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc, v́ Trung Quốc là nước nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới.
Dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho thấy trong 2 tuần kết thúc vào ngày 19/4, Trung Quốc hủy mua 62.690 tấn đậu tương Mỹ. Đây là thời điểm hàng năm mà các nước Nam Mỹ thường thu hoạch xong đậu tương và xuất khẩu mạnh mặt hàng này trong vài tháng tiếp theo.
Theo thông báo của Nhà Trắng, ngày 15/6 tới Mỹ sẽ công bố danh sách hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc bị áp mức thuế 25%. Theo tính toán của Bộ Tài chính Mỹ, lượng hàng này trị giá 50 tỉ USD. Tới ngày 30/6, Mỹ đồng thời sẽ đưa ra giới hạn đầu tư vào các ngành công nghệ cao, cũng như các biện pháp “kiểm soát xuất khẩu tăng cường” đối với các cá nhân, tổ chức Trung Quốc liên quan hoạt động “thâu tóm công nghệ quan trọng”. Washington đồng thời tiếp tục vụ kiện Trung Quốc tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
Trung Quốc hôm 3/6 cảnh báo rằng mọi thỏa thuận thương mại mà họ đạt được với Mỹ trong các ṿng đàm phán sẽ "không có hiệu lực" nếu Washington tiếp tục áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc.
"Nếu Mỹ đưa ra lệnh trừng phạt thương mại mà trong đó gồm tăng thuế, tất cả các thành tựu kinh tế và thương mại đạt được trong các ṿng đàm phán giữa hai bên sẽ không có hiệu lực" - Tân hoa xă hôm 3/6 dẫn tuyên bố của chính phủ Trung Quốc, nêu rơ.
Hiện tại, Washington đang thúc ép Bắc Kinh thu hẹp thặng dư thương mại lên tới 375,2 tỷ USD (năm 2017) đối với Mỹ. Căng thẳng giảm bớt khi vào ngày 19/5, Trung Quốc tuyên bố sẽ "tăng đáng kể" lượng hàng nông sản, năng lượng và các sản phẩm khác mua từ Mỹ. Nhưng bầu không khí tích cực đă biến mất bằng tuyên bố bất ngờ từ Nhà Trắng, nói rằng họ sẽ tiếp tục kế hoạch áp thuế đối và hạn chế đầu tư đối với Trung Quốc.
Việc Mỹ tuyên bố áp đặt các mức thuế quan đối với sản phẩm nhôm, thép nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), Canada và Mexico, đă khiến những đồng minh thân thiết nhất của Washington giận giữ. Quyết định này không chỉ gây căng thẳng thương mại trong khu vực Bắc Mỹ và bên kia bờ Đại Tây Dương, mà c̣n làm ảnh hưởng tiêu cực tới trật tự thương mại toàn cầu.
Tuyên bố của Mỹ đă chính thức chấm dứt thời hạn miễn trừ áp thuế nhôm, thép nhập khẩu kéo dài 2 tháng qua đối với các đồng minh của Mỹ là EU, Canada và Mexico.
Đầu tháng 3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đă kư sắc lệnh hành chính về việc tăng thuế nhập khẩu thêm 25% đối với thép và 10% đối với nhôm, với lư do an ninh quốc gia và bảo vệ các nhà sản xuất nhôm, thép trong nước trước sự cạnh tranh của các nhà sản xuất nước ngoài.
Ngay lập tức, quyết định của Mỹ vấp phải sự phản đối mạnh mẽ và tuyên bố trả đũa từ các đồng minh. Canada, nhà cung cấp thép lớn nhất cho Mỹ, tuyên bố sẽ đáp trả bằng việc áp thuế lên đến 16,6 tỷ USD trị giá hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, gồm các mặt hàng như rượu whiskey, nước cam ép, thép, nhôm và các sản phẩm khác.
Mexico cũng tuyên bố đáp trả tương xứng, với thuế quan được áp lên một loạt sản phẩm nông sản và công nghiệp của Mỹ. Bộ Kinh tế Mexico cho biết, biện pháp này sẽ được duy tŕ cho tới khi Chính phủ Mỹ dỡ bỏ thuế áp lên sản phẩm thép, nhôm nhập khẩu từ Mexico. Về phần ḿnh, EU cảnh báo sẽ đánh thuế mạnh tay đối với xe motor Harley Davidson, máy giặt, sản phẩm may mặc, rượu whiskey… của Mỹ.
Không chỉ bất b́nh trước chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ, EU, Canada và Mexico c̣n “tự ái” khi bị Washington coi là mối đe dọa an ninh quốc gia. Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho rằng, đây là sự xúc phạm và không thể chấp nhận.
Áp thuế nhập khẩu đối với mặt hàng nhôm, thép là một phần trong hàng loạt chính sách thuế của Tổng thống Trump, nhằm bảo vệ nền công nghiệp và việc làm cho người dân Mỹ.
Đây cũng là một phần trong chương tŕnh nghị sự “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump. Trước đó, Tổng thống Trump tuyên bố, sẽ áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá 50 tỷ USD nhằm “đ̣i lại công bằng” cho nước Mỹ.
Theo các nhà phân tích, thế giới đang tiến gần tới nguy cơ chiến tranh thương mại toàn diện hơn bao giờ hết, kế từ những năm 1930, khi Đạo luật thuế Smoot-Hawley của Mỹ gây ra hiệu ứng domino giữa những nước công nghiệp hóa khác.
Nhiều biện pháp bảo hộ được đưa ra kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, song phần lớn ở quy mô nhỏ. Tuy nhiên, căng thẳng thương mại hiện nay được đánh giá trầm trọng hơn nhiều, do liên quan tới ba nền kinh tế lớn nhất thế giới: Mỹ, Trung Quốc và EU.
Về ngắn hạn, bảo vệ ngành công nghiệp sản xuất nhôm, thép Mỹ có thể giúp người lao động trong khu vực này. Tuy nhiên, nếu Mỹ không thể sản xuất nhôm, thép với giá thành rẻ như các đối thủ nước ngoài th́ chính các nhà sản xuất của Mỹ sẽ phải đối mặt với khó khăn do giá thành tăng cao.
Kết quả nghiên cứu của Quartz chỉ ra rằng, các chính sách thuế của ông Trump có thể dẫn tới mất 146.000 việc làm ở Mỹ.
Các chuyên gia cảnh báo, việc chính quyền Trump lấy lư do “an ninh quốc gia” để áp thuế có thể gây phương hại tới trật tự thương mại quốc tế, trong bối cảnh các nước khác có thể viện dẫn lư do này để dựng “hàng rào” thuế của riêng ḿnh.
Hơn nữa, hành động này lại chủ yếu nhằm vào các đồng minh của Mỹ, thay v́ mối quan ngại chính là Trung Quốc, do Mỹ hiện nhập khẩu rất ít nhôm, thép trực tiếp từ Trung Quốc.
Bày tỏ thất vọng trước quyết định của Mỹ áp đặt mức thuế trừng phạt các nước đồng minh, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Christine Lagarde cho rằng, hành động của Mỹ sẽ bóp méo, phá hủy và làm gián đoạn các chuỗi cung ứng đă được thiết lập trong nhiều thập kỷ. Theo bà Lagarde, nếu tự do thương mại bị phá vỡ, những người sẽ chịu tác động tiêu cực nhiều nhất là người có thu nhập thấp.
Một số chuyên gia nhận định, Tổng thống Mỹ Trump đang dùng “chiêu bài” thuế nhôm, thép nhằm đạt được những điều khoản có lợi cho Mỹ trong các thoả thuận thương mại với Trung Quốc và EU; gây sức ép với Mexico và Canada trong quá tŕnh đàm phán sửa đổi Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA), vốn đang ở giai đoạn sắp hết hạn nhưng vẫn bế tắc.
Mặc dù không rơ kế sách này của ông Trump sẽ đi đến đâu, nhưng hệ quả nhăn tiền là hành động của Mỹ sẽ gây tổn hại niềm tin giữa các đối tác kinh doanh tại thời điểm tăng trưởng kinh tế thế giới đang chậm lại. Đây thực sự không phải tin tốt trong ngày thứ 500 của ông Trump làm tổng thống.
Phản ứng những hành động trên, ông Trump viết:
Nông dân đă không làm ăn tốt trong 15 năm. Mexico, Canada, Trung Quốc và những nước khác đă đối xử với họ không công bằng. Vào thời điểm tôi kết thúc đàm phán thương mại, điều đó sẽ thay đổi. Các rào cản thuế thương mại lớn đối với nông dân Mỹ và các doanh nghiệp khác, cuối cùng sẽ bị phá vỡ. Thâm hụt thương mại lớn không c̣n nữa!
Farmers have not been doing well for 15 years. Mexico, Canada, China and others have treated them unfairly. By the time I finish trade talks, that will change. Big trade barriers against U.S. farmers, and other businesses, will finally be broken. Massive trade deficits no longer!
The U.S. has made such bad trade deals over so many years that we can only WIN!
Games
