Nhiều gia đ́nh cho con sang nước ngoài vừa học vừ làm. Họ mong muốn con cái tích lũy kinh nghiệm trong thời gian đi du học. Tuy nhiên, một số sinh viên bị sốc tâm lư và gặp nhiều cạm bẫy khi đi học ở nước ngoài.
Du học sinh Việt chủ yếu làm thêm trong ngành phục vụ ăn uống. Photo: Olivia Nguyen
Trào lưu “du học… t́m việc làm”
Sau khi tốt nghiệp THPT vào năm 2016, Nguyễn Đức Thành (19 tuổi, Hưng Yên) không nộp hồ sơ xét tuyển vào một trường đại học trong nước, mà chọn cách học tiếng để đi du học. “Em thấy nhiều anh chị ở quê, học đại học xong cũng chưa xin được việc làm. Khi được một trung tâm tư vấn rằng đi du học Nhật Bản vừa có thể lấy được bằng đại học, vừa có cơ hội làm thêm, kiếm từ 20 đến 30 triệu đồng/tháng, em đă bàn với gia đ́nh để tham gia. Đi du học theo h́nh này rất hay, ḿnh có thêm kinh nghiệm, học được ngoại ngữ, nếu chịu khó sau này về nước lại thêm được ít vốn”- Thành chia sẻ.
Hiện nay, nhiều vị phụ huynh lựa chọn h́nh thức du học này cho con. Gia đ́nh tự túc chi phí năm đầu, với hy vọng sang năm thứ hai con cái có thể tự trang trải được tiền học. Nhất là ở nông thôn, không ít gia đ́nh kinh tế không khá giả, nhưng vẫn cố chạy vạy khắp nơi để có đủ số tiền phí ban đầu, với hy vọng con sang nước ngoài vài năm, tranh thủ kiếm tiền để có cơ hội “đổi đời”. Những thanh niên này đi ra nước ngoài dưới cái mác visa du học, nhưng chủ yếu là sang t́m kiếm việc làm.
“Nếu đi xuất khẩu lao động sẽ đ̣i hỏi nhiều thủ tục xét duyệt và người tu nghiệp sinh chỉ được ở Nhật trong khoảng 3 năm rồi bắt buộc phải về nước. Và khi sang đấy th́ chỉ được làm việc cho công ty đă tuyển, c̣n nếu đi du học th́ ḿnh chủ động hơn, thích làm ǵ cũng được, miễn là biết tiếng” – Đỗ Thị Nhung (hiện đang ở Nhật Bản theo h́nh thức vừa học vừa làm – chia sẻ.
Tại Việt Nam hiện nay mọc lên rất nhiều trung tâm, công ty tư vấn du học. Họ đưa ra đủ các lời mời chào, cơ hội du học Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore chỉ với 200 triệu đồng và vẽ ra viễn cảnh vừa học vừa làm, một tháng kiếm được 30 triệu đồng.
Trước thực tế ngày càng nhiều phụ huynh lựa chọn h́nh thức du học này cho con, GS.TS Khoa học Phạm Tất Dong – Phó Chủ tịch Hội khuyến học Việt Nam- cảnh báo: “Nếu phụ huynh và con muốn đi du học h́nh thức vừa học vừa làm th́ nên chọn những công ty đủ tư cách pháp nhân, có uy tín, không nên chọn công ty có lai lịch không rơ ràng, tránh t́nh trạng “mang con bỏ chợ” rất nguy hiểm với các em”.
Đầu tháng 2.2017, đài truyền h́nh NHK của Nhật có chương tŕnh về việc du học sinh người nước ngoài làm thêm tại Nhật và nhắc rất nhiều đến du học sinh Việt Nam, nhất là t́nh trạng du học sinh đêm đi làm thêm, ngày lên lớp ngủ gật. Ảnh mackensieleigh.wordp ress.com
Đời du học không như mơ…
Mới đây, câu chuyện về những du học sinh Việt Nam bị bóc lột sức lao động khi sang du học ở Úc, do đài SBS Vietnamese thực hiện đă tạo nên cơn chấn động trong cộng đồng du học sinh Việt trên toàn thế giới. Việc phải tranh thủ đi làm thêm, “học ngày cày đêm” để kiếm tiền trang trải học phí và sinh hoạt phí là điều có thực. Không chỉ ở Úc, phần lớn du học sinh Việt ở nhiều quốc gia cũng thế, chấp nhận bị bóc lột sức lao động, miễn là t́m được việc làm.
Theo Đỗ Thị Nhung (một du học sinh Nhật Bản), khi mới sang nếu không có sự động viên của gia đ́nh th́ cô đă bỏ cuộc. “Mọi chi phí đều đắt đỏ, giao tiếp th́ chưa thông thạo, cuộc sống mới chưa ḥa nhập khiến tôi chán nản. Sau đó, tôi chấp nhận làm từ chạy bàn, bưng bê, lau dọn theo giờ để kiếm tiền. Nhưng v́ số du học sinh bỏ học giữa chừng nhiều, v́ quá sa đà vào việc làm thêm, Chính phủ Nhật Bản đă có quy định du học sinh không được làm thêm quá 28 tiếng/tuần. Việc cũng không nhiều nên chỉ đủ trang trải sinh hoạt phí”- Nhung nói thêm.
Một số khác khi đi du học dạng tự túc, gia đ́nh không có điều kiện nên cũng phải t́m việc làm thêm để tự trang trải cuộc sống. Nhưng cái giá phải trả là không nhỏ, nhiều em bị ảnh hưởng đến chuyện học tập, không theo kịp chương tŕnh học, hết hạn visa mà vẫn chưa thể lấy được bằng.
“Ngoài vấn đề chi phí trang trải cuộc sống, các du học sinh phải đối mặt với vô số cám dỗ và cạm bẫy. Nếu sa vào nạn cờ bạc th́ chỉ có nước bố mẹ gửi tiền sang trả nợ, chứ không có chuyện gửi về” – Nguyễn Hữu Nam (đang du học theo h́nh thức vừa học vừa làm tại Hàn Quốc) chia sẻ.
Anh Nguyễn Nhật Hưng – đại diện tuyển sinh của một trường của Singapore tại Việt Nam – đưa ra lời khuyên cho những người có ư định đi du học tự túc: “Nếu các bạn có ước mơ muốn đi du học, trước tiên phải chuẩn bị thật tốt ngoại ngữ. Hơn nữa phải học khả năng tự lập, biết cách cân đối tài chính và quản lư về mặt thời gian. Nếu không sẽ dễ bị… vỡ mộng”.
Games
học hay cầy hay học cầy ?
