Bài
này tôi viết về vài ư kiến xung quanh Công hàm Phạm Văn Đồng ( CHPVĐ), nhưng trước hết xin kể hai câu chuyện ngắn gọn
Chuyện 1- Anh Taku học vơ
Đầu thế kỷ 20 tại Nhật, Taku quyết chí tầm sư học vơ. Qua nhiều t́m hiểu anh đă chọn được Buko, sư phụ môn vơ K, môn này khá nổi tiếng trong truyền thống của Nhật và thường ḱnh địch, chê bai môn vơ Judo mới được truyền bá từ cuối thế kỷ 19. Khi Taku đến gặp, xin bái Buko làm sư phụ, chưa làm lễ th́ được tạm giao việc kéo xe đưa Buko đi có việc. Dọc đường rừng Buko gặp Mila thuộc môn phái Judo. Hai bên gây sự đánh nhau. Buko dặn Taku đứng xem kỹ cho biết để bái phục. Không ngờ Mila đă đánh bại đối thủ một cách ngoạn mục. Taku lại phải kéo xe đưa Buko bị thương về, rồi từ biệt để đi t́m môn phái Judo.(tôi nhớ K là Karate, nhưng không dám khẳng định).
Chuyện 2- Vụ kiện bất ngờ
Năm 2012, tôi được chọn để xét xử một vụ kiện về hợp đồng Xây dựng tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế của Việt Nam. Bên A kiện bên B đ̣i bồi thường khoảng 4 tỷ v́ vi phạm hợp đồng. Bên B không những chấp nhận vụ kiên mà c̣n làm đơn kiện lại, đ̣i A trả khoảng 2 tỷ, cũng v́ lư do vi phạm HĐ. Tôi và hai trọng tài viên khác (một là GS TS về luật, một là GS TS về kinh tế XD, c̣n tôi là GS TS về Kết cấu XD) đă nghiên cứu hàng chồng hồ sơ của hai bên trong vài tháng. Cả A và B đều thuê những Văn pḥng luật sư có danh tiếng ở Hà Nội. Hồ sơ do các công ty luật lập. Theo hồ sơ th́ bên nào cũng đưa ra những lư lẽ, những chứng cứ, những điều luật có lợi cho họ và phản bác bên kia. Hội đồng trọng tài lại phải ngồi nhiều buổi để nghe luật sư hai bên tranh luận.
Luật sư bên A rất tin rằng A nhất định thắng. Khi đến dự phiên xét xử, ngoài hai LS chính, họ c̣n đưa thêm ba LS tập sự để học tập. Bên B chỉ có một LS.
Sau khi nghe hai bên tranh luận đầy đủ hết mọi lư lẽ, Hội đồng trọng tài gồm ba GS họp riêng để nghị án. Cả ba trọng tài viên đếu xử cho bên B thắng, buộc A phải trả tiền cho B. Sau khi ra phán quyết chúng tôi nghĩ rằng A sẽ có phản ứng chống lại, Nhưng không, A đă chấp nhận chịu thua và trả tiền cho B.
Qua hai câu chuyện trên tôi thấm thía phương châm biết ḿnh biết người. Tin vào ḿnh là cần, là đúng, nhưng quan trọng không phải thấy rơ sức mạnh của ḿnh mà ngược lại, phải thấy rơ chỗ yếu của ḿnh và thấy được chỗ mạnh của đối phương. Muốn vậy, có một phương pháp đơn giàn (nhưng khó thực hiện) là xem rằng ḿnh đang làm luật sư cho họ.
Trong vụ việc CHPVĐ, tôi có một số ư kiến khác với một số người, kể cả luật sư. Chỉ xin nêu 2 điểm sau:
Điểm 1- Họ cho rằng CHPVĐ không có giá trị pháp lư v́ những vấn đề thuộc lănh thổ phải thông qua và do Quốc hội quyết định. Luật sư TQ có khả năng dễ dáng bác bỏ lập luận này v́:
•Đây là một tuyên bố (của Chu) và một thư (của Phạm) được xem như Công hàm chứ không phải Hiệp định về biên giói, về lănh thổ.
•Quốc hội có hay không có biểu quyết là chuyện nội bộ của VN. Phía TQ nhận được CHPVĐ là đă đủ chứng cứ. Phía VN thấy cần phản đối, cần bác bỏ CHPVĐ th́ họp QH đem ra thảo luận công khai. VN có câu: Nhất ừ, nh́ làm thinh. QHVN làm thinh có nghĩa là không phản đối, nghĩa là gián tiếp đồng ư.
Điểm 2- Cho rằng năm 1958 Hoàng Sa và Trường Sa do VNCH quản lư, Hà Nội không có tư cách quyết định một thứ ḿnh không có chủ quyền. Đây là một đánh tráo khái niệm. Trong CHPVĐ không có chuyện Hà Nội nhường HS và TS cho TQ. Nếu có tranh chấp th́ đó là tranh chấp giữa A là TQ và B là VNCH. Hà Nội là bên thứ ba, đứng bên ngoài, nói vọng vào, thể hiện nhận thức của ḿnh. Như vậy không dễ ǵ bác bỏ tính pháp lư của CHPVĐ.
Chuyện lạ. H́nh như sau khi Chu Ân Lai ra tuyên bố không có một nước nào ủng hộ hoặc phản đối, ngoài VNDCCH. Phải chăng có sự vận động hoặc thúc ép ngầm từ phía TQ và h́nh như ở Việt Nam CHPVĐ cũng được giữ dưới dạng tối mật của Nhà nước.
Một số người cho rằng TQ nắm được CHPVĐ như nắm con dao cùn, thế mà đ̣i chém VN. Vâng, dù cho là dao cùn, nhưng lại do ông Đồng, đại diện Chính phủ VNDCCH trao cho chúng nó, chúng nằm đằng cán, chúng lo mài cho sắc được đến đâu th́ tốt cho chúng đến đó và phát cho trên một tỷ người. Chúng ta có chứng cứ lịch sử, chúng nó cũng có chứng cứ. Ngoài ra chúng c̣n nắm được con dao.
Viết ra như trên không phải để chịu thua mà muốn nói rằng để thắng được phải t́m thêm sức mạnh nữa. Đó là sức mạnh do việc thoát cộng và thoát Trung mang lại./
Games
