Nắng sớm xa cảng Miền Đông

[florida80]

Tiếng chộn rộn của người và xe len vào giấc ngủ. Tôi trở mình dậy lúc bốn giờ sáng cùng người bạn bước ra đường trong sương lạnh. Quán cà phê bên hông Bến xe Miền Đông vẫn mở cửa, nhạc trỗi du dương.
Bến xe Miền Đông (cũ) mai này sẽ chỉ còn trong ký ức
ẢNH: TRẦN THANH BÌNH

“Mùi bến xe” một thuở !
Có chủ quán ý chừng rất ngái ngủ, hỏi bâng quơ: “Nay các anh dậy sớm vậy, ồn quá phải không?”. Tôi gật, kêu hai ly cà phê đen nóng. Nhìn qua bức tường thấp phía đối diện, người ra kẻ vào đã náo nức, í ới ngược xuôi. Anh bạn là một nhạc sĩ ở Bình Định mới vô, tay thu lu trong chiếc áo khoác ngắn, đến thăm chúng tôi từ hồi đêm nói chuyện thức hơi khuya, giờ tỉnh hẳn như sáo, hỏi: “Đêm nào cũng ồn vậy á?”.
... Đó là những ngày cuối thập niên 1990, tôi với một đồng nghiệp ngụ ở khu nhà trọ trên con đường ngắn bên hông Bến xe Miền Đông, Q.Bình Thạnh (TP.HCM). Con đường chỉ khoảng 7 - 8m bề rộng và vỏn vẹn vài trăm mét dài nối QL13 với đường Đinh Bộ Lĩnh, nên bước ra cổng chính bến xe cũng gần và bước vào cổng phụ cũng ngắn.
Ở đây ngót nghét cả năm trời, nên chúng tôi quá quen thuộc với 2 thứ: một là tiếng ồn, hai là... “mùi bến xe”! Mỗi ngày, khi nắng sớm bắt đều le lói ở phía cầu Sài Gòn rọi qua, hình ảnh chộn rộn của bến xe với hàng ngàn người đi và về đã trở thành một điểm rất đặc biệt, quyện với thứ mùi... lưu cữu. Người người tay xách nách mang, nam phụ lão ấu tất bật lên xuống. Rất nhiều buổi sáng, ngồi ở quán cà phê nhìn qua, tôi cắc cớ cứ hình dung sự lưu chuyển và sức sống của một bến xe trải qua mấy chục năm thành hình này quá lớn, và tự hỏi đã có không biết bao nhiêu lượt đi và về, từ nơi đây?
Thường mỗi khi đi làm về qua QL13, từ ngã tư Hàng Xanh phải đi qua cầu Sơn, cách bến xe khoảng 500m, tôi hay thắc mắc vì cái tên là lạ không biết có từ đâu. Một bữa, tẩn mẩn giở sách Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức viết dưới thời vua Minh Mạng (1820), bỗng dưng thấy ở chương Thành trì chí (quyển 6, phần trấn Phiên An), tại mục Tất kiều, có viết: “Đó là cầu Sơn ở phía bắc trấn 7 dặm (trấn ở đây là trung tâm trấn Phiên An - NV), vì nơi đây có nhiều cây tất (cây sơn) nên có tên ấy”. Và Đô úy quân Tây Sơn là Nguyễn Trấn chọn vùng cầu Sơn để đồn trú, bởi nơi đây có địa thế “trên có gò cao nổi lên, giữa có khoảng đồng bằng trải rộng, dưới giáp ruộng cạn, rạch nhỏ ăn thông, chu vi ước có trăm dặm, 4 mặt có sông ngòi ngăn cản...”, nên đã khởi sự xây dựng dinh trại vào năm Bính Ngọ (1786)... lùa cả dân chúng đến đó ở (trang 560, Phạm Hoàng Quân dịch, chú giải và khảo chứng, NXB Tổng hợp TP.HCM, năm 2018).

Bến xe Miền Đông mới ở Q.9, hiện đại, rộng lớn, sẽ thay thế Bến xe Miền Đông hiện tại

ẢNH: HÀ MAI

Thank you