Hiểu rơ về các tác nhân gây ung thư có thể giúp ích trong việc pḥng ngừa căn bệnh này.
Tác nhân gây ung thư là những thứ có thể khiến bạn bị ung thư. Nó có thể là một chất trong không khí, một sản phẩm bạn sử dụng hoặc một chất hóa học trong thực phẩm và đồ uống.
Tiếp xúc với tác nhân gây ung thư không có nghĩa là bạn sẽ bị ung thư. Nguy cơ mắc ung thư phụ thuộc vào nhiều yếu tố, thậm chí gen cũng đóng một vai tṛ nhất định.
Các nhà nghiên cứu đă sử dụng các phương pháp khác nhau để quyết định đâu là tác nhân gây ung thư. Dưới đây là một số tác nhân gây ung thư phổ biến đă được phát hiện, theo Web MD – trang web y tế sức khỏe hàng đầu thế giới.
Thuốc lá
Không cần biết bạn là người hút thuốc lá hay hít phải khói thuốc của người khác, ít nhất 70 hóa chất trong thuốc lá được biết là có khả năng gây ung thư bằng cách làm hỏng ADN.
Thuốc lá không khói có vẻ an toàn hơn nhưng nó cũng có thể dẫn đến ung thư. Ngay cả việc thỉnh thoảng hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh, v́ vậy hăy nói chuyện với bác sĩ về cách bỏ thuốc lá.
Khí radon
Khí này xuất hiện với một lượng nhỏ trong tự nhiên – nơi nó vô hại. Nhưng nếu khí radon tích tụ trong nhà và bạn hít phải, nó sẽ phá vỡ niêm mạc phổi của bạn.
Đây là nguyên nhân số 1 gây ung thư phổi ở những người không hút thuốc. Bạn không thể nh́n thấy hoặc ngửi thấy radon, nhưng một bài kiểm tra đặc biệt có thể kiểm tra mức độ radon trong nhà của bạn.
Amiăng
Các sợi nhỏ, dai trong amiăng giúp làm rắn chắn các sản phẩm như tấm lợp mái và bộ phận xe hơi. Tuy nhiên, nếu những sợi này bị phá vỡ và bạn hít phải, chúng có thể mắc kẹt trong phổi của bạn.
Các nghiên cứu trên người và động vật chỉ ra rằng amiăng là tác nhân gây ung thư. Nếu bạn tiếp xúc với amiăng trong công việc hằng ngày, hăy mặc đồ bảo hộ. Nếu amiăng tồn tại trong nhà của bạn và cần được loại bỏ, hăy thuê một chuyên gia.
Thực phẩm gịn và nâu
Khi một số loại rau củ, như khoai tây, được làm nóng ở nhiệt độ cao, chúng có thể tạo ra một chất hóa học gọi là acrylamide. Các nghiên cứu cho thấy những con chuột uống acrylamide trong nước đă bị ung thư, v́ vậy các nhà nghiên cứu cho rằng con người cũng có thể rơi vào t́nh trạng tương tự.
Bạn có thể giảm nguy cơ bằng cách nướng, quay, chiên thực phẩm cho đến khi chúng có màu ‘da rám nắng’ thay v́ vàng hoặc nâu đậm. Acrylamide cũng được t́m thấy trong nhiều sản phẩm bạn mua cũng như trong khói thuốc lá.
Formaldehyde
Hóa chất này được sử dụng trong nhiều sản phẩm gia dụng, từ gỗ dán đến một số loại vải. Các nghiên cứu trên chuột thí nghiệm và những người ở tiếp xúc formaldehyde tại nơi làm việc cho thấy nó có thể gây ung thư.
Trước khi mua bất kỳ sản phẩm gỗ hoặc nội thất nào, hăy t́m hiểu xem chúng có chứa formaldehyde hay không. Lưu thông không khí trong nhà hằng ngày và giữ độ ẩm thấp bằng máy điều ḥa không khí hoặc máy hút ẩm.
Tia cực tím
Các nghiên cứu chỉ ra rằng tia cực tím (UV) (từ mặt trời hoặc giường nhuộm da) sẽ hấp thụ vào da của bạn và làm hỏng các tế bào da. Hầu hết các trường hợp ung thư da là do tia UV.
Ô nhiễm và biến đổi khí hậu làm cho tia UV mạnh hơn. Để giữ an toàn, hăy bảo vệ làn da bằng kem chống nắng, đội mũ và đeo kính râm, và tránh các tiệm nhuộm da.
Rượu
Càng uống nhiều rượu, bạn càng có nhiều khả năng mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như:
- Ung thư đầu cổ
- Ung thư thực quản
- Ung thư vú
- Ung thư gan
- Ung thư đại trực tràng
Một trong những lư do có thể là các hóa chất gây ung thư được tạo ra khi sản xuất bia, rượu. Các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ không uống quá một ly mỗi ngày và nam giới không uống quá hai ly.
Thịt đă chế biến
Thịt xông khói, salami, xúc xích - bất kỳ loại thịt nào được bảo quản hoặc ướp gia vị đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng. Các chuyên gia đă có được kết luận đó bằng cách xem xét hơn 800 nghiên cứu.
Hăy hạn chế ăn thịt đă qua chế biến càng nhiều càng tốt. Hạn chế cả những thực phẩm đă được ướp muối, lên men, xử lư hoặc hun khói.
Khí thải động cơ
Xe tải, xe buưt, tàu hỏa và thậm chí một số ô tô chạy bằng nhiên liệu diesel. Khí và muội than trong khí thải từ động cơ diesel được cho là có thể gây ung thư phổi và các loại ung thư khác.
Nếu có thể, hăy tránh đứng gần các phương tiện chạy bằng động cơ diesel. Nếu đó là một phần công việc của bạn, hăy tuân thủ các hướng dẫn an toàn tại nơi làm việc để bảo vệ sức khỏe.
Ô nhiễm
Ngoài khí thải, không khí ô nhiễm ngoài trời c̣n chứa bụi và tàn dư của kim loại và dung môi có thể dẫn đến ung thư. Các chuyên gia biết điều này khi xem xét dữ liệu từ hơn 1,2 triệu người trên khắp nước Mỹ.
Bạn không thể tránh ô nhiễm, nhưng bạn có thể góp phần giảm ô nhiễm bằng cách đi bộ hoặc đi xe đạp thay v́ lái xe gắn máy. Tuân thủ cảnh báo về sức khỏe cộng đồng tại địa phương và ở trong nhà vào những ngày chất lượng không khí giảm thấp.
VietBF @ Sưu tầm
Games
