Sau khi bức ảnh đầu tiên được chụp ở Pháp vào năm 1826 bởi nhà phát minh Joseph Nicéphore Niépce, những nhà nhiếp ảnh tiên phong người Pháp đă mang nghệ thuật nhiếp ảnh đến VN, sau đó các nhiếp ảnh gia người Việt bắt đầu xuất hiện.
Cảng Sài G̣n do Émile Gsell chụp
Émile Gsell (1838 - 1879)
Émile Gsell là nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp và thương mại đầu tiên ở Sài G̣n. Ông được gửi đến Nam kỳ v́ nghĩa vụ quân sự, nhưng sau đó được giải ngũ khi ông được tuyển dụng trong đoàn thám hiểm sông Mê Kông cùng với trung úy Francis Garnier. Ông là người đầu tiên chụp ảnh đền Angkor với các đoàn thám hiểm. Sau chuyến đi này, ông mở văn pḥng nhiếp ảnh ở Sài G̣n, Gsell Photographie, bán các h́nh ảnh đền Angkor rất thành công. Ông c̣n chụp rất nhiều h́nh ảnh về cảnh quan, đời sống ở Sài G̣n và các nơi khác ở Nam kỳ.
Ông cũng chụp h́nh cảnh quân Pháp đánh thành Hà Nội vào năm 1873 do Francis Garnier chỉ huy. Ông là người đầu tiên chụp chân dung của một phụ nữ VN ở Bắc kỳ (Tonkin).
Ông thường t́m hiểu, chụp h́nh về đời sống, tập tục của người dân bản xứ. Pḥng studio chụp h́nh của ông ở Sài G̣n gần nhà những người Việt giàu có và họ thường đến để được ông chụp chân dung cho họ. Lúc gần cuối đời ông có chụp các ảnh các công tŕnh kiến trúc và công chánh ở Sài G̣n.
Pun Lun (1864 - 1900)
Pun Lun (Tân Luân) là nhiếp ảnh gia người Hồng Kông nổi tiếng. Ông có chi nhánh văn pḥng nhiếp ảnh ở Sài G̣n, Phúc Châu, Singapore.
Một số ảnh văn pḥng nhiếp ảnh của ông chụp ở Sài G̣n thuộc loại những ảnh xưa nhất ở Sài G̣n. Trong số này có ảnh rất đẹp, chụp rất nghệ thuật một viên chức ở Nam kỳ, bức Un notable Indochinois.
Ảnh một viên chức ở Nam kỳ, do Pun Lun chụp
Aurélien Pestel (1855 - 1897)
Có thể nói ông Pestel là nhà nhiếp ảnh tiên phong tài ba nhất vào cuối thế kỷ 19 ở Sài G̣n. Ban đầu công việc của ông Pestel không có liên hệ trực tiếp đến nhiếp ảnh, nhưng sau đó ông trở thành nhiếp ảnh chuyên nghiệp lúc ở Cam Bốt, sau đó là Sài G̣n, nơi ông mất năm 1897 ở số 10 đại lộ Charner.
Chất lượng những h́nh ảnh ông chụp đă làm ông trở thành như một sứ giả đại diện cho Đông Dương ở triển lăm thế giới năm 1894 ở Lyon. Ông đă trưng bày một bộ album về Nam kỳ và Cam Bốt. Bộ album này chính nó cũng là một tác phẩm nghệ thuật. Ông có chụp các ảnh bên trong nhà của ông Tổng đốc Phương ở Chợ Lớn (nhà này ở đường Châu Văn Liêm và hiện nay không c̣n nữa). Người kế nhiệm Pestel, ông Planté cũng in lại trên các carte postale (édition La Sarcelle) những ảnh đẹp nhất của Pestel.
Văn pḥng studio, số 10 đại lộ Charner, của ông sau khi ông mất được Négadelle sử dụng, sau đó là Paullussen, và cuối cùng là ông Planté. Tất cả đều là nhiếp ảnh gia có tiếng ở Sài G̣n sau này.
Ông Nguyễn Đ́nh Khánh, tên thật là Nguyễn Văn Xuân tự Khánh Kư, sinh năm 1884 ở làng Lai Xá, Hà Đông (nay thuộc Hà Nội). Ông hoạt động nhiếp ảnh ở Sài G̣n nhiều nhất trong các năm 1924 đến năm 1933. Văn pḥng Sài G̣n của ông ở số 54 Boulevard Bonard (Lê Lợi). Cơ sở của ông Khánh Kư ở Sài G̣n năm 1934 mướn 27 nhân viên kể cả những người trong pḥng chụp ảnh, pḥng rửa h́nh, chỉnh h́nh và bán hàng. Từ năm 1917, ông là người chụp ảnh chân dung cho tất cả các viên Toàn quyền Pháp ở Đông Dương, cũng như hoàng đế VN, vua Cam Bốt và Lào.
Ông cũng chụp ảnh cho Hội Nghiên cứu Đông Dương (Société des études Indochinoises). Một số ảnh của ông cũng có đăng trên báo Monde colonial illustré (1931) trong số đặc biệt nhân dịp Hội chợ triển lăm thuộc địa và số năm 1932 sau khi Bộ trưởng Thuộc địa, Paul Reynaud, đến viếng Đông Dương.
Vơ An Ninh (1907 - 2009)
Vơ An Ninh sinh ra ở Hà Nội. Dưới thời Pháp thuộc, ông làm phóng viên nhiếp ảnh của Sở Kiểm lâm. Vơ An Ninh đi khắp mọi miền đất nước bắc - trung - nam để chụp ảnh với cái camera của Đức hiệu Zeiss Ikon (1928) và măi tới gần cuối đời ông vẫn dùng độc chiếc máy này với phim đen trắng.
Ông có những bức ảnh nghệ thuật ở Sài G̣n có giá trị về nghệ thuật và tư liệu xă hội như: Lẻ loi (1941), Sóng đôi (1942), Chợ Bến Thành và bến xe thổ mộ (1949), Cụ đồ viết câu đối Tết (Sài G̣n, 1950), Nhà thờ Hồi giáo (1950), Vườn Tầm vông ngoại thành (1950), Đêm phục sinh (1950), Thiếu nữ Sài G̣n (1951), Ngày xá lợi (1951), Lăng Ông ngày Tết (1952), B́nh minh trên sông (1952), Khói hương chùa Bà, Chợ Lớn (1953), Qua Cầu (Thủ Đức, 1953).
Games
