m là Huế, hay Huế trong em
Sương mờ trắng xoá phủ ḍng Hương giang
Cầu dài xa tắp ḿnh chia đôi ngả
Em qua không kịp tội lắm anh ơi…
Những bạn cùng học Chính Trị Kinh Doanh ở Đại Học Đà Lạt, hay trêu tôi: “Răng rứa… Huế là xứ ớt luộc”, tôi mĩm cười vui cùng các bạn. Hôm nay tôi muốn anh thưởng thức những thức ăn thiệt cay, để xem chàng thấm được bao nhiêu chất Huế trong người. Tôi mời:
- Anh ơi! Chừ em mời anh đi ăn món Huế với em, phần nhiều có nêm thêm chút ớt, cay lắm nghe anh. Nếu anh không khóc th́ em cho anh nhập làm người Cố Đô với em luôn.
Tôi đưa anh đi khắp những khu nổi tiếng ở Huế, giới thiệu các món ăn b́nh dân, để anh hiểu xứ Huế nhiều hơn, người chỉ biết và yêu Huế qua tôi.
Tôi giải thích bằng giọng Huế:
- Anh ơi! Xứ Huế của em năm mô cũng có lụt lội, nên không có chi quư hơn gạo. V́ rứa các món ăn Huế phần nhiều được làm từ bột gạo, như cám ơn Trời đă cho họ có hạt gạo để ăn. Những món ni b́nh dân và thuần túy Huế, được chế biến kiểu cách, hơi rắc rối và điệu một chút, người Huế mà anh!.
Nói đến thức ăn xứ Huế, trước nhất phải kể đến món đă được đặt Huế Thành Tên. Đó là Bún Ḅ Huế.
Món ni hấp dẫn lắm đó, anh cưng!
Nước dùng phải ngọt, trong, thơm mùi sả, nồng mùi ớt, cùng màng ớt đỏ cay nổi trên mặt tô bún, nêm thêm chút ruốc Huế để nồi bún được mặn mà nồng nàn. Chỉ cần mùi sả bốc lên là “chất Huế đă đi vào hồn”.
Nhưng, các cô gái Huế ít khi dám bước vào tiệm ăn bún ḅ gị heo.
Tôi chúm chím cười:
- Anh biết tại răng không?
V́… các nàng không dám cắn miếng gị heo nơi chốn đông người, hay húp x́ xụp tô nước nồng mùi sả toả lên, để môi phải bóng loáng lên màu mỡ đỏ -th́ c̣n ai dám chiêm ngưỡng mà thương cho được nữa không biết!
…Nhớ lúc đến tuổi dậy th́, bắt đầu biết e lệ, được măng cho để tóc dài, th́ cũng là lúc măng nhắc nhở chị em tôi nhiều lần về việc đi ăn cùng người quen:
- Các con phải nhớ lời măng dặn. Ăn uống phải từ tốn, ăn càng ít càng giữ cái nết của con gái. Thà đói bụng, c̣n hơn để mọi người nh́n lúc con ăn bún ḅ gị heo… rồi cả xứ Huế sẽ biết ‘danh’ con. Nhớ nghe con!
Tôi đă nhớ nằm ḷng lời măng dặn. Đă bao lần đi ăn chung với nhóm bạn thân, dù toàn bạn gái với nhau, tôi vẫn luôn hỏi xin tô bún đặc biệt, chỉ có “bún với rất ít thịt và không gị”, khiến mấy đứa bạn đi cùng đă cười rân:
- Tụi bay ơi! Chi lạ quá nghe! Con ni Công Huyền Tôn Nữ, Huế chính gốc mà bày đặt không biết ăn bún ḅ gị heo!
Hôm nay, măng nhờ bà gác cổng đón gánh bún ḅ để đăi cả nhà. O bán bún quảy gánh vào tận chân thang lầu phía dưới nơi gia đ́nh tôi trú ngụ, v́ Chúa nhật nên trường im vắng.
Tô bún với màng ớt đỏ nổi ở trên, miếng gị heo trắng nơn, nằm kế bên những lát thịt ḅ màu nâu thái mỏng vừa ăn, trên rải ít hành, ng̣, dĩa nhỏ đựng bắp chuối xắt mỏng, rau răm.
Tôi mời mọi người và mời anh:
- Mời anh ăn liền tô bún cho nóng. Bún gánh ở Huế vang danh khắp xứ, ngon xấp mấy lần bún bán ở tiệm đó anh.
Gánh bún O Trinh ni ngon hơn cả bún ḅ mụ Rớt nữa đó. Anh ráng ăn nhiều nhiều, để O khỏi phải gánh đi bán chỗ khác, tội nghiệp O, anh nhé.
Tôi cố che nụ cười, khi thấy mẹ, d́ và hai cô con cậu, nh́n màng ớt đỏ nổi trên mặt tô bún nóng, rồi ngại ngùng đưa mắt nh́n nhau, người này đợi người kia, nhưng đầy vẻ ṭ ṃ, thích thú, và rồi ai cũng gật gù ăn ngon lành cho đến hết tô bún.
Chàng nh́n quanh t́m tôi, đợi cùng ăn chung, nhưng, tôi dựa sát bên anh, dặn ḍ:
- Dạ, anh đừng chờ em. Anh cứ tự nhiên ăn một ḿnh đi nha anh! Anh ráng ăn liền đừng để nguội. Bún ngon là nhờ ăn lúc đang nóng, mùi thơm của sả và ớt cay nồng, cùng lát thịt mềm ấm, từ từ thấm vào vị giác, sẽ làm anh ngây ngất. Anh ơi, anh nhớ đừng ‘húp’ nước súp mà sặc ớt, anh phải ăn chầm chậm, anh nhé.
Chừ em bận lắm. Chút xíu nữa em sẽ nói chuyện với anh sau.
… rồi tôi biến mất! Tuy đă làm vợ của chàng, nhưng tánh mắc cở vẫn c̣n, tôi bưng tô bún vào pḥng ngủ, đóng cửa lại để được tự do ăn mà khỏi sợ có ai quan sát… đă quen như rứa rồi, con gái Huế mà…
Nhưng món đặc biệt nhất chỉ ở Huế mới có, là bánh canh Nam Phổ. Ra Huế mà không thưởng thức món ni là chưa biết Huế trọn vẹn, để rồi sẽ tiếc nuối vô cùng. Món này chỉ bán sau 12 giờ trưa, v́ sáng sớm người nấu phải đi chợ t́m mua cho được mớ tôm cua thật tươi, phải nhồi bột làm sợi bánh mới, ngon là nhờ mọi thứ mới nấu, nước ngọt thơm mùi tôm cua tươi.
Nếu ai ăn bánh canh Nam Phổ vào sáng sớm là “giả hiệu” đó nhé! Loại này th́ ở mô cũng có, khắp cả miền Nam VN.
Món ăn đắt hàng đến nỗi, sau 5 giờ chiều là không thể t́m được gánh bánh canh nào để ăn nữa. Dù có t́m tới làng Nam Phổ ở Huyện Phú Vang, cách cầu Trường Tiền độ 3km rưởi, th́ các quán cũng bán hết sạch. Không kể chi đến khách các miền khác t́m đến, mà ngay chính người dân Huế cũng rất thích.
Mặc dù cả làng đều có nghề gia truyền cùng nấu bánh canh, nhiều quán mà quán nào cũng ngon như nhau, rứa mà cũng không có đủ để bán cho khách. Nếu muốn chắc, th́ khi gặp O bán, phải đặt cọc cho ngày mai. Ngoài quán ăn, các gánh bánh canh được các O gánh đi bán khắp nơi, nhưng rất mau hết v́ ai cũng quen con đường mấy O đi nên nhiều người đợi chờ, v́ rứa, nếu không biết th́ khó mà tới phiên ḿnh được ăn.
Măng nhờ bà gác cổng, cố chờ đón cho được gánh bánh canh để đăi gia đ́nh anh. Ra Huế mà không ăn được tô bánh canh Nam Phổ th́…ức lắm.
Thiệt không có chi ngon bằng tô bánh canh chính hiệu gốc Nam Phổ ngọt đậm mùi tôm cua. Chao ơi là thơm ngon chi lạ! Nh́n thiệt hấp dẫn, đẹp mắt.
Tô bánh canh sền sệt ửng màu gạch đỏ của cua tôm. Tôm và thịt heo được quết nhuyễn, vo thành viên, cua được lột ra từng miếng nhỏ. Những sợi bánh được lăn thành từng con dài cỡ nho nhỏ bằng ngón tay út, được làm từ bột gạo và bột sắn hoà chung, trắng nơn nà.
Nước dùng ngọt của tôm cua tươi cùng chút ruốc nêm vào thấm đậm, ngào ngạt bốc lên mùi thơm thật đặc biệt.
O bán bánh canh mặc chiếc áo dài được vá nhiều nơi, tóc búi phía sau ót, những giọt mồ hôi lấm tấm trên trán dù đang đầu mùa Đông. Tay O thoăn thoắt múc bánh canh ra từng tô, trao cho tôi bưng lên lầu, vừa nhoẻn nụ cười, vừa đọc theo vần điệu để mời khách:
- Dạ…Mời chị mời anh! Mời ôn mời mệ,
đoại bánh canh Nam Phổ,
cua, tôm, thịt nạc, quết nhuyễn cùng nhau,
mời anh mời o, húp một muỗng đi ń,
mát rượi hồn ai, nhung sâm rượu nếp,
cũng không chi sánh b́,
món đặc sản xứ Huế, làng Nam Phổ quê em,
dạ… mời ôn mời mệ , mời o mời anh
đoại bánh canh nóng hổi, ngọt mùi cua tôm
ai ơi ời…ơ.. ơ…
O rất tự tin, v́ biết bánh canh ḿnh nấu ai cũng đợi chờ, ngày nào cũng phải vét sạch nồi để bán. Thấy mọi người hể hả ăn ngon lành, O cười vui vẻ hănh diện. Người Huế thời này rất đặc biệt, họ không cần quá vất vả để… làm giàu với ai! Họ làm chơi chơi. Quảy một gánh mỗi ngày, họ cũng đủ sống, cốt chỉ để nuôi con ăn học.
Tôi nheo mắt, cười với anh:
- Anh ơi! Anh ăn một lần là anh sẽ… ngậm mà nghe đó!
Mà ngon tuyệt vời thiệt! Anh nhớ măi hương vị đặc biệt của nước dùng, cay vừa đủ nên anh cảm giác được chất ngọt của nước súp cua, tôm tươi thấm vào lưỡi mà anh chưa được thưởng thức trước đó bao giờ.
Vài ngày sau, tôi thủ thỉ ḍ ư anh:
- Anh ń, hôm ni em mời anh một món rất b́nh dân, rất Huế. Anh có biết món cơm hến chưa anh? Anh ơi! Anh ăn thử một lần cho biết, anh nhé. Để em nhờ măng nói với bà cai gác cổng, nấu dùm cơm hến đăi gia đ́nh anh trước khi chia tay. Chắc chắn anh sẽ thích.
Cơm hến phải ăn với cơm trắng để nguội, v́ cơm nóng có thể làm héo các loại rau, khiến không c̣n mùi thơm, khi chan nước vào hột cơm sẽ không bị nở và mềm như cháo, cốt giữ nguyên mùi của hến xào với gừng, vị bùi của đậu phụng và mè, tóp mỡ, da heo chiên vẫn c̣n ḍn béo, v́ nước hến chỉ được đổ vào lưng chừng tô.
- Anh cưng có biết tại răng món cơm hến bây chừ rất nổi tiếng ở Huế không?
Món ni đặc biệt ở chổ khi mô anh mệt, chán hết các thức ăn, ngán thịt cá, nhác ăn, không cảm thấy đói bụng, đó là lúc món cơm hến giúp anh lấy lại vị giác và thèm ăn trở lại.
Món cơm nguội rẻ tiền, lúc trước chỉ dành cho người b́nh dân, lao động, nay rất được ưa thích, nổi tiếng ở Cồn Hến, và đă trở thành món ăn đặc sản của xứ Huế, mà chính người bổn xứ ai cũng ngất ngư v́ cay xé lưỡi. Hít hà trong nước mắt khi ăn th́ mới đúng điệu.
Hến được mua lúc mới được xúc lên, rửa sạch, ngâm trong nước vo gạo một lúc, luộc chin rồi gỡ ra xào với gừng thái sợi và tỏi để át mùi, trên rắc nhiều ớt khô thiệt cay, giúp hến ửng màu đỏ nh́n hấp dẫn.
Quan trọng nhất là chuẩn bị rau sống để ăn cùng. Rau sống được thái càng mảnh càng ngon, rau thơm nhiều loại, khế xắt mỏng và để nguyên lát có h́nh ngôi sao cho đẹp mắt. Vị chát, chua, của các loại rau ăn kèm sẽ làm cho hương vị tô cơm hến thêm hấp dẫn. Các loại rau để riêng từng ô trên dĩa lớn, cùng những trái ớt chỉ thiên.
Tô nước dùng màu trắng đục thơm mùi hến luộc, được nêm nếm với chút ruốc, ửng màng đỏ của ớt, trên rải rau răm. Gừng đập dập được bỏ vào nên khi ăn không sợ chất hàn của hến làm lạnh bụng, âm dương ḥa hợp.
Tuy chỉ có hến, là món rất rẻ ở Cồn Hến, nhưng ngọt thịt v́ rất tươi, hến nơi đây nhỏ hơn những nơi khác. Mùa nào ăn cơm hến cũng hợp. Vào mùa Hè, thật mát với dĩa rau xanh, chất
Đă nghe ớt đỏ cay nồng
T́m trong vị hến một ḍng Hương xanh
Ruốc thơm, cơm nguội, rau lành...
Mời anh buổi sáng chân thành món quê
chua, chát, của nhiều loại rau thơm ăn kèm thiệt đúng điệu. Nhưng v́ rất cay, hít hà ăn trong lúc mồ hôi lấm tấm trên trán, nên vô cùng hấp dẫn khi được ăn trong mùa Đông giá lạnh của xứ Huế. Đặc biệt món cơm hến là món ăn cay nhất trong các món ăn của Huế. Nên khi ăn nếu anh lỡ khóc th́… em cũng tha cho anh, anh nhé.
Món ni nhiêu khê nhiều thứ lặt vặt nên ít người muốn nấu, v́ vậy từ từ mất gốc, không đúng điệu Huế, lai Nam-Bắc quá nhiều, v́ hến không tươi, chỉ được xào sơ sài, không gừng không tỏi, nên không thơm và dễ làm lạnh bụng, các loại rau trộn lẫn với nhau nên bị nát, có mùi ê.
Anh ơi, em hứa sẽ học nấu món cơm hến chính cống thiệt ngon, để lâu lâu đăi anh, anh nhé.
Sắp tô cơm hến theo nghệ thuật riêng của Huế. Trước nhất, dưới đáy tô là các loại rau được để riêng hầu giữ mùi thơm của từng loại, một vá cơm nguội được phủ lên, phía trên rải một lớp hến ửng màu đỏ của ớt. Trên cùng, một bên sắp vài lát khế chua, bên kia đầy đủ các thứ lỉnh kỉnh phải có của tô cơm hến. Không thể thiếu dĩa ớt chỉ thiên.
Mọi người tụ lại nh́n, xuưt xoa thích thú, tôi bưng tô cơm lên mời cả nhà, và mời anh:
- Dạ, thưa mẹ, thưa d́, mời anh dùng thử món cơm miền quê xứ Huế.
Tôi mong khi ăn, mọi người sẽ thưởng thức bằng cả tâm hồn như những ‘nghệ sĩ’ của thức ăn. Khi ăn, nước hến ấm được chan vào xâm xấp tô cơm.
Món cơm b́nh dân lạ miệng, mọi người xuưt xoa, bị thu hút bởi mùi thơm của ruốc Huế, dằm trái ớt cay nồng, không chê vào đâu được. Tô cơm hến tuy rất cay, nhưng được gia đ́nh anh chiếu cố tận t́nh, ăn cho đến miếng cuối cùng.
Thấy mặt anh ửng đỏ, tôi xuưt xoa:
- Tội nghiệp anh chưa! Cay quá không anh? Tô cơm hến là tinh túy của món ăn b́nh dân Huế, rẻ tiền mà đậm đà, nh́n hấp dẫn, đẹp mắt không thua chi những món ăn sang mắc tiền của cung đ́nh Huế. Em mê món cơm hến nhất đó.
Những ngày sau, tôi đưa anh đi lên đi xuống khắp xứ Huế ngắm cảnh, và để anh biết những thứ đặc biệt của từng vùng. Kim Long nổi tiếng với trái cây, nhất là trái măng cụt nhỏ màu tím đậm, hương vị ngọt thanh, ruột trắng nơn mang cốt cách riêng của người xứ Huế. Có lẽ v́ thế mà vua Minh Mạng đă đặt tên cho trái măng cụt Kim Long là Giáng Châu.
Kim Long tỏa khói chiều thơm
Thịt em nướng đă ướp hương đậm đà
Bánh ướt dẻo trắng mượt mà
Đón mừng thực khách gần xa lót lỏng
Kế đến phải kể món bánh ướt thịt nướng thơm ngon.Thịt được ướp với mè và sả nên khi nướng mùi thơm bay tỏa khắp vùng. Bánh ướt được tráng mỏng, trắng nơn, mềm dịu như làn da các cô gái miền Kim Long.
Vua Thành Thái khi gặp các cô gái Kim Long, tim ngẩn ngơ, đă làm mấy câu thơ để đời:
Kim Long gái đẹp mỹ miều
Trẫm thương, Trẫm nhớ, Trẫm liều, Trẫm đi.
Gái Kim Long nổi tiếng đẹp với đôi mắt sắc đen t́nh tứ cùng nước da trắng mịn. Theo khẩu truyền, một ngày kia, vua Thành Thái đi kinh lư Kim Long, cốt gặp các cô gái đẹp để nh́n cho thỏa dạ, nhưng cả ngày không gặp được ai. Chán nản, trên đường về cung, vua gặp một cô lái đ̣ duyên dáng, cặp mắt đen e lệ, cô gái tắp thuyền vào bờ mời Vua và các quan tuỳ tùng lên thuyền nghỉ nắng:
- Dạ! Ôi chao trời nắng quá! Xin cho em được mời các quan quá bộ bước lên thuyền, em sẽ dâng chén chè xanh để các quan dùng cho mát ḷng mát dạ, rồi các quan hẵn đi…
Nàng gái quê với làn da trắng nơn xinh đẹp như đă hút hồn các vị khách quá giang, Vua Thành Thái đă hỏi ngay:
- Này o kia! O muốn làm vợ vua không?
Cô gái đă giật ḿnh, lúng túng trả lời:
- Đừng nói bậy mà bị xử trảm đó nghe.
Lời nói ngang càng khiến vua mê mẩn, cười ha hả trả lời:
- Ai dám xử trảm nàng và ta? Nó sẽ chết trước…
Rồi vua nhất quyết cưới nàng làm Thứ Phi. Sau này khám phá ra nàng gái đẹp đó là con một vị quan trong triều. Biết trước nơi nào vua sẽ viếng khi đến Kim Long, cấm tất cả các cô gái miền Kim Long trong ngày vua ghé thăm, phải ở yên trong nhà, không ai được ra khỏi cửa. Ông bày kế cho chính con gái ḿnh, giả dạng làm gái quê, đón đường chèo thuyền để có thể kề cận vua.
Không thể quên Vỹ Dạ với món bánh bèo đổ thật mỏng h́nh tṛn nho nhỏ, một lớp tôm chấy và tóp mỡ, hành xanh phi thơm phủ trên mặt bánh, chén nước mắm ngọt mùi tôm dằm trái ớt cay.
Các quán ăn phần nhiều là những ngôi nhà vườn đầy cây xanh bao phủ - mà thi sĩ Hàn Mạc Tử đă ca tụng:
…Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền…
Huế thiệt lạ! Món nào cũng dọn trong những chiếc dĩa nhỏ, như để “lấy hương lấy hoa”, chỉ để ăn chơi, không biết anh phải ăn bao nhiêu dĩa mới no, được dọn kèm với dĩa nem chả Huế.
Hôm nay, trời Huế âm u hơn mọi ngày, tôi thức dậy sớm, tự nhiên ḷng bâng khuân khi nghĩ về tương lai sắp đến, tôi sẽ theo anh đến vùng Pleiku đèo heo hút gió. Cuộc sống hẳn sẽ xa lạ lắm cho tôi, khi chung quanh không có gia đ́nh, bạn bè!
Nhớ những lúc xa anh tôi đă cô đơn như thế nào. Giờ đây tôi sắp bước vào một giai đoạn mới, có anh luôn ở cạnh bên. Tuy vậy, cuộc sống lại quá xa lạ, nhiều thách thức đang đợi chờ. Đúng là t́nh yêu thời chiến luôn tràn đầy lo âu. Tôi đă có kinh nghiệm này khi anh bị thương và chết hụt hai lần, lúc TĐ 11 BĐQ đụng độ với quân địch ở rặng núi Voi ở Đà Lạt. Tim tôi đă thổn thức như ngừng đập khi được đến thăm anh.
…Ngậm ngùi khi nhớ trước lúc tôi về Huế, anh đă liều ḿnh đi xe đ̣ lên Đà Lạt để đến thăm tôi, xe phải đi qua con đường dài nguy hiểm đầy kẻ thù ŕnh rập ở Đèo Ngoạn Mục. Anh đă không kể đến mạng sống ḿnh, chỉ để gặp nhau hai ngày ngắn ngủi, nhưng với trái tim nồng cháy. Ôi! T́nh yêu anh dành cho tôi đă làm tim tôi rung động như ngừng thở. Hồn tôi đă gắn chặt với anh từ hôm đó, không thể chia cách được.
Tôi bổng nhớ Đà Lạt thiết tha. Nơi đây đă để lại trong ḷng tôi những kỹ niệm đẹp nhất với t́nh bạn thắm thiết ở ĐHX Trương Vĩnh Kư, cũng như ở VĐH Đà Lạt, và một t́nh yêu cuồng nhiệt nhiều nước mắt… tất cả đă như bó hoa muôn màu muôn sắc, tô điểm cho cuộc đời của tôi.
Anh ơi, t́nh yêu ḿnh dành cho nhau có đủ để khoả lấp những lo âu, sợ hăi trong ḷng em, hay không!
Đêm nay…đêm mai… rồi những đêm kế tiếp
Tôi chắc sẽ nhớ Huế vô cùng. C̣n Huế? Có nhớ tôi không!
Huế yêu của tôi vô t́nh lắm
V́ nhiều người đến, cũng lắm kẻ đi
Huế yêu sẽ chẳng nhớ ai bao giờ…
Xin Thiên Chúa giúp tôi, cho tôi biết ḥa ḷng cùng người tôi yêu giữa vùng rừng núi xa xăm, đầy ánh hoả châu rực sáng, với hậu cứ Tiểu Đoàn 11 BĐQ nằm giữa khu rừng âm u, vương mùi thuốc súng, mà anh là vị tiểu đoàn trưởng đầy trách nhiệm. Tôi biết ḿnh yếu đuối mong manh, cầu xin Thiên Chúa thêm cho tôi sức mạnh, để t́nh yêu tôi dành cho anh thật chan ḥa, hầu bù đắp được phần nào những khổ cực, gian nan của đời người lính. Hăy yêu nhau nồng nàn như lần cuối được bên nhau, anh nhé!
Suy tư ngập ḷng khiến tôi không ngủ được, bổng cảm thấy thèm một ly cà phê lạ lùng… ghé sát mặt anh, tôi quẹt những sợi tóc dài lên má anh, rồi thủ thỉ bên tai anh khi chàng c̣n ngái ngủ:
- Anh ơi! Anh chịu khó thức dậy để ḿnh đi uống cà phê sớm anh nhé! Em đang lên cơn sốt v́ nhớ mùi thơm của tách nước đậm đen… Nhớ những lần ḿnh ghé Thủy Tạ ở Đà Lạt để cùng nhau nhâm nhi ly cà phê sữa nóng thơm ngào ngạt.
Tôi đưa anh đến một ngôi nhà ở Vỹ Dạ, bằng gỗ đen. Sân trước trồng những luống cúc dại, điểm nhụy vàng. Nh́n xa, hoa lay động trong gió như những cánh bướm, thật đáng yêu. Sân sau khá rộng, hàng me cao vút với cành nhiều lá nhỏ vươn ra. Ngôi nhà trong khu vườn xanh mát, đă được biến thành tiệm cà phê ấm cúng.
Căn pḥng nhỏ phía trong đă chật người, nên anh và tôi chọn chiếc bàn được kê dưới gốc me ngoài sân, cạnh đám cải mọc um tùm, lấm tấm những cánh hoa vàng bao phủ các cành nhỏ mềm mại, sáng một góc sân. Loại hoa này rất quen thuộc, bạn thân thiết với tôi lúc c̣n bé, đi đâu cũng gặp.
Mùi cà phê bốc lên thơm ngát, quyện trong không gian giữa khung trời xám, âm u và buồn ủ rũ. Nhắm mắt tôi hít vào một hơi dài. Nét đặc biệt của tiệm cà phê này là có cô chủ quán, một cô gái trẻ với chiếc áo dài màu tím rất Huế, mái tóc dợn sóng, thả dài bồng bềnh như mây. Mọi người đến uống cà phê ngồi đầy sân. Không biết v́ cà phê ngon, hay v́ ai?
Thời mới lớn, tóc chấm ngang vai, bắt đầu biết e thẹn, tôi chưa thấy “hiện tượng” đó bao giờ! Các cô gái thời tôi học Trung Học rất “kín cổng cao tường”, không dám đi uống cà phê một ḿnh, chứ đừng nói chi đến việc mở tiệm cà phê.
Có lẽ sau Tết Mậu Thân, người Huế thay đổi lối suy nghĩ và cách nh́n. Sống cận kề cái chết, thấm hiểu cuộc sống ngắn ngủi và mong manh, họ không c̣n quá khắt khe, chú tâm vào đời sống riêng tư của từng người để phê b́nh, khen chê. Cảnh bể dâu biến đổi… có người mới gặp đó rồi mất đó, khiến ḷng họ lắng đọng đau thương. Nay họ biết thông cảm, trân quư niềm vui riêng của mỗi người, nhất là muốn được hưởng thụ nhiều hơn, nhờ vậy nếp sống của các cô gái Huế dễ thở hơn.
Huế bừng dậy, sức sống vươn lên, Huế đă đổi thay! Huế trầm lắng xưa đă chết, nhường chổ cho một Huế tươi mới ồn ào như những vùng khác của miền Nam Việt Nam, ḷng tôi u buồn nuối tiếc…
Tôi th́ thầm bên tai anh:
- Anh ơi, anh có nhớ Thủy Tạ của chúng ḿnh không? Em nhớ và yêu Thủy Tạ màu trắng quư phái ḥa trong không gian lắng đọng.
Tôi chợt rất nhớ và yêu nhà hàng Thủy Tạ quyện trong sương mù trắng xóa. Khi tôi c̣n là sinh viên CTKD ở Đại Học Đà Lạt, những lúc có anh tới thăm, trời giá lạnh, anh đưa tôi đến Thủy Tạ để uống cà phê.
Anh hay cầm tay tôi để chuyền hơi ấm, và chỉ để nh́n nhau cho đở nhớ. Tiếng nhạc với lời hát truyền cảm của Sylvie Vartan như chỉ dành riêng cho hai đứa, và những kẻ yêu nhau.
Hồn tôi như bay bổng bên anh. Ánh trăng tỏa màu trắng ngà trên bầu trời cao, những tia sáng phản chiếu trên mặt nước, khiến những gợn sóng ánh màu bạc, lăn tăn tấp nhẹ vào bờ. Những hàng thông xanh cao vút nằm dọc theo con đường im vắng, như ru hồn tôi vào giấc mộng êm đềm, mà cảm thương nàng trăng cô đơn một ḿnh một cơi trên bầu trời cao kia…Trăng ơi! Trăng buồn lắm phải không!
Tôi dựa đầu trên vai anh:
- … Anh! Anh phải nhớ… lần ni đặc biệt lắm em mới đưa anh đến Vỹ Dạ uống cà phê. Mỗi nơi một khác.
Quán cà phê nơi đây nh́n dễ thương với dăy cúc trắng trước sân, nhưng ồn ào v́ các bàn kê sát nhau, không có khung cảnh riêng biệt quư phái như ở Thủy Tạ. Khúc khích cười, tôi dặn ḍ:
- Nhưng mà… chỉ một lần thôi đó, anh cưng!
…Anh ơi! Em cấm anh hỏi nhiều… mà anh nghe lời em. Nh́n em chỉ bằng một mắt thôi, c̣n mắt kia anh phải… nhắm lại, anh nhé!
Anh nhíu mày, siết nhẹ bàn tay tôi:
- Hôm nay anh không được khoẻ…
Tôi lo lắng ngước nh́n anh:
- Răng rứa anh! Mùa ni trời Huế khi mưa khi tạnh bất thường, lại hay có sương mù cùng gió lạnh buổi sáng, chắc anh chưa quen, nên dễ bị đau. Thôi ḿnh về nghe anh.
Anh lim dim đôi mắt:
“Nắng mưa là bệnh của Trời
Tương tư là bệnh của anh yêu nàng…”
Nh́n anh, tôi ửng hồng đôi má:
- Anh hư lắm! Anh làm em tưởng anh đau thiệt…
Chỉ ít ngày không nghe tiếng súng, không được cận kề cùng những người lính mũ nâu trong đơn vị, anh dường như quên hết ưu phiền để tận hưởng những giây phút hạnh phúc bên cô vợ Huế, ưa lăng xăng quanh quẩn bên anh, ríu ra ríu rít cả ngày.
Anh thương nhất tiếng “dạ” dịu dàng đầy chất Huế của nàng. Tiếng “dạ” ngọt ngào như níu kéo hồn anh:
“Ngọt sao giọng Huế người ơi!
Nghe say v́ nắng bồi hồi hương mưa
Rủn ḷng một tiếng ‘dạ thưa’ …”
Ḷng anh chơi vơi…người Huế thiệt lạ! Bắt đầu câu nói là tiếng “dạ”, mà chấm dứt câu chuyện khi nào cũng bằng tiếng “dạ”, nên không hiểu tiếng “dạ” đó có đồng ư với ḿnh không! V́ thế, tim anh luôn ngẩn ngơ…
Thời gian trôi qua quá nhanh, thấm thoát cũng sắp hết những ngày nghỉ phép của chàng. Tôi bắt đầu đếm từng ngày c̣n lại và cảm thấy buồn. Ước chi anh ở lại Huế luôn với ḿnh! Để tôi không phải theo chân anh đến một nơi xa tít mù khơi. Dù biết có anh ở bên, nhưng đối với tôi cuộc sống mới vẫn mang quá nhiều bí ẩn. Cả nhà tôi không ai biết Pleiku như thế nào, cũng chưa ai nghe nói đến nơi xa lạ đó… cho đến khi tôi yêu anh.
Nghiêng đầu dựa trên ngực anh, giọng tôi chùng xuống:
- Anh ơi, em sắp phải rời Huế để về “xứ núi buồn, xa xôi cách trở” của anh, mà chắc là ngỡ ngàng và cô đơn lắm cho em. C̣n lâu em mới được trở về thăm Huế. V́ rứa, hôm ni em sẽ đưa anh đi viếng Thành Nội, anh nhé.
Từ khách sạn Hương Giang, chúng tôi đi bộ trên con đường nhỏ thơ mộng dọc theo bờ sông. Tôi kể nhiều chuyện về Huế cho anh nghe. C̣n anh, bên tôi, chỉ yên lặng như để che dấu cảm xúc mà anh đang nghĩ về cuộc sống mới sắp đến…
Đôi khi chỉ cần biết im lặng lắng nghe… th́ đă trở nên một người tri kỷ…
Khoảng đường từ cầu Bạch Hổ xuôi xuống Morin được xem là đẹp và lăng mạn nhất của bờ sông Hương. Hai bên bờ đầy hoa, cùng những kiến trúc như Bia Quốc Học, nh́n ngang qua bên kia sông là Phú Văn Lâu, một di tích xưa rất quư, khu Đại Học Huế. Hai trường trung học Đồng Khánh, Quốc Học, với công viên Chiều Tà phía trước, cùng con đường nhỏ Mắt Biếc chia cách hai trường, đầy kỹ niệm, v́ luôn có những ánh mắt t́m nhau.
Dăy cây long năo xanh cao vút, mùi thơm của lá bay tỏa trong không gian thật dễ chịu. Những công viên dọc bờ sông trồng nhiều loại cây cảnh đẹp và quư. Tôi yêu nhất giàn ty gôn màu đỏ thắm trước trường Đồng Khánh. Tối đến màu hoa như đổi sang màu tím nhạt nḥa, khiến ḷng tôi chùng xuống khi nh́n những cánh hoa h́nh tim vỡ như một t́nh yêu không trọn vẹn.
Ngang Ṭa Tỉnh Thừa Thiên, đi xuôi xuống bờ sông là bến đ̣ Thừa Phủ nằm cạnh gốc cây đa. Tuy chỉ là một địa điểm nhỏ, nhưng thời trung học, không ai mà không biết đến, chất chứa bao cảm xúc mông lung của thuở mới lớn, khó ai quên được.
Ngồi trên chiếc đ̣ nho nhỏ lướt nhẹ trên ḍng Hương giang, những lượn sóng lăn tăn vỗ nhẹ vào lườn đ̣, gió hiu hiu. Chuyến đ̣ ngang của những cô nữ sinh với chiếc nón lá cùng tà áo trắng, băng qua ḍng sông để đi đến trường cho kịp giờ học.
Mắt nh́n xa xăm, tôi nhớ về những kỷ niệm của thời mới lớn:
- Anh ơi, em rất may mắn được ở trong trường, khỏi đi đâu xa, bước xuống lầu là đến lớp học…
… Nhưng không v́ rứa mà tôi ở yên trong trường. Nhiều buổi chiều tan học, mấy bạn réo bên tai: “Mi cứ ở luôn trong trường th́ mi sẽ ngơ lắm, không biết chi hết, rồi thành Ma Soeur mấy hồi. Đi theo tụi tau để biết niềm vui trên chuyến đ̣ ngang....”
Tôi đă xin măng vài đồng để trả tiền đ̣, phải nói dối là đi mua thêm cuốn vở…thiệt là hư quá mất thôi! Tôi theo bạn ngồi yên trên mạn thuyền, để chỉ đi qua rồi lại đi về. Mấy chàng sắp hàng đứng đợi để được ngắm các nữ sinh Đồng Khánh, đôi lúc các anh cũng bước lên đ̣ để được ngồi gần các người đẹp. Lao xao ồn ào khi đ̣ cặp bến, các anh hay nhảy xuống trước thật nhanh, thuyền chông chênh theo sóng nên các chàng hay đưa tay để giúp các nữ sinh bước xuống cho khỏi ngă.
Nhưng, có o mô dám vịn! Thà bị ướt chân, ướt lai quần, chứ vịn tay ai đó rồi... th́ có chuyện đó nghe! Ngày mai vô trường chắc chắn sẽ nghe tiếng bàn tán x́ xầm, cùng tiếng cười khúc khích của những mái tóc đen dài chụm lại: “Tụi bay ơi! Hôm qua tau thấy ‘Hắn…’ vịn tay ‘Anh Nớ’ khi xuống đ̣…”
Ôi chao! Rứa là‘chết’ ai đó rồi! Coi như nàng đó đă có“bồ”, hết có anh mô dám theo. Xứ Huế là xứ của những chàng trai rất quân tử, không ưa tranh dành, chỉ thích nhường nhau, mà lại thích nghe chuyện “thâm cung bí sử”. Cho nên…thiệt là oan và buồn cho người con gái, tiếng ‘dữ’ đồn xa th́ hết c̣n ai dám trồng cây si nữa rồi. Kể như cuộc đời bị “đóng khung” với người mà nàng cũng không biết là ai! Rứa đó…Huế ơi! Thiệt là bất công cho các nàng nữ sinh áo trắng thơ ngây.
V́ vậy, nếu có lỡ “để ư” đến ai, th́ cũng chỉ thương thầm trộm nhớ mà thôi, làm bộ lạnh lùng không biết, th́ sẽ… đở bị mang tiếng.
Chúm chím cười, tôi dặn ḍ:
- Anh ơi! Hôm ni em sẽ cho anh hưởng thú “sang đ̣ ngang” anh nhé. Khi đ̣ cặp bến bên kia sông, anh phải nhảy xuống thuyền trước em, để em vịn bước xuống từ từ cho khỏi ướt chân nha anh. Rồi ḿnh sẽ đi vào Thành Nội rất gần.
Ngồi trên đ̣, không gian như lắng đọng, chỉ nghe tiếng mái chèo khua trong nước. Tôi chỉ cho anh nh́n ḍng nước trong veo hai bên mạn thuyền, có thể nh́n thật sâu để thấy rất nhiều những đám rong xanh nằm phía dưới mặt nước, đang uốn éo như nhảy múa khi thuyền lướt ngang qua, có vài cọng mắc vào mái chèo như muốn leo lên thuyền để nh́n hai kẻ yêu nhau.
Gió lành lạnh, sóng nhấp nhô, anh lấy áo lạnh choàng cho tôi. Tim rung động… khép chặt đôi mi, tôi nhớ lần gặp lại anh sau hai năm xa cách, giữa cánh rừng thông khi cả hai ghé thăm Thung Lũng T́nh Yêu, anh và tôi bước đi trên lá thông khô rơi rụng trên những lối ṃn nho nhỏ, đă đổi sang màu nâu vàng úa, những bụi Mimosa vàng rực ven đường chen lẫn, Đà Lạt ngập trong sương mù đầy giá lạnh, chiếc áo khoác rộng của “ai” đă phủ lên vai tôi với tiếng nói th́ thầm bên tai: “Em có lạnh không?”, đă làm tim tôi xao xuyến.
…Có một lần… anh đă liều chết v́ yêu… th́ tôi cũng sẽ chịu đựng được những lo sợ cùng nổi cô đơn của người vợ lính, khi sống nơi vùng cỏ khô, đất đỏ phủ đầy, cùng giây kẽm gai chằng chịt và ánh hỏa châu rực sáng, đượm mùi chiến tranh phủ quanh…
Nh́n về phía mặt trời lặn là cầu Bạch Hổ màu đen nằm chắn phía trước, vươn ngang qua ḍng sông thăm thẳm, phía sau là dăy Trường Sơn màu xám. Phía ngược lại là cầu Trường Tiền màu trắng, sáu vài, mười hai nhịp, mềm mại trườn ḿnh qua Hương giang, nối liền hàng me và hàng phượng vỹ hai bên bờ sông lại với nhau. Tiếng sóng vỗ nghe như tiếng đập rộn ră của hai con tim đang hạnh phúc bên nhau.
Ôi, Huế ơi! Huế luôn khắc ghi những kỷ niệm nho nhỏ vào tim, như những sợi giây tơ hồng cột chặt hồn họ với xứ Huế lăng mạn, t́nh tứ.
Anh nh́n tôi, nàng vẫn là cô gái Huế với chiếc áo dài trắng mà anh rất yêu. Anh nghiêng đầu th́ thầm bên tai tôi những lời thương yêu âu yếm, cùng vạch ra hướng tương lai anh phải đi để vun đắp cuộc sống chung cho nhau:
- Em cưng! Hăy vui lên, em nhé. Hăy ghi khắc thời gian hạnh phúc bên nhau. Sau thời gian này, em sẽ theo anh lên Pleiku, cuộc sống thay đổi nhiều lắm, nhưng anh hứa chắc với em, anh sẽ yêu em thật nhiều để bù đắp lại những mất mát em phải chịu khi theo chân anh về nơi xa lạ.
Đưa ngón tay lên môi anh, tôi cười:
- Anh yêu! Em cũng hứa với anh… em sẽ măi là cô vợ ngoan bên anh suốt đời. Anh ơi, được gần bên anh là điều hạnh phúc nhất em hằng mơ ước.
Lùa những ngón tay vào mái tóc đen dài ánh mượt, anh thương người vợ ngây thơ. Anh biết cuộc sống mới sẽ lắm chông gai cho nàng, sẽ đầy những ngày dài nhớ mong, hụt hẫng, và cô đơn khi chờ đợi những lần anh đi hành quân, và rồi…
Giờ đây, hăy cùng nàng vui hưởng những phút giây hạnh phúc bên nhau, ḷng thầm hứa… anh sẽ lo cho cuộc sống mới của hai kẻ yêu nhau, giữa vùng rừng thẳm xa xôi -một nơi thiếu tất cả những niềm vui tối thiểu cho người vợ trẻ - sẽ có được sự an toàn nhất cho nàng.
Anh sẽ dành th́ giờ cho nàng thật nhiều… với thời buổi chiến tranh, ai có thể biết chắc được ngày mai sẽ ra sao! Nghĩ vậy, anh càng tha thiết thương nàng…
Em yêu! Anh sẽ cố gắng hết sức ḿnh để bảo vệ em… mọi sự c̣n lại chỉ biết dâng lên cho Đấng Tối Cao.
Thấy anh im lặng suy tư, ôm cánh tay anh, tôi thủ thỉ:
- Anh! Anh đang nghĩ chi mà im lặng rứa? Chừ em sẽ đưa anh đi thăm Cửu Đỉnh, được ông tổ của ḍng họ em là vua Minh Mạng thuê thợ giỏi đúc, khắc thơ văn của những văn hào nổi danh, cùng các di tích lịch sử lên từng Cửu đỉnh một.
Chúng tôi thơ thẩn viếng các nơi đặc biệt dành cho Vua, Hoàng Hậu và các Cung Phi thời xưa, rồi dừng chân ở Cửu Đỉnh. Nghe kể phải mất gần ba năm những người thợ mới đúc xong chín Cửu Đỉnh. Đây là một di tích lịch sử rất quư, trải qua nhiều thời chiến tranh, mà vẫn c̣n y nguyên, lưu lại cho đến ngày nay.
Đi ṿng quanh từng Cửu Đỉnh một, chúng tôi quan sát thật kỹ các nét chạm trổ tinh vi. Rất nhiều những h́nh khác nhau được khắc trên mỗi đỉnh bằng đồng thật tỹ mỉ công phu, mọi người trầm trồ thán phục. Ḷng biết ơn vua Minh Mạng đă lưu lại một di tích quư, một kỳ công cho hậu thế được chiêm ngưỡng.
Một ngày mát lạnh đầu mùa Đông. Vui bên anh, chân tôi đă mỏi, bụng bắt đầu đói. Đă định trước trong ḷng, hôm nay tôi sẽ mời anh một món ăn với tên mang ư nghĩa đặc biệt như chỉ dành riêng cho anh và tôi.
Mĩm cười, tôi ngước nh́n anh:
- Anh ơi! Hôm ni, bí mật lắm… em sẽ giới thiệu với anh một món có tên thiệt hấp dẫn, chắc chắn anh chưa biết đến bao giờ, khi nghe tên là anh chới với liền. Tên này chỉ dành cho anh và em trong khoảng thời gian hạnh phúc nhất.
Đó là món “Chàng và Nàng”. Anh phải yên lặng để khắc ghi trong tim thời gian riêng của chúng ḿnh, cũng như hiểu xứ Huế của em nhiều hơn…
Anh xuưt xoa:
- Món chi mà có tên hay và lạ vậy em? Anh mới được nghe lần đầu đó.
Tôi hănh diện, chúm chím cười:
- Dạ, làm răng mà anh biết được! Em đă noái rồi! Xứ Huế của em đặc biệt nhất trên đời, không nơi mô b́ được. Anh đợi một chút, rồi anh sẽ… “mê” luôn.
Thoáng nụ cười trên môi, anh yên lặng nh́n tôi. Một lúc sau, người hầu bàn đem ra một dĩa nhỏ nh́n rất lịch sự, phía trên có những cặp bánh màu trắng và vàng, nằm chồng sít lên nhau.
Đây là lần đầu tiên anh được nh́n thấy loại bánh này. Huế là rứa đó! Chỉ có bột gạo, bột nếp mà làm ra đủ các loại bánh nho nhỏ nh́n thiệt lạ, đặc biệt thích hợp cho nàng. Hai mảnh bánh nằm dính vào với nhau, khó mà tách rời ra được, cả hai đều có h́nh tṛn, cùng một chén nước mắm ngọt thanh đầy ớt và nhụy tôm.
Phần bánh màu trắng bằng bột nếp rất dẻo, ửng màu đỏ của tôm thịt bên trong, nh́n mượt mà, nửa phần kia màu vàng, cũng bằng bột nếp, không có nhân, được chiên ḍn.
Phía trên cặp bánh được rải đầy tôm chấy màu đỏ hồng, ít hành xanh đă phi thơm. Hai phần bánh được ép sát vào nhau, nh́n t́nh tự ấm áp, và c̣n nóng.
Mời anh ăn ngậm mà nghe
Bánh ram ḍn dụm đắm mê vị nhà
Bánh ít mềm dịu t́nh ta
Ít ram khăng khít đôi ta chung ḷng.
Tôi gắp bánh, chấm vào nước mắm, bỏ vào chén, mời anh:
- Anh ơi, khi ăn anh phải thưởng thức bằng mắt và bằng cả tâm hồn nữa anh nhé. Bánh Huế ngon một phần bởi ư nghĩa t́nh tự thầm kín, và đầy ắp sự suy nghĩ phong phú bên trong.
Anh ráng nghe lời em, ăn liền kẻo bánh nguội bị cứng, hết ḍn và dẻo th́... mất công em mời anh mơi chừ.
Anh thấy loại bánh ni dễ thương lạ lùng chưa? Anh phải ăn hai mảnh bánh kẹp dính sít với nhau, ăn cùng một lúc anh nhé, chớ không được chia rẽ “người ta” ra làm hai đó nghe anh!
Bỏ đũa xuống, nh́n tôi với nụ cười trên môi, anh ngập ngừng:
- Thôi em ơi! Tội nghiệp “chàng và nàng” quá! Anh không nỡ… cắn…
Tôi khúc khích cười:
- Anh ń, không răng mô! Anh cứ ăn đi. Thiệt ra tên là ‘bánh ram bánh ít’, nhưng em thích đặt tên mới là ‘Chàng và Nàng’ nghe hấp dẫn và hợp với chúng ḿnh hơn. Tên ni là tự ḷng em nghĩ ra. Anh ơi! Anh có thích tên mới em đặt cho bánh không?
Lời giải thích của cô vợ Huế làm chàng muốn ph́ cười mà không dám, sợ nàng giận. Im lặng nh́n nàng… đôi mắt đen long lanh cùng nét mặt tươi vui đang ngước nh́n, anh mĩm cười, gật gù ra vẻ đồng t́nh…v́ đă có lần, anh trọ trẹ tập nói tiếng xứ sông Hương núi Ngự, khiến nàng phải “liếc ngang”, rồi thỏ thẻ bên tai anh:
- Anh hư lắm! Tiếng Huế của em không phải cứ thêm dấu (.) (nặng) là ra tiếng Cố Đô của xứ em! Noái tiếng sông Hương núi Ngự như anh noái, th́ em không c̣n thương anh nữa mô đó.
Món ăn Huế nào cũng cay, có đủ các loại ớt. Chi mà nhiều ớt rứa không biết, mà đă bao lần làm anh cay tê lưởi khi cắn phải trái ớt chỉ thiên. Cắn miếng ớt xanh cho nước mắt trào ra cùng lúc khói bốc lên nghi ngút của chiếc bánh khoái nho nhỏ, có h́nh mảnh trăng thu chẻ làm đôi, để cảm nhận đời nhiều lúc… đầy những giọt nước mắt dành cho người ḿnh yêu!
Anh nh́n nàng… hèn chi mà đôi mắt cô vợ xứ Huế của anh, lúc nào cũng long lanh ướt.
Ngước nh́n chàng, tôi dặn ḍ:
- Anh! Anh phải ráng làm quen với khẩu vị thơm ngon, bùi, ngọt, mặn mà, chua, chát, đắng, cay của thức ăn xứ Huế của em, nghe anh…. Người Huế em là rứa đó…
Nh́n nàng ríu ra ríu rít, ḷng anh bồi hồi... mai đây theo anh về nơi xa lạ, vợ anh sẽ hụt hẫng biết bao! Anh hiểu chỉ có t́nh yêu chan ḥa của anh dành cho nàng mới bù đắp lại phần nào những mất mát, cô đơn, khi nàng phải từ bỏ nhiều thứ, để theo anh về Pleiku, nơi không một ánh đèn lung linh! Khác hẳn xứ Huế hay Đà Lạt xanh tươi, có nhiều bạn hiền vây quanh mà nàng được ở.
Tiếng Huế nhẹ thoáng bên tai anh:
- Anh ơi! Anh có thích xứ Huế của em không? Mà anh cưng ń, anh chỉ được thương Huế…sơ sơ thôi nha, nhưng thương em phải thiệt đậm đà, sâu như ḍng Hương Giang thăm thẳm, th́ em mới chịu…
Ánh mắt ai đang ngước nh́n… với anh thời gian này thật hạnh phúc, t́nh yêu đă thấm sâu vào hồn. Nhưng hăy c̣n nhiều điều khó hiểu cho anh… như trái tim thầm kín kia.
Gật gù mỉm cười… anh như t́m ra được chân lư… “Các cô gái Huế giống ḍng Hương Giang…”.
Thật, các cô gái đất Thần Kinh như nước sông Hương êm đềm, lặng lờ dùng dằng không muốn chảy, thật dịu dàng, lăng mạn, đa t́nh mà kín đáo, pha lẫn trầm tư, nhưng bên dưới có…những luồng sóng ngầm cuồn cuộn, ào ạt chảy man dại như thác lũ trong mùa mưa lụt.
Có lẻ những điều đó đă tạo nên nét đặc thù của người con gái Cố Đô. Lần đầu gặp anh, cô gái Huế anh yêu rất e lệ, nhưng ánh mắt tha thiết, thâm trầm khó hiểu của nàng dành cho anh, đă làm tim anh xao xuyến, khó quên.
Trong anh, Huế là một bài thơ dài vô tận, như ḍng sông Hương lững lờ trôi ngang qua khắp xứ Huế. Ai đă đặt tên cho một ḍng sông đă ru hồn những lăng tử đă có duyên gặp được nó? Nét tĩnh lặng nên thơ đă len vào tim. Những mái tóc thề mượt mà ôm lấy bờ vai thon, buông xuống ngang lưng cùng những chiếc áo dài trắng đơn sơ tinh khiết, đă như ḍng thơ êm đềm đưa hồn khách vào giấc mộng đẹp miên man mà ít có ai muốn tỉnh giấc.
Người con gái Huế, thùy mị rất chung t́nh. Vậy mà… có một lần, nàng đă bỏ Đà Lạt về Huế, kín đáo rời xa anh thật im lặng, không một lời từ giă! Nếu anh không đi t́m nàng, th́…không biết chuyện ǵ sẽ xảy ra!...
Em có biết không! Lúc gặp em, anh yêu em bằng ánh nh́n đầu tiên… nhưng rồi những lúc xa nhau, tưởng rằng mất em, ḷng anh như đă chết…
Lần đó tim anh như vỡ vụn tan tành. Nay anh phải cẩn thận giữ thật chặt hạnh phúc mà anh đă nắm bắt được.
Anh thầm nghĩ ḿnh phải t́m hiểu thêm những ǵ ấp ủ trong trái tim sâu lắng kia. Có điều ǵ âm thầm mà nàng dấu kín trong ḷng không nói cho anh biết! Cũng như một xứ Huế thật rất lạ và đặc biệt, nhẹ nhàng từ tốn, nhưng thấm sâu vào hồn của những ai đă gặp được Huế.
Một xứ Huế với tiếng “dạ” nghe ngọt lịm, nhưng không có nghĩa là đồng ư, v́ nó hay đi kèm với câu: “Dạ, răng cũng được….”. Rứa mà, nếu không hiểu, làm sai ư “ai đó” th́ phải năn nỉ không biết bao lâu mới được “huề”! Cho đến khi nào nghe tiếng Huế nhỏ nhẹ thủ thỉ bên tai: “Dạ, rứa cũng được…” th́ mới chắc. Điều đó đă làm anh chới với..
Một xứ Huế nhỏ mà lễ nghĩa không thiếu, chan ḥa t́nh cảm thâm thúy, dịu dàng, đậm đà, nên thơ. Nơi mà trên khắp các nẻo đường, từ người ngồi trên những chiếc xe hơi sang trọng cho đến các o gánh nặng trên vai, giàu nghèo ai cũng mặc áo dài, dù đôi lúc “chiếc áo dài nhà nghèo” đă sờn, được vá nhiều mảnh, một xứ Huế rất nhỏ, với cuộc sống đơn giản, nhiều khó khăn:
Miền Trung nghèo lắm ai ơi
Đông thời thiếu áo, Hè thời thiếu ăn…
… một xứ Huế mà mùa Đông chan ḥa những ḍng mưa mịt mù trắng xóa, như than khóc cho thân phận Cố Đô, mỗi năm phải gánh chịu tai ương:
“Trời rằng, Trời hành cơn lụt mỗi năm…”
Xứ Huế thơ mộng, đă từ từ thấm vào hồn và tim anh. Cám ơn Trời đă cho anh có duyên được gặp Huế, tuy chưa lâu dài nhưng đủ cho anh yêu Huế. Cám ơn Huế đă chấp nhận để anh trở thành một phần tử của xứ mộng mơ. C̣n rất nhiều điều anh cần hiểu về xứ Huế quá bí ẩn và khác lạ. Có ai dám nói là ḿnh hiểu hết Huế không?
…Có thể nhiều lúc cuộc sống quá bận rộn, khiến có lần ta chậm trễ, không thấy con đường đáng lẽ ḿnh phải đi. Lần đó, anh đă trả giá rất đắt. Sự xa cách em yêu hơn hai năm, hai năm dài phủ đầy nhớ nhung đă khiến h́nh ảnh nàng trở thành bất tử trong mảnh tim tan nát đầy tuyệt vọng…. Nhưng điều quan trọng là trong thẳm sâu của niềm đau đó, anh luôn định hướng, và biết rơ nơi ḿnh sẽ đến…
Ôi! Huế ơi! Huế đă đi vào tim. Anh yêu Huế vô cùng, v́ Huế trong em, và em trong Huế…
Rất nhớ…
BBT/YKHHN ghi chú:
Tác giả Tôn Nữ Mai Tâm là chị của BS Vĩnh Chánh
Games
