Các tài liệu được giải mật đang dần làm sáng tỏ nguyên nhân dẫn đến thảm họa ch́m tàu ngầm USS Thresher của Hải quân Mỹ.
Gần 60 năm trôi qua kể từ khi USS Thresher - tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân mới nhất của Hải quân Mỹ thời bấy giờ gặp nạn và rơi xuống đáy biển sâu trong quá tŕnh thử nghiêm trên biển, khiến 129 thủy thủ thiệt mạng. Hiện giờ, các tài liệu được giải mật đang dần làm sáng tỏ nguyên nhân dẫn đến thảm họa tàu ngầm tồi tệ nhất lịch sử Hải quân Mỹ .
Tàu ngầm hạt nhân USS Thresher. Ảnh: Getty
Các tài liệu do Hải quân Mỹ công bố vào tháng 7/2021 đă mô tả một loạt diễn biến trên tàu ngầm Seawolf – một trong những con tàu tham gia t́m kiếm cứu nạn sau khi bị mất liên lạc với USS Thresher vào ngày 10/4/1963. Seawolf đă nghe thấy một loạt âm thanh và điều này làm dấy lên suy đoán các thủy thủ của Thresher có thể đă sống sót lâu hơn so với dự kiến.
Các tài liệu mới cho thấy, Seawolf đă đến khu vực mà tàu Thresher gặp nạn vào sáng ngày 11/4/1963, khoảng 24h sau khi chiếc tàu này mất tích. Trong những lần lặn đầu tiên, tàu ngầm Seawolf đă nghe thấy những tiếng ping và âm thanh mà nó cho là nhiều khả năng phát ra từ tàu Thresher.
Seawolf cho biết, các thủy thủ có thể nghe thấy “giọng nói yếu ớt” qua máy thu dưới nước. Họ đă đề nghị lặp lại tin nhắn nhưng sau đó không nhận được tín hiệu hồi đáp.
Con tàu bị nổ tung do áp suất đại dương
Một cuộc điều tra lớn kết luận rằng, vào thời điểm Seawolf bắt đầu hoạt động t́m kiếm, Thresher đă bị nổ tung do áp suất đại dương sau khi ch́m ở độ sâu gần 732 m, sâu hơn 4m so với khả năng chịu đựng của thân tàu.
Norman Polmar, nhà phân tích hải quân và là tác giả cuốn sách "Cái chết của tàu USS Thresher" đă hạ thấp suy đoán cho rằng những ǵ tàu Seawolf nghe được là âm thanh của các thủy thủ sống sót bên trong chiếc tàu Thresher.
“Tôi không tin điều đó”, ông Polmar khẳng định trong một cuộc phỏng vấn với Military.com. Nhà phân tích chỉ ra rằng, bản ghi âm từ Hệ thống giám sát âm thanh dưới nước của Hải quân, hay c̣n gọi là SOSUS, là bằng chứng quan trọng để củng cố cho lập luận của ông.
“Qua hệ thống SOSUS, chúng tôi cho rằng tàu ngầm đă phát nổ. Nếu nó phát nổ, th́ điều này đồng nghĩa với việc mọi hệ thống bên trong cũng bị phá hủy. Mọi người sẽ chết ngay lập tức và sẽ không có âm thanh tiếng kim loại va đập vào nhau”.
Chris Drew, tác giả của cuốn sách điều tra vụ tai nạn của USS Thresher mang tên “Blind Man's Bluff” cũng chỉ ra rằng, chiếc tàu ngầm này khó có khả năng nổi được.
“USS Thresher không thể duy tŕ sức nổi và không ai có thể t́m thấy họ”.
Chris Drew lưu ư, cả Seawolf và các tàu nổi tham gia nỗ lực t́m kiếm, cứu nạn đều có thiết bị sonar (ḍ t́m bằng sóng âm).
“Nếu một chiếc tàu ngầm khổng lồ đang ở độ sâu 304 đến 609m, bạn có nghĩ rằng hệ thống sonar có thể giúp nó được vớt lên không? Điều đó chẳng có nghĩa lư ǵ cả”.
Ch́m xuống vùng nước sâu chết người
Chris Drew cho biết, một nhà khảo cổ học dưới đáy biển nổi tiếng – người từng khả sát xác tàu Thresher xác nhận rằng, tàu ngầm này đă bị ch́m xuống vùng nước sâu chết người.
“Vùng nước này nằm xa so với thềm lục địa. Một khi con tàu đi vào đây, nó sẽ bị nghiền nát”, ông Drew nói.
Giải thích về việc thủy thủ đoàn của Seawolf nghe thấy một số âm thanh được cho là của tàu ngầm USS Thresher, ông Polmar nhận định, đó có thể là âm thanh từ các tàu và tàu ngầm khác trong khu vực.
Một báo cáo của Seawolf từng nhiều lần lưu ư rằng, sự xuất hiện của các tàu hải quân khác trong khu vực đă khiến việc nghe ngóng âm thanh của Thresher trở nên khó khăn hơn.
Sự cố bung mối hàn
Kết luận chính thức của Hải quân Mỹ, cho rằng, lỗi kỹ thuật hàn đă khiến một đường ống trên tàu ngầm bị hỏng. Giả thuyết khi đó là có ít nhất một mối hàn bị bung khiến nước biển tràn vào tàu, gây chập điện dẫn đến ḷ phản ứng hạt nhân trên tàu ngừng hoạt động.
Phó đô đốc đă nghỉ hưu Ron Thunman – người từng chỉ huy tàu ngầm Plunger – tàu chị em của Thresher đă tóm tắt kết luận của hải quân trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2012.
Ông Thunman cho biết: “Một đường ống bị vỡ và nước tràn hệ thống điện. Điều đó khiến ḷ phản ứng ngừng hoạt động”. Giải pháp đối với các thủy thủ ở thời điểm đó là cho nổ các bể dằn của tàu ngầm khi con tàu đang lặn sâu. Tuy nhiên, khí nén từ vụ nổ bể dằn x́ ra với áp suất cao khiến hơi nước trong buồng máy bị đóng băng, bít chặt các van này và khiến con tàu không thể nổi lên được.
“Chỉ huy của tàu Thresher không có động cơ đẩy, không có hệ thống làm nổi và như vậy, họ đă mất con tàu”.
Sự cố điện
Ông Polmar cùng cộng sự của ḿnh là Bruce Rule, đă viết một bài phân tích trên tờ Navy Times vào năm 2013, nhân kỷ niệm 50 năm ngày mất của Thresher, lập luận về một nguyên nhân khác dẫn đến vụ tai nạn. Theo bài phân tích này, các bằng chứng về âm học chỉ ra rằng, một sự cố về điện chứ không phải vỡ đường ống, đă khiến các máy bơm làm mát của ḷ phản ứng ngừng hoạt động.
Ông Polmar từng có cuộc nói chuyện với sĩ quan Dean Axene – chỉ huy đầu tiên của tàu ngầm Thresher. Người này cho biết, thông điệp cuối cùng mà các thủy thủ của Thresher gửi đến các tàu trên mặt nước đă củng cố giả thuyết của ông. Ngay trước khi mất liên lạc, Thresher đă gửi một tin nhắn có nội dung: "có một số khó khăn nhỏ, đang nổi lên, cố gắng cho nổ”.
Dean Axene cho biết, điều duy nhất mà ông có thể nghĩ đến ở độ sâu thử nghiệm 369m mà Thresher mô tả là khó khăn nhỏ, chính là việc ḷ phản ứng hạt nhân ngừng hoạt động v́ điều này đôi khi vẫn xảy ra và có một quy tŕnh để khởi động lại nó.
Trong một bức thư ngỏ gửi tới các chỉ huy của Hải quân Mỹ năm 2013, ông Rule viết rằng, thông điệp nói trên là bằng chứng cho thấy những khó khăn đó không liên quan đến sự cố nước tràn vào bên trong”.
Những chi tiết mới được công bố đă thu hút sự chú ư bởi thực tế là vẫn c̣n rất nhiều bất đồng về nguyên nhân khiến tàu Thresher không thể hoạt động được và bị ch́m xuống đáy đại dương.
Đến nay, vẫn có rất nhiều người mong muốn t́m kiếm câu trả lời cho vụ tai nạn của tàu ngầm Thresher, bao gồm các cựu sĩ quan hải quân và thành viên gia đ́nh của các thủy thủ đoàn. Họ hy vọng sẽ được biết nhiều thông tin hơn khi Hải quân công bố thêm tài liệu.
Việc lần đầu tiên mất một tàu ngầm hạt nhân đă khiến hải quân Mỹ choáng váng nhưng sự hy sinh của các thủy thủ trên tàu Thresher không phải là vô nghĩa, bởi sau đó Mỹ đă triển khai chương tŕnh SUBSAFE giúp đảm bảo sự an toàn trong quá tŕnh hoạt động của tàu ngầm, bao gồm các yêu cầu nghiêm ngặt trong thiết kế và chế tạo tàu ngầm cũng như trang bị và bảo tŕ.
VietBF @ Sưu tầm
