Người già hay gặp phải các chấn thương như té ngă, găy xương hông, chấn thương đầu,...Té ngă thường xảy ra ở những người trên 65 tuổi.
Mặc dù té ngă thường xảy ra phổ biến ở người lớn tuổi và dưới đây là những thông tin về việc tại sao người già hay bị té ngă, nhưng cả bạn và gia đ́nh đều có thể thực hiện các bước dưới đây để giảm thiểu rủi ro té ngă không đáng có.
Bên cạnh đó, trả lời bài Đánh giá nguy cơ ngă bằng bộ câu hỏi Stratify sẽ giúp dự pḥng tốt hơn cho ông bà, cha mẹ.
Bộ câu hỏi Stratify là công cụ để đánh giá nguy cơ ngă CẦN PHẢI NHẬP VIỆN. Tổng điểm sau khi thực hiện đánh giá được sử dụng để dự đoán các lần ngă trong tương lai của người thực hiện sàng lọc, nhưng điều quan trọng là xác định các yếu tố rủi ro bằng cách sử dụng thang đo và sau đó lập kế hoạch chăm sóc để giải quyết các yếu tố rủi ro đó. Ngoài bài đánh giá trên, người cao tuổi cần được kết hợp thăm khám lâm sàng và xem xét các loại thuốc đang sử dụng.
1. Tại sao người già dễ bị té ngă?
Nếu người cao tuổi có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ dưới đây th́ sẽ có khả năng bị té ngă nhiều lần. Các yếu tố rủi ro này bao gồm:
- Từng có tiền sử hoặc đang bị suy giảm chức năng vận động như mắc các bệnh cơ xương khớp, thoái hóa khớp, sự suy giảm mật độ xương gây loăng xương, biến dạng khớp do biến chứng các bệnh lư như tiểu đường,...
Xem thêm:
Tiểu đường ở người già và những điều cần biết để giảm nguy cơ biến chứng
Điểm danh 5 cách pḥng bệnh tim mạch ở người già hiệu quả
- Đang sử dụng các thiết bị hỗ trợ đi lại như khung tập đi, gậy chống, nạng,...
- Môi trường di chuyển kém sáng, lộn xộn
- Gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng
- Mắt kém, thính lực suy giảm do lăo hóa hoặc bệnh lư
- Giảm khả năng nhận thức do tuổi tác, bệnh lư thần kinh như Parkinson, thiếu máu lên năo,...
Ngoài các yếu tố liên quan tới môi trường và sức khỏe kể trên th́ một số loại thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ té ngă chẳng hạn như thuốc hướng tâm thần, thuốc an thần khiến hoạt động giữ thăng bằng cơ thể bị ảnh hưởng do phản xạ giảm.
Buồn ngủ do dùng thuốc an thần cũng có thể khiến rủi ro té ngă cao hơn. Các thuốc chống loạn thần hay thuốc chống trầm cảm cũng có thể gây ra các tác dụng phụ tương tự.
Một số người lớn tuổi gặp tác dụng phụ khi dùng thuốc tim mạch như mờ mắt, suy giảm nhận thức (thuốc chẹn beta, thuốc lợi tiểu) có thể khiến họ dễ vấp ngă hơn do huyết áp tăng, chóng mặt,...
2. Làm cách nào để ngăn ngừa té ngă ở người lớn tuổi?
Như đă nói ở trên, có nhiều nguyên nhân khiến người già dễ bị té ngă và có những yếu tố rủi ro có thể ngăn chặn được. Bao gồm:
Tạo ra một môi trường an toàn
Hầu hết các trường hợp người già bị té ngă thường xảy ra ở nhà, nên việc tạo ra một môi trường an toàn trong nhà khi có người lớn tuổi là một trong những biện pháp ngăn chặn té ngă xảy ra hiệu quả nhất. Những thành tố cần chú ư bao gồm:
- Loại bỏ các chướng ngại cản trở tầm nh́n, di chuyển rơ ràng
- Sửa chữa lại hành lang, lối đi trong nhà thiếu sáng, hư hỏng
- Sử dụng thảm, lát sàn chống trơn trượt trong các khu vực sinh hoạt của người cao tuổi như nhà tắm, pḥng khách, pḥng ngủ,...
- Thêm các loại tay vịn ở pḥng tắm, nhà vệ sinh, cầu thang hay bất ḱ khu vực nào có sự thay đổi về độ dốc.
Duy tŕ các hoạt động thể dục
Tập thể dục thường xuyên giúp giảm nguy cơ té ngă ở người già nhờ khả năng cải thiện dáng đi, tăng sức mạnh cơ và khả năng giữ thăng bằng. Những bài tập này đă được chứng minh là có tác động tích cực tới nguy cơ té ngă và các chấn thương có liên quan tới ngă.
Bạn có thể tham khảo các bài tập nhẹ nhàng như Thái Cực Quyền, đi bộ,... Hoặc liên hệ với chuyên gia để xây dựng một bài tập phù hợp với thể trạng của người lớn tuổi.
Mang giày, dép phù hợp
Đau chân, đi chân trần, đi tất hay đi dép không vừa vặn có thể gây nguy hiểm cho việc di chuyển của người cao tuổi. V́ thế hăy lựa chọn các loại giày dép có khả năng chống trơn trượt và vừa vặn với khuôn chân để giảm nguy cơ té ngă.
Điều trị suy giảm thị lực
Suy giảm thị lực gây ra những khó khăn trong việc đánh giá khoảng cách, nhận biết bề mặt trơn trượt ở người cao tuổi. Do vậy, nếu người già trong gia đ́nh đang gặp vấn đề về suy giảm thị lực th́ cần được hỗ trợ để giúp ngăn ngừa té ngă.
Một trong những bệnh lư phổ biến gây suy giảm thị lực ở người lớn tuổi là đục thủy tinh thể, bạn có thể t́m hiểu thêm trong Đục thủy tinh thể ở người già và những điều cần biết.
Sử dụng thuốc đúng chỉ định của bác sĩ
Với người cao tuổi có bệnh lư nền đang sử dụng thuốc điều trị có tác dụng phụ ảnh hưởng tới xương khớp, thị lực cần trao đổi với bác sĩ về việc sử dụng thuốc thay thế hoặc có các phương pháp giảm nhẹ tác dụng phụ để giảm thiểu rủi ro té ngă phải nhập viện.
Tóm lại, té ngă ở người già thường xuyên xảy ra và gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm. Người nhà cần đánh giá nguy cơ và giúp giảm thiểu các rủi ro này. Nếu người cao tuổi bị té ngă - tốt nhất hăy t́m đến sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp tại các cơ sở y tế, nhất là với chấn thương té ngă bị đập đầu có thể dẫn tới chấn thương sọ năo cực ḱ nguy hiểm.