|
Tháng Tư buồn lại đến, 47 năm qua, những thuyền nhân nay đă “già” và những câu chuyện của họ đă trở thành cổ tích. Hồi tưởng để nhớ về một quá khứ đau thương với những chia ly và mất mát…
1/ Cứu vớt
Chiếc tàu nhỏ bé của chúng tôi bị tàu đánh cá Thái Lan chặn lại. Bọn cướp hăm hiếp sáu cô gái. Trong lúc bọn Thái hăm hiếp, một cô gái lao ḿnh xuống biển. Bọn Thái vớt cô ấy lên rồi dí súng vào đầu có ư muốn nói: “Nếu ai nhảy xuống biển nữa là bắn bỏ!”. Tuy nhiên, nhờ người con gái gan dạ liều lĩnh đó mà đám ngư phủ Thái đă ngừng thôi hăm hiếp, và tôi là một trong những cô gái được may mắn thoát nạn trên chuyến tàu định mệnh.
Một nhóm thuyền nhân Việt Nam vượt biển đến Darwin (Úc) trên tàu ‘Song Be 12’, Tháng Mười Hai 1977 (ảnh: Peter Bennett/Keystone/Getty Images)
Khi Mặt trời vừa ló dạng, bọn Thái thả chúng tôi về lại con tàu nhỏ, kèm nước uống, cơm và một khay ghẹ nấu chín, rồi chỉ đường cho bác tài công. Khi đám ngư phủ Thái bỏ đi, mọi người như hoàn hồn, mang nhiều hy vọng dù đường c̣n lắm gian nan. Sáng sớm, giữa biển cả bao la, gió mát lạnh, ḷng người miên man vô định, mọi việc đều phó thác vào bàn tay của đấng tạo hóa. Đă ba ngày, ai cũng mệt mỏi v́ sợ hăi và đói khát. Tôi chờ lúc vắng bớt người, lấy chút cơm ăn với muối cho đỡ đói. Lúc ấy có một người đàn ông trung niên, nh́n hiền lành, điềm đạm. Ông không nói ǵ, chỉ nh́n tôi gật đầu chào. Có người nói:
– Ăn ghẹ đi, ngon lắm! Nhưng ông lắc đầu. Sau này khi mọi người đến Galang làm hồ sơ khai tên tuổi, tôi mới biết ông là một nhà sư.
Nỗi lo sợ về bọn cướp Thái vẫn c̣n đeo đẳng theo chúng tôi trong suốt cuộc hành tŕnh. Con tàu nhỏ bé đang êm êm lướt sóng, chợt… Bùm…! Một cậu nhóc rớt tỏm xuống biển. Tiếng bà mẹ khóc la vang trời:
– Cứu con tôi, cứu con tôi với bà con ơi…!
Mọi người nh́n ra xa xa…, chỉ thấy thấp thoáng một chấm đen nhỏ xíu ngụp lặn trên mặt biển mênh mông. Bà mẹ hốt hoảng chạy đến bên bác tài công, quỳ xụp xuống van xin:
– Ông ơi, ông ơi, xin cứu con tôi với, xin ông… ông ơi… nó té xuống biển! Bác tài ái ngại lắc đầu nhưng rồi cũng đánh một ṿng quay lại… Khi tàu chạy đến gần, thằng bé cũng ngất ngư sắp chết đuối. Nó là dân vùng biển bơi giỏi nên cũng cầm cự được lâu…
Bác tài công lái con tàu an toàn đến một trạm biên pḥng hẻo lánh của Indonesia. Lính biên pḥng cho chúng tôi lên bờ ở tạm trên một đảo nhỏ hoang sơ gần đồn canh của họ. Một cuộc sống thê thảm, thiếu thốn, đói khổ. Chúng tôi sống cảnh màn trời chiếu đất. Hơn một tuần sau mới có một mái lều che nắng mưa. Chúng tôi ngủ chung với muỗi ṃng, côn trùng. Bầy chó hoang đêm đêm ṃ đến ŕnh rập. Thức ăn là một ít ḿ mốc (trên tàu) với những ǵ ṃ bắt được dưới biển và những trái sakê hay rau củ kiếm được trên đảo. Chúng tôi sống lây lất gần một tháng, tàu Cao Ủy Tỵ Nạn mới đến cứu đưa 68 thuyền nhân chúng tôi về Galang.
Chuyến tàu TG 0018 (ảnh: Tác giả gửi)
2/ Tưởng niệm
Trước khi được ra ngoài hội nhập với cộng đồng người tỵ nạn, chúng tôi phải vào khu biệt lập để được chăm sóc đặc biệt. Cùng chuyển đến khu biệt lập với chúng tôi là một chuyến tàu khác cũng xuất phát từ Tiền Giang. Khi được cứu, trên tàu chỉ c̣n người già, đàn ông và con nít; đàn bà, con gái đă bị bọn hải tặc Thái Lan bắt đi. Những người có thân nhân bị bắt đều cầm chắc cái chết v́ biết rằng bọn cướp hung ác hăm hiếp xong rồi quăng xác xuống biển…
Hàng ngày, người ta thấy một thanh niên khôi ngô ngồi trước cửa trại, lặng lẽ buồn nh́n trời nh́n đất như mất hồn. Nghe những người đi cùng chuyến kể rằng em gái và người yêu của cậu đă bị hải tặc Thái Lan bắt. Anh không chịu ăn uống ǵ, chỉ c̣n da bọc xương. Ít lâu sau, tôi nghe những người quen biết kể lại rằng người ta thấy xác của anh trôi trên biển dạt vào một hốc đá. Những người bạn cùng tàu chôn anh vội vă ở nghĩa trang. Tôi thoáng nhớ câu thơ buồn chua chát của Quang Dũng: Rải rác biên cương mồ viễn xứ…
Thầy T.T.A. và tác giả (ảnh: Tác giả gửi)
4/ Oan hồn
Trên đường vượt biển t́m tự do, những phụ nữ Việt Nam không may bị hăm hiếp, khi đến trại tỵ nạn, thường được Cao Ủy cứu xét giúp cho đi định cư sớm để tránh lời ra tiếng vào. Sao lại có những người cười chê trên sự đau khổ của đồng hương không may mắn?! Trên trại có dựng một cái miếu thờ gọi là “Miếu Ba Cô”. Theo kể lại, có hai chị em xinh đẹp đi vượt biển bị hải tặc Thái Lan hăm hiếp. Khi đến trại tỵ nạn, họ bị xoi mói bởi những ánh mắt ṭ ṃ, những lời xầm x́ chế nhạo làm tổn thương họ. Kết quả, hai chị em treo cổ dưới gốc cây đa. Nghe đồn rằng hồn họ vất vưởng chưa siêu thoát nên đêm đêm biến thành bóng ma trắng chờn vờn bay quanh đảo khiến người ta sợ hăi mà lập miếu. Sau đó, có thêm một thiếu nữ đau buồn cho số phận không may cũng treo cổ chết tại gốc cây ấy…
Thuyền nhân Việt Nam bị nhà cầm quyền Malaysia khước từ đă phải sang lánh trú ở quần đảo Anambas, Indonesia (ảnh: Jacques Pavlovsky/Sygma/CORBIS/Sygma via Getty Images)
5/ Mất tích
Anh Duy là một phó nḥm chụp h́nh rất nghệ thuật. Anh đă ở trại Galang khoảng 5-6 năm mà chưa được đi định cư v́ có người em bị hội chứng down. Phái đoàn các nước phỏng vấn rồi từ chối v́ không muốn nhận người không có ích lợi ǵ cho xă hội, mặc dù cha của họ đang bị đọa đày trong nhà tù cộng sản Việt Nam. Anh Duy thường đi chụp h́nh để sinh sống trong khi đứa em quanh quẩn ở barrack chờ anh về.
Tôi và Nam, 15 tuổi, em họ của tôi, thỉnh thoảng ra quán ăn khuya. Tôi có lần gặp anh em Duy đến ăn tối. Người em mặt khờ khạo, nước miếng nhễu nhăo. Người anh chăm chút cho em như một baby, quàng khăn quanh cổ rồi đút từng muỗng, cho uống nước, rồi lau miệng… Sáng hôm ấy, mọi người thức giấc v́ tiếng ồn ào. Nhiều người đi đến từng barrack hỏi thăm và t́m kiếm trẻ lạc. Đứa em của anh Duy, từ chiều hôm qua, đă đi đâu mất tích. T́m kiếm suốt đêm cũng không có dấu vết… Đứa em của anh Duy đi lang thang đâu đó, chết bờ chết bụi, hay trôi dạt ra biển?! Tôi rời Galang đi định cư nên không biết số phận của anh em họ ra sao…
Những thuyền nhân ngày nào trở lại thăm Đài tưởng niệm thuyền nhân Việt Nam tại đảo Galang, Indonesia (ngày 22 Tháng Sáu 2005) – ảnh: Fairfax Media via Getty Images)
5/ Bạc mệnh
Anh Vinh là anh họ của tôi, một Đại úy Không quân VNCH. Anh cao lớn, đẹp trai trông hùng dũng nhưng hiền như cục bột. Anh thích đàn ca với những bài hát dí dỏm hài hước. Anh cao lớn mà ôm cây mandoline bé tí teo. Hồi c̣n ở Việt Nam, anh Vinh cưới chị Nga, một cô gái xinh đẹp, rất giỏi tiếng Anh. Chị Nga làm xếp x́ cho một văn pḥng của quân đội Mỹ tại Sài G̣n. Chị hét ra lửa ở công sở và ở nhà, anh Vinh cũng xếp re… v́ nể sợ vợ. Tháng Tư 1975, miền Nam thất thủ, anh Vinh bị đi tù. Khi được thả, anh đưa vợ và ba đứa con đi vượt biển. Cả nhà đến Galang. Ở trại tỵ nạn, chị Nga làm thiện nguyện; anh Vinh ở nhà chăm sóc con và cơm nước. Cuộc sống âu lo phiền muộn khiến chị Nga trở nên cáu gắt. Chị đay nghiến, miệt thị, khinh chê chồng đủ điều.
Trong khi chờ đi định cư, một ngày cuối tuần, anh Vinh cùng vợ con ra biển chơi. Biển Indonesia rất đẹp, nước trong xanh biếc màu ngọc bích, có thể nh́n thấy cá lội và cát trắng dưới đáy. Anh Vinh chơi đùa với các con và vẽ h́nh trên cát. Hôm ấy, anh bơi ra biển rồi không thấy trở vào. Anh mất tích hẳn. Anh bị chết đuối hay anh muốn ḿnh ch́m vào ḷng biển sâu để quên đi nỗi sầu nhân thế?
Nào ai biết được niềm u uẩn,
Từng lắng nhiều trong những mảnh đời…
(Thơ Quang Dũng)
6/ T́nh yêu
Ở Galang có một đôi trai gái yêu nhau. Chàng 19, nàng 18. Một t́nh yêu lăng mạn nhưng đong đầy nước mắt. Tiếng sét ái t́nh mạnh mẽ khiến cả hai yêu nhau say đắm. Khốn nỗi, gia đ́nh họ cho là t́nh như áng mây, chỉ thoáng đến rồi đi. Ở chốn tạm dung này chẳng có ǵ bền vững. Trước ngày gia đ́nh nàng đi định cư, đôi uyên ương đă quyết cùng ở bên nhau khi cả hai… uống thuốc độc tự tử!
Tưởng chừng những nỗi thống khổ của thuyền nhân Việt Nam đi t́m tự do, một thời vang vọng trên diễn đàn thế giới, nay đă chấm dứt. Không. Cuộc hành tŕnh dẫn đến cái chết của 39 nạn nhân Việt Nam tại Essex vào ngày 25 Tháng Mười 2019 ở Anh lại một lần nữa cho thấy những chuyến viễn du chua xót của người Việt vẫn chưa chấm dứt… Vẫn c̣n biết bao người tiếp tục rời xa quê mẹ với ước mơ tươi sáng nhưng giấc mộng biến thành ác mộng… Thôi hăy cùng thắp nén hương và nhóm lên ngọn lửa yêu thương để sưởi ấm ḷng người dân Việt tha phương trên mọi nẻo đường…
|
|
