Thừa cân, béo ph́ dễ dẫn đến ung thư là do gây viêm nhiễm, làm gián đoạn quá tŕnh sản xuất hormone, khiến hệ vi sinh rối loạn.
Cứ 20 ca ung thư tại Anh, có một trường hợp liên quan đến bệnh béo ph́. T́nh trạng thừa cân cũng làm tăng tỷ lệ mắc 13 loại bệnh ung thư phổ biến. Ở đàn ông, cứ tăng thêm 10 cm ṿng eo sẽ khiến nguy cơ tử vong v́ ung thư tuyến tiền liệt tăng 7%. Béo ph́ cũng có thể dẫn đến khoảng 670.000 ca ung thư mới tại Anh trong hai thập kỷ tới.
"Mỡ nội tạng ảnh hưởng đến các quá tŕnh chuyển hóa nhất định trong cơ thể, bao gồm kiểm soát insulin và estrogen. Tất cả những điều này có thể dẫn đến ung thư, bởi chúng có liên quan đến cách thức, thời gian các tế bào phân chia và chết đi", giáo sư Karen Basen-Engquist, Giám đốc Trung tâm Cân bằng Năng lượng trong Pḥng chống Ung thư tại Đại học Texas MD Anderson, cho biết.
Một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến khoảng 30% số ca ung thư nói chung là t́nh trạng viêm nhiễm. Người thừa cân thường có nhiều mỡ nội tạng (loại mỡ bao quanh các cơ quan nội tạng), từ từ gây ra t́nh trạng viêm mạn tính. Khi các tế bào mỡ nội tạng tăng lên, chúng chiếm chỗ của oxy. Môi trường oxy thấp sẽ kích hoạt quá tŕnh viêm nhiễm.
"Khi chúng ta béo lên, các tế bào mỡ trong cơ thể bị ép chặt. T́nh trạng viêm cấp độ này làm tổn thương các mô khỏe mạnh, tế bào bị tổn thương trở thành tế bào ung thư", tiến sĩ Michelle Harvie, chuyên gia nghiên cứu ung thư tại Trung tâm Nghiên cứu Y sinh NIHR Manchester, cho biết.
Dù tổn thương tế bào xảy ra tự nhiên trong suốt cuộc đời, môi trường viêm nhiễm do béo ph́ tạo ra ảnh hưởng đến cơ chế tự hồi phục của cơ thể, tăng cơ hội cho các tế bào bị tổn thương phát triển thành khối u.
Thừa cân cũng làm gián đoạn quá tŕnh sản xuất hormone. Nó có thể dẫn đến ung thư tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư vú sau măn kinh, thậm chí là ung thư tuyến tiền liệt và ung thư thận.
Mỡ thừa không nằm yên, nó gửi tín hiệu đến các phần c̣n lại của cơ thể. Những tín hiệu này thông báo các tế bào phân chia thường xuyên hơn, có thể dẫn đến ung thư.
"Nó chịu trách nhiệm kích hoạt và chuyển hóa một loạt hormone, cũng như tự sản xuất hormone. Đặc biệt, nó có thể tác động đến sự phát triển của bệnh ung thư", Dipender Gill, chuyên gia nghiên cứu Đại học Hoàng gia London, giải thích.
Sau khi phụ nữ trải qua thời kỳ măn kinh, cơ thể ngừng sản xuất hormone estrogen từ buồng trứng, thay vào đó, nó lấy từ trong chất béo cơ thể. Kết quả, phụ nữ thừa cân sau măn kinh có lượng estrogen cao hơn nhiều. Điều này thúc đẩy sản xuất tế bào gây ung thư.
T́nh trạng viêm mạn tính do béo ph́ có thể dẫn đến sự phát triển của kháng insulin. Cơ thể không đáp ứng hiệu quả với hormone insulin, tạo ra "chu kỳ phá hủy". Tại đây, cơ thể sản xuất dư thừa insulin, làm tăng nguy cơ h́nh thành ung thư.
T́nh trạng thừa cân có thể làm tăng tỷ lệ mắc 13 loại ung thư. Ảnh: iStock
Khoảng 11% trường hợp ung thư đại trực tràng ở châu Âu là do béo ph́. Một phần lư do người thừa cân có nguy cơ mắc căn bệnh này là do hệ vi sinh đường ruột bị rối loạn, theo giáo sư Mel Greaves, giám đốc sáng lập của Trung tâm Tiến hóa và Ung thư tại Viện Nghiên cứu Ung thư.
"Hệ vi sinh vật phức tạp đến khó tin. Có hàng trăm loại vi khuẩn, virus và nấm. Các loài vi khuẩn nói riêng có khả năng kiểm soát điều tiết đặc biệt đối với sự trao đổi chất và hệ thống miễn dịch của chúng ta. Chúng tôi hiểu rằng hệ vi sinh vật có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống và thói quen ăn uống không lành mạnh", ông giải thích.
Thừa cân có thể làm giảm cơ hội điều trị một số bệnh ung thư. Ghulam Nabi, giáo sư lâm sàng tại Đại học Dundee, cho biết việc xạ trị ở các bệnh nhân bị béo ph́ gặp trở ngại, bởi khó xác định khối u hơn.
"Các tia xạ không đạt được độ chính xác, tương tự với phẫu thuật. Mỡ trong cơ thể khiến bác sĩ khó phân biệt đâu là ung thư", giáo sư Nabi nói.
Nhiều giả thuyết cho rằng bệnh nhân béo ph́ dễ bị ung thư di căn. Theo giáo sư Nabi, khi một khối u xuất hiện, nó sẽ phát triển đến một mức độ nào đó và bị thiếu hụt dinh dưỡng. V́ vậy, nó bắt đầu lây lan sang các tế bào lân cận. Nếu đó là các tế bào mỡ, khối u sử dụng chúng để tiếp tục tiến triển
Theo các chuyên gia, giảm cân ở mọi lứa tuổi giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư. Các nhà khoa học Đại học Oxford phát hiện ra rằng giảm chỉ số khối cơ thể (BMI) trung b́nh của nam giới xuống 5 điểm, tương đương với 15 kg, sẽ ngăn ngừa được 1.300 ca tử vong do ung thư tuyến tiền liệt mỗi năm. Trước đây, giáo sư Harvie cũng phát hiện giảm cân có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú sau măn kinh từ 25% đến 40%.
VietBF©sưu tập
Games
