Tây Tạng là vùng đất mang trong ḿnh một nền văn hóa lâu đời. Ở nơi đây c̣n nổi tiếng về ḷng hồ chứa nhiều cá chép thơm ngon, chắc thịt nhưng không một người dân nào dám ăn...
Đối với người dân Tây Tạng, Yamdrok Yongcuo, Namtso và Manasarovar là ba hồ thánh linh thiêng chứa đựng nhiều điều huyền bí. Người ta cho rằng, những hồ này đă sinh ra sự sống của Tây Tạng. Một trong những hồ đó là Yamdrok Yongcuo - báu vật được thiên nhiên ban tặng có màu ngọc bích nằm trên cao nguyên Shannan.
Hồ Yamdrok Yongcuo c̣n được gọi là Dương Hồ. Theo thông tin công bố, có một số lượng lớn cá sinh trưởng trong hồ Yamdrok, đặc biệt là loài cá chép cao nguyên, chạch và một số loài quư hiếm khác.
Trữ lượng cá ở đây lên đến triệu tấn, đối với người dân đây không phải là báu vật trời ban hay sao? Nhưng với người dân bản địa, chẳng ai “mặn mà” với những loại cá quư này, không đánh bắt, không ăn, thậm chí c̣n tôn kính và chăm sóc chúng.
Yamdrok Yongcuo - "Thánh hồ" của Tây Tạng
Hồ Yamdrok xinh đẹp
Hồ Yamdrok giống như một xứ sở thần tiên, bầu trời xanh ngắt tương phản với nước hồ, cỏ cây thấp chen nhau đôi bờ. Thỉnh thoảng, có mấy con ḅ yak và cừu đi qua đi lại.
Đến với nơi đây, mọi người có thể trút bỏ muộn phiền và mệt mỏi, tất cả sẽ được gió cuốn đi, chỉ c̣n lại sự tĩnh lặng cùng mặt hồ yên ả. Nh́n lên là bầu trời xanh thẳm, cúi xuống là những đám sỏi, tảng đá phủ đầy rêu ven hồ. Hồ Yamdrok rất rộng tựa như thiên đường trên Trái Đất.
Dương Hồ kết nối sâu sắc với cuộc sống của người dân Tây Tạng. Hồ Yamdrok đi vào những bài ca dân gian của người Tạng. Hiện tại, vẫn c̣n rất nhiều đống mani bên hồ. Đây là một nghi lễ cổ xưa được những người chăn gia súc dùng để cầu phúc và xua đuổi tà ma.
So với nơi khác, Tây Tạng là một trong số ít những thánh địa không bị ảnh hưởng bởi quá tŕnh công nghiệp hóa, nhờ vậy mà hồ Yamdrok vẫn giữ được sự nguyên sơ thành kính nhất.
Hồ Yamdrok có diện tích rất lớn khoảng hơn 670km2 và độ sâu từ 30 đến 60m. Nh́n từ trên cao, hồ giống như giọt ngọc quư được tự nhiên Tây Tạng ôm ấp, bao bọc lấy. Cũng có người cho rằng h́nh dáng hồ giống đôi bông tai, ư kiến khác lại cho rằng hồ giống con bọ cạp.
Hồ Yamdrok Yongcuo không chỉ được biết đến là hồ thiêng nơi các vị thần linh trong Phật giáo Tây Tạng ngự lăm, là điểm đến của nhiều người hành hương mà c̣n là vựa cá chép cao nguyên dồi dào lên đến hàng chục tấn.
Trữ lượng cá khổng lồ ở Yamdrok
Hàng ngh́n năm trôi qua, ngày càng có nhiều cá sinh sôi ở hồ Yamdrok. Người ta đă ước tính trữ lượng lên đến triệu tấn cá. Nghe có vẻ cường điệu nhưng các nhà khoa học sau khi khảo sát thực địa cũng cho rằng diện tích hồ có thể chứa được nhiều cá như vậy.
Cá chép, chạch nhiều vô kể, đặc biệt là loài cá chép cao nguyên có khả năng sinh sản mạnh mẽ. Số lượng trứng mỗi lần đẻ tối thiểu có thể lên tới vài ngh́n con trong tổ.
Cá chép cao nguyên là loài cá mang lại giá trị kinh tế cao ở các hồ cao nguyên phía Nam Tây Tạng. Thịt cá dày, thơm ngon nên rất nhiều người tỏ ra ghen tị với nguồn thực phẩm đầy dinh dưỡng này của người Tây Tạng.
Loài cá không một ai dám ăn
Trên thực tế, nhiều khi nước hồ lên có thể đánh bắt cá chép bất cứ lúc nào, nhưng dân địa phương không bao giờ thả lưới. Họ không ăn, cũng không bán cá ra bên ngoài.
Cá chép trong hồ được coi như linh vật của hồ Yamdrok vậy. Nhiều người cho rằng, chúng là vật sủng của thần linh, làm người phàm nên không dám chạm vào chúng.
Tại sao người Tây Tạng không ăn cá trong hồ Yamdrok?
Thói quen ăn uống của người dân Tây Tạng
Cá là món ngon chẳng thể cưỡng lại được, nhưng với người dân Tây Tạng, với lịch sử lâu đời chăn nuôi ḅ yak và cừu, thịt ḅ yak khiến họ quan tâm nhiều hơn. Hầu hết, người dân ở Tây Tạng không ăn cá và cũng hiếm khi nh́n thấy cá trên bàn ăn của người Tạng.
Phong tục chôn cất đặc biệt
Đối với những người sống trong đất liền th́ địa táng hoặc hỏa táng là phương thức chôn cất chủ yếu. Cuộc sống hiện đại ngày càng tiến bộ, con người dần chuyển sang phương thức hỏa táng nhiều hơn.
C̣n người dân Tây Tạng có nhiều cách chôn cất hơn, chẳng hạn như thiên táng và mộc táng (chôn cất trên cây). Nhưng thủy táng là phong tục được dùng nhiều nhất.
Yamdrok là hồ thánh trong ḷng người dân, nghiễm nhiên đây là nơi thủy táng tốt nhất. Đừng vội nh́n những con cá bơi tung tăng trong hồ như vậy mà nghĩ chúng chỉ ăn rong rêu, phù du. Ngoài những thức ăn đó, chúng cũng có “thức ăn nhanh” khi con người thực hiện thủy táng. Với lư do này, c̣n ai dám ăn cá trong hồ?
Cá trong hồ chứa chất độc
Đừng nghĩ mặt nước trong xanh, mát lành ở Yamdrok thân thiện như bề ngoài. Không giống với nhiều hồ khác, hồ Yamdrok là hồ chứa kiềm điển h́nh. Nhiệt độ thấp quanh năm, các sinh vật trong hồ khó có thể thực hiện quang hợp hiệu quả. Bởi vậy, cá trong hồ để sinh tồn tốt khó tránh khỏi nuốt phải những chất độc hại từ địa chất.
Thêm vào đó, một số ḍng khí ô nhiễm theo gió mùa từ Thanh Hải thổi vào hồ, điều này cũng gây ra một số độc tố nhất định ảnh hưởng đến cá.
Đối với cuộc sống con người, giá trị của hồ Yamdrok hiện nay được khai thác mạnh mẽ về năng lượng thủy điện và du lịch. Đặc biệt, trong những năm gần đây du lịch Tây Tạng thu hút rất nhiều du khách đến thăm.
VietBF @ Sưu tầm
