Ṿng đời của bạch tuộc: cha mẹ sinh sản, chết và con mồ côi. Vào đúng khoảnh khắc mà những quả trứng bạch tuộc nở ra, tất cả đàn con của nó sẽ đều mồ côi cả cha lẫn mẹ.
Đối với bạch tuộc, hành tŕnh cuộc đời của chúng sẽ kết thúc sau lần giao phối đầu tiên - cũng là lần duy nhất và cuối cùng. Các nhà khoa học cho biết bạch tuộc là loài động vật thuộc nhóm "semelparous", nghĩa là trong đời chúng chỉ sinh sản một lần rồi chết.
Những cái chết của bạch tuộc được tạo hóa lập tŕnh một cách bài bản và vô cùng tàn nhẫn, ít nhất là dưới góc nh́n của con người chúng ta. Bạch tuộc đực th́ có thể bị chính bạn t́nh của ḿnh ăn thịt. Hoặc nếu không, chúng cũng tự lăo hóa và chết sau vài tuần giao phối.
Bạch tuộc cái th́ sống lâu hơn một chút. Là bởi chúng phải làm nhiệm vụ đẻ và chăm sóc trứng. Nhưng ngay khi nhận thấy những quả trứng của ḿnh sắp nở, bạch tuộc cái sẽ ngừng đi săn mồi.
Chúng tự ăn những xúc tu của ḿnh hoặc thậm chí bỏ đói bản thân tới chết. Một số con c̣n lao đầu vào đá hoặc tự xé cơ thể ḿnh.
Tại sao bạch tuộc ăn thịt bạn t́nh rồi tự sát?
Vậy là vào khoảnh khắc mà những quả trứng bạch tuộc nở ra, tất cả đàn con của nó sẽ đều mồ côi cả cha lẫn mẹ. Điều này trái ngược với các loài động vật khác, khi con non đều được cha mẹ chăm sóc cho tới khi trưởng thành.
Rốt cuộc th́, điều ǵ đă khiến loài bạch tuộc làm vậy? Chúng đă được tạo hóa lập tŕnh để chết như thế nào? Hăy cùng t́m hiểu trong bài viết dưới đây.
Cuộc hẹn ḥ đầu tiên và cũng là cuối cùng
Câu chuyện nghiệt ngă bắt đầu từ một buổi hẹn ḥ, khi một con bạch tuộc đực gặp được bạch tuộc cái. Nó chỉnh trang lại lớp áo và những xúc tu của ḿnh sao cho lịch sự. Và rồi con đực tiếp cận con cái, đến gần và chạm xúc tu lên người nó.
Bạch tuộc là một loài có tính cá nhân cao, chúng không bao giờ chủ ư chạm vào nhau hoặc cho những con khác chạm vào cơ thể ḿnh chỉ trừ 2 trường hợp: hoặc là chúng đánh nhau hoặc là chúng giao phối.
Trong trường hợp con bạch tuộc cái không chấp nhận lời tán tỉnh của con đực, cái vuốt ve ban đầu sẽ ngay lập tức biến thành một cuộc hỗn chiến. Những con bạch tuộc cái thường có cơ thể lớn hơn con đực, nên phần thắng thường sẽ nghiêng về phía chúng.
Nếu con cái giết được con đực, nó sẽ tha xác con đực về hang và lấy đó làm bữa ăn tiếp theo của ḿnh. Bạch tuộc trên thực tế là một loài ăn thịt đồng loại.
Bạch tuộc là một loài động vật ăn thịt đồng loại.
Nhưng hăy nói về một kịch bản suôn sẻ hơn dành cho con bạch tuộc đực. Nếu nó tạo ra cho con cái một cảm giác ngọt ngào và đồng thuận, hai con bạch tuộc sẽ tiến hành giao phối với nhau.
Con đực sử dụng "hectocotylus", là một trong những xúc tu đặc biệt có tuyến sinh dục và tinh hoàn của chúng. Chiếc xúc tu này khác với các xúc tu khác về h́nh dạng, ở đầu của chúng thường có một phần lơm h́nh th́a, chứa các giác hút được biến đổi để có thể phóng ra tinh trùng.
Một số loài bạch tuộc sẽ sử dụng hectocotylus để phóng tinh trực tiếp vào trong lỗ mở ống dẫn trứng của bạch tuộc cái, bên trong màng bao của chúng. Nhưng ở một số loài khác, con đực sẽ chỉ chuyển các tế bào sinh tinh vào lớp áo của con cái, rồi để chúng tự thụ tinh khi cần đến.
Cá biệt, có loài bạch tuộc đực c̣n tự ngắt chiếc xúc tu hectocotylus của nó rồi giao cho con cái giữ. Chỉ sau khi con cái đẻ trứng ra, tự nó mới dùng đến cái xúc tu này và rải tinh trùng lên trứng để thụ tinh.
Bạch tuộc giao phối như thế nào?
Nhưng dù thế nào đi chăng nữa, một con bạch tuộc đực sau khi giao phối cũng biết rằng nó sẽ không sống thêm được lâu nữa. Cơ thể của nó đă được lập tŕnh để nhanh chóng lăo hóa sau đó. Nó sẽ già đi và chết chỉ sau một vài tuần.
Một số thậm chí không giữ được mạng sống ngay sau cuộc giao phối. Khoảng 15 phút sau màn giao hoan, con bạch tuộc cái sẽ nhích gần tới con đực. Nó dùng những xúc tu dài hơn và lớn hơn của ḿnh ôm lấy bạn t́nh.
Cứ tưởng đó là một màn ôm hôn thắm thiết, nhưng không, toàn bộ cơ thể con đực lại chuyển sang màu trắng. Nó đang sợ hăi và cố gắng trốn thoát. Con bạch tuộc cái vẫn không tha, nó quấn thêm một xúc tu nữa vào dưới gốc áo của con bạch tuộc đực.
Điều này ngăn không cho con bạch tuộc đực hút nước chạy qua mang của nó để lấy oxy. Con bạch tuộc cái rơ ràng là đang siết cổ bạn t́nh của ḿnh tới chết. Chỉ khoảng 2 phút sau, con bạch tuộc đực đă không c̣n giăy giụa nữa.
Con cái sau đó lại tha con đực về hang. Chúng sẽ có một bữa tối "lăng mạn" sau màn tỏ t́nh. Điều duy nhất khác biệt là ở đây chỉ có con cái được ăn, con đực giờ đă trở thành bữa tối đúng nghĩa của con bạch tuộc cái.
Bạch tuộc cái thường có cơ thể lớn hơn con đực. Nó có thể siết cổ bạn t́nh ḿnh đến chết.
Ngay cả những con bạch tuộc cái cũng được lập tŕnh để chết
Trên thực tế, bạch tuộc không phải loài vật duy nhất giết chết bạn t́nh của ḿnh sau giao phối. Ngoài ra, trong hơn 300 loài bạch tuộc không phải loài nào cũng ăn thịt bạn t́nh của ḿnh. Nhưng hiện tượng này xảy ra khá thường xuyên và không phải hiếm thấy.
Ở trên cạn, chúng ta có bọ ngựa cái cũng ăn thịt bạn t́nh và trong một số trường hợp, những con nhện đực c̣n chủ động nạp ḿnh cho nhện cái để tẩm bổ, nhằm giúp những đứa con của chúng được sinh ra nhiều hơn và khỏe mạnh hơn.
Các nhà khoa học cho biết loài nhện sói cái thường đẻ nhiều hơn 30% trứng sau khi chúng ăn thịt bạn t́nh là con đực. Tương tự, bọ ngựa cái ăn thịt con đực để nạp calo trong thời kỳ chúng không thể săn mồi v́ mang thai.
Các nhà khoa học nghĩ những công thức này đă được lập tŕnh tương tự cho loài bạch tuộc.
Ngoài ra, bạch tuộc không coi t́nh dục như một hành vi thân mật như con người và nhiều loài động vật khác. Chúng đơn giản coi đó là nhiệm vụ. Và t́nh dục hay ăn uống th́ cũng phải tách biệt nhau.
Cho nên, sau khi giao phối và một con cái cảm thấy đói, nó sẽ có xu hướng muốn săn mồi để t́m kiếm thức ăn. Và bởi bạch tuộc là một loài ăn thịt đồng loại, con mồi gần với một con cái nhất sau khi giao phối, hóa ra lại chính là con bạch tuộc đực.
Không c̣n lư do ǵ để từ chối bữa ăn đă được dâng lên tận miệng đó nữa.
VietBF@ sưu tập
