Nghệ sĩ ẩm thực Nguyễn Dzoăn Cẩm Vân là tên tuổi gắn liền với những mỹ danh như “huyền thoại gian bếp Việt”, “huyền thoại ẩm thực”, “cẩm nang sống về ẩm thực”...
Khoảng hai chục năm về trước. Là nhân vật quen mặt của chương tŕnh “Khéo tay hay làm”. Bà được công chúng yêu mến hết mực bởi cách nói nhẹ nhàng, truyền cảm và những công thức nấu nướng thanh lành, thuần Việt.
Trước khi có “hào quang” từ sự nổi tiếng, cuộc sống riêng của bà Cẩm Vân có nhiều sóng gió. Bà sinh ra ở Hà Nội, theo gia đ́nh vào Gia Lai từ nhỏ.
Khi lớn lên, bà được ba mẹ gửi lên Sài G̣n học tập, sinh sống rồi lập gia đ́nh. Bà sống êm đềm trong gia đ́nh, làm giáo viên dạy văn lại trường PTTH Nguyễn Thượng Hiền.
Bà Cẩm Vân từng tâm sự, là con út trong nhà, từ nhỏ bà đă sống trong nề nếp gia đ́nh, được yêu chiều, có phần mềm mỏng, thậm chí yếu đuối về tính cách. Nhưng những phong ba của cuộc đời đă khiến bà phải vững chăi, mạnh mẽ mà sống.
Khi mẹ mắc bệnh tim và qua đời, đó là một cú sốc lớn gần như đánh gục ư chí của bà Cẩm Vân. Rồi cả người con trai út cũng phát bệnh tim khi mới vài tuổi. Để có tiền trang trải cuộc sống, ngoài giờ dạy, bà c̣n nhận đan len, móc áo, thêu thùa, may gia công...
Để cứu sống con, năm 1989, Nguyễn Dzoăn Cẩm Vân quyết định nghỉ việc, đưa con sang Úc chữa trị, với vỏn vẹn 25 đô la (5 đô của ḿnh và 20 đô của một người bạn dúi vội cho). Bà sống ở Úc hơn 1 năm, vừa đi làm kiếm tiền chữa bệnh cho con trai út, vừa gửi tiền về để chồng nuôi con trai lớn ở Việt Nam.
Quay trở lại Việt Nam, bà “thất nghiệp” nên xin vào hẳn Trung tâm Dạy nghề Tân B́nh để dạy làm bánh, dạy nghệ thuật nấu ăn. Những kinh nghiệm nấu nướng trong gia đ́nh, sự tinh tế trong cảm nhận ẩm thực đă giúp bà nhanh chóng thành công trong việc mở lớp dạy nấu ăn.
Năm 1993, chương tŕnh Khéo tay hay làm mời bà làm MC, hướng dẫn nấu ăn cho hàng triệu khán giả truyền h́nh. Đây chính là đ̣n bẩy khiến cái tên Nguyễn Dzoăn Cẩm Vân trở nên vô cùng nổi tiếng, được nhiều chương tŕnh ẩm thực “săn đón”.
Bà cũng trở thành giảng viên ẩm thực cho các trường đại học, nhà hàng và xuất bản tự truyện, vài chục đầu sách nấu ăn với hàng ngh́n công thức món ăn thuần Việt. Bà cũng là một nghệ nhân tích cực truyền bá cho ẩm thực Việt, làm chủ 3 nhà hàng tại Sài G̣n.
Đến năm 2012, nữ đầu bếp dần ít xuất hiện trên truyền h́nh và các chương tŕnh giảng dạy. Bà gần như lui về ở ẩn và quy y cửa Phật, nguyện dành tâm huyết để sáng tạo và giới thiệu 500 món ăn chay cho những người mới bắt đầu t́m hiểu về ăn thực vật cũng như những người ăn chay trường có thêm công thức nấu nướng đủ dinh dưỡng.
Những tưởng những năm tháng về sau chỉ c̣n yên ả, đột ngột năm 2014, con trai cả của bà qua đời ở tuổi 35. Bà suy sụp tinh thần, thường xuyên mất ngủ trong nhiều tháng khi con ra đi. Bà gửi ḷng vào cửa Phật, đến Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt để giúp nấu món chay, mong những gánh nặng trong ḷng vơi bớt.
Rồi một lần gặp Ḥa Thượng Thích Thanh Từ, sư ông đặt tay lên trán bà và nói một câu khiến bà suy nghĩ măi: “Sao con buồn vậy, buông đi con”. Bà nhiều đêm t́m lời giải cho câu nói ấy, và hiểu ra, ḿnh cần buông những nỗi đau khổ, buông thất t́nh lục dục của cơi người, buông cả sự u uất nhớ thương người con trai đă khuất.
Sau cuộc gặp ấy, bà không c̣n là Nguyễn Dzoăn Cẩm Vân nữa, mà quyết định xuống tóc đi tu với pháp danh Tuệ Vân, năm 2019. H́nh ảnh huyền thoại ẩm thực Việt cười an lạc với bộ áo tu hành trong ngày xuống tóc đă khiến khán giả ngỡ ngàng.
Một thời gian dài sau khi xuống tóc, bà gần như không xuất hiện trên truyền thông hay mạng xă hội. Công chúng đoán rằng, bà đang ở ẩn, sống cuộc sống tu hành an yên, bởi bà đi tu khi mà đă bước qua hết mọi trải nghiệm của cuộc sống rồi.
Rồi bà xuất hiện trở lại trên mạng xă hội, ở nền tảng Facebook và YouTube. Sư cô Tuệ Vân cho biết, v́ lư do sức khỏe, sư cô không đến chùa tu hành mà vẫn sống tại nhà, nhưng vẫn tuân thủ các giới luật của người tu. Nh́n vào những bức ảnh bà đăng tải trên trang Facebook, có thể thấy gương mặt của bà ngày càng phúc hậu, an lạc, không c̣n nét thoảng buồn như xưa.
Thông qua mạng xă hội, bà chia sẻ một vài tâm tư, những suy nghĩ, cảm xúc của quá tŕnh tu hành. Bà chọn cho ḿnh một cách tu rất gần gũi với cuộc đời, thông qua việc ra mắt kênh YouTube dạy nấu ăn. Ở kênh YouTube này, bà chủ yếu làm các video hướng dẫn nấu món chay. Kênh YouTube này đă đạt “nút bạc” với lượng theo dơi 203 ngh́n.
Nội dung kênh thể hiện tâm huyết một đời làm ẩm thực của bà, với cách nấu nướng đơn giản, nguyên liệu thanh lành, dễ t́m mà thành phẩm lại hấp dẫn.
Nhớ lại ngày đầu ra mắt kênh YouTube, bà đă chia sẻ những lời tâm sự rất xúc động:
“Hôm nay, tôi đứng đây bắt đầu một chặng đường mới. Mấy chục năm từng đứng trong bếp và đứng trước ống kính máy quay nhưng sao lần này ḷng tôi lại thật bồi hồi, xúc cảm. Có thể đây không phải là trường quay với ánh sáng chói ḷa mà chỉ là một không gian thật yên tĩnh với ánh sáng thật êm. Và tôi, cũng không c̣n là Nghệ nhân ẩm thực Nguyễn Dzoăn Cẩm Vân nữa, mà chỉ đơn giản là sư cô Tuệ Vân.
Sau nhiều đắn đo để t́m một cái tên cho kênh nấu ăn của ḿnh, một bạn đă cho tôi cái tên "Vân Du Chay". Xin tạm hiểu đó là cuộc dạo chơi qua miền ẩm thực chay mang đậm nét thiền vị. Sau 500 món chay phát trên kênh của Diệu Pháp Âm, giờ đây tôi chỉ có một mong ước đó là lan tỏa t́nh yêu bếp núc đến với mọi người thông qua những món chay thanh tịnh.”.
Dù đă gần 70, sư cô Tuệ Vân vẫn dành thời gian livestream tṛ chuyện hàng tuần để giải đáp cho khán giả các thắc mắc về việc nấu nướng và ăn chay trên kênh YouTube. Đó là cách sư cô - đầu bếp chọn để tu hành và an lạc trong những năm tháng tuổi già.
Games
