Đôi mắt, làn da, lông tóc... đều có thể phản ánh t́nh trạng sức khỏe của cơ thể mà đôi khi bạn thường ít quan tâm tới.
Những lời khen ngợi như “khuôn mặt của bạn tỏa ra năng lượng và sức sống” hay “làn da của bạn nở rộ sự trẻ trung” liên kết ngoại h́nh với sức khỏe bên trong của chúng ta. Những lời khen ngợi như vậy xuất phát từ ư tưởng rằng sức khỏe luôn từ trong ra ngoài và làn da của chúng ta phản ánh t́nh trạng khỏe mạnh của các cơ quan nội tạng. Đôi mắt sáng, làn da rạng rỡ và mái tóc bóng mượt là những dấu hiệu rơ ràng phản ánh một cơ thể đủ nước, tràn đầy sức sống và khỏe mạnh.
Nhưng mối liên hệ giữa khuôn mặt của bạn và sức khỏe bên trong là ǵ? Các nền văn hóa y học cổ đại của phương Đông cho rằng làn da của con người là sự phản ánh chi tiết về sức khỏe bên trong cơ thể. Khoa học y tế chứng thực tuyên bố này bằng nghiên cứu sâu rộng, đưa ra các kỹ thuật chăm sóc sức khỏe như lập bản đồ khuôn mặt để xác định các mối lo ngại về sức khỏe.
Làn da phản ánh sức sống thể chất và sức khỏe tổng thể của cơ thể. Nếu bạn đang vật lộn với vấn đề về da tái phát, đó có thể là triệu chứng của một vấn đề nào đó sâu sắc hơn và phức tạp hơn. Hăy xem các vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến khuôn mặt của bạn có thể tiết lộ những hiểu biết sâu sắc có giá trị về sức khỏe bên trong của bạn như thế nào.
1. Dấu hiệu lăo hóa sớm
Lăo hóa là một trải nghiệm hoàn toàn tự nhiên, làm biến đổi khuôn mặt và làn da của chúng ta theo thời gian, nhưng lăo hóa sớm không phải là điều tự nhiên. Nó xảy ra khi cơ thể bạn trông già hơn đáng kể so với tuổi thật, cho thấy có nhiều thủ phạm và triệu chứng tiềm ẩn. Tiếp xúc quá nhiều với tia UV khắc nghiệt của mặt trời có thể làm hỏng tế bào da và tăng tốc độ lăo hóa.
Trong hầu hết các trường hợp, lăo hóa sớm được kích hoạt bởi lối sống không lành mạnh, thói quen gây hại và các yếu tố môi trường. Mọi người thường lựa chọn các phương pháp điều trị phẫu thuật như căng da mặt để loại bỏ nếp nhăn – một giải pháp khả thi cho quá tŕnh lăo hóa tự nhiên. Nhưng nếu hút thuốc quá nhiều và chế độ ăn nhiều carb là thủ phạm th́ điều quan trọng là bạn phải cắt giảm và áp dụng các chế độ ăn uống lành mạnh hơn.
Nicotine được tẩm chất độc làm thay đổi tế bào, làm tổn thương collagen và các sợi đàn hồi – những khối xây dựng thiết yếu của da. Thiếu collagen làm ảnh hưởng đến độ săn chắc và mềm mại, dẫn đến da rỗng, chảy xệ và nhăn nheo. Carbs tinh chế và chế độ ăn giàu đường dẫn đến lăo hóa sớm, trong khi chất chống oxy hóa và protein giúp đảo ngược nếp nhăn.
Uống quá nhiều rượu có thể gây ra lăo hóa sớm bằng cách làm tổn thương và làm mất nước da. Tương tự như vậy, việc thiếu giấc ngủ chất lượng có thể đẩy nhanh quá tŕnh thay đổi tế bào và lăo hóa. Căng thẳng là thủ phạm lớn nhất, khét tiếng nhất đằng sau sự lăo hóa sớm.
Lo lắng và căng thẳng lấn át quá tŕnh tự nhiên của cơ thể bằng cách sản sinh ra cortisol - một loại hormone gây căng thẳng có tính hủy diệt. Cortisol ức chế sản xuất collagen và hyaluronan synthase, hai chất thiết yếu giúp duy tŕ sự đầy đặn và tươi trẻ.
2. Phát ban đỏ và các mảng trầy xước trên da
Phát ban với các mảng nổi lên có thể gây khó chịu và trong hầu hết các trường hợp, chúng mang theo những dấu hiệu đáng báo động về các bệnh tiềm ẩn. Phát ban ngứa và mụn nước vỡ ra khi găi là dấu hiệu của bệnh viêm da herpetiformis – một triệu chứng của bệnh celiac.
Các triệu chứng phổ biến khác của bệnh celiac bao gồm phát ban ngứa, loét miệng, viêm và da của bạn dường như rất dễ bị bầm tím. Nếu bạn nhận thấy phát ban như vậy, hăy tránh găi và tham khảo ư kiến bác sĩ da liễu hoặc bác sĩ ngay lập tức. Bạn có thể có các triệu chứng khác ít rơ ràng hơn; sinh thiết đơn giản sẽ giúp đảm bảo chẩn đoán nhanh chóng.
3. Vàng da
Vàng da và mắt trắng nổi bật thường liên quan đến bệnh vàng da. Tuy nhiên, triệu chứng này là dấu hiệu của nhiều mối lo ngại về y tế. Bệnh vàng da thường xảy ra khi các tế bào hồng cầu chứa quá nhiều bilirubin – một sắc tố màu vàng cam trong máu người. Khi gan cố gắng lọc bilirubin, nó bắt đầu xuất hiện trên da mặt và cơ thể.
Điều quan trọng cần lưu ư là vàng da cũng là dấu hiệu của các bệnh làm suy giảm chức năng gan, như viêm gan. Ung thư tuyến tụy là một lời giải thích hợp lư khác cho t́nh trạng vàng da và dư thừa bilirubin. Nó cũng được kích hoạt bởi các bệnh gan liên quan đến rượu hoặc sỏi mật gây tắc nghẽn ống mật.
Trong một số trường hợp, một số loại thuốc gây tổn thương gan có thể dẫn đến vàng da. Điều quan trọng là phải t́m kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Xét nghiệm máu là cần thiết để kiểm tra nồng độ bilirubin và chức năng gan để thực hiện chẩn đoán.
4. Bọng mắt và sưng quanh mắt
Bọng mắt là dấu hiệu của sự tích tụ quá nhiều chất lỏng ở vùng dưới mắt. Chất lỏng tích tụ này có thể làm mắt sưng húp, khiến khuôn mặt bạn trông sưng tấy. Đôi mắt sưng húp là do những thói quen không lành mạnh, chẳng hạn như ngủ không đủ giấc, tiêu thụ quá nhiều muối.
Chất tẩy rửa mạnh, nước hoa và xà pḥng có chứa hóa chất cũng có thể gây bọng mắt và sưng tấy quanh mắt. Đôi khi, đó là phản ứng dị ứng với một sản phẩm gây hại cho da hoặc một loại thực phẩm không tốt cho sức khỏe. Một số trường hợp khác, bọng mắt là do mất cân bằng nội tiết tố hoặc do khí hậu khô nóng, ẩm ướt.
Dù lư do là ǵ, bạn có thể giải quyết bằng cách giảm tiêu thụ muối, giải độc và sử dụng mặt nạ mắt tự nhiên.
5. Đỏ bừng hoặc đỏ trên mặt và mũi
Sự xuất hiện của phát ban đỏ đậm ở giữa mặt hoặc mũi được nhiều người coi là dấu hiệu của bệnh rosacea. Phát ban đỏ mặt hoặc ửng đỏ cũng là phản ứng dị ứng với các sản phẩm chăm sóc da gây hại, thường ảnh hưởng đến các loại da nhạy cảm. Nhưng nếu nó gây đau và đỏ bừng th́ rất có thể đó là dấu hiệu của bệnh trứng cá đỏ do yếu tố di truyền hoặc môi trường.
Bất cứ điều ǵ khiến mặt tiếp xúc với nhiệt đều có thể gây ra bệnh rosacea, chẳng hạn như tắm nước nóng, tiếp xúc với tia cực tím hoặc thức ăn cay. Nhiều người bị phát ban do bệnh trứng cá đỏ do căng thẳng quá mức và cơ chế đối phó không lành mạnh.
Rosacea không gây hại nhưng gây đau đớn khủng khiếp, đặc biệt khi nó xuất hiện quanh mắt. Nó có thể làm cho mí mắt nặng, đỏ và đau quá mức. Khi ảnh hưởng đến mũi, da trở nên mấp mô và dày lên một cách bất thường. Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu này, hăy tham khảo ư kiến bác sĩ da liễu ngay lập tức.
6. Lông mặt mọc quá nhiều
Phụ nữ có kiểu phát triển lông mặt khác nhau tùy thuộc vào đặc điểm di truyền, dân tộc và chế độ ăn uống. Nói chung, t́nh trạng lông mọc quá nhiều trên cơ thể và mặt được coi là chứng rậm lông. T́nh trạng này được gây ra bởi chứng tăng tiết androgen – một ḍng hormone nam được gọi là nội tiết tố androgen.
Sự gia tăng đột ngột nồng độ androgen này cho thấy nhiều t́nh trạng tiềm ẩn, chẳng hạn như kháng insulin, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) và béo ph́. Điều cần lưu ư là lông mặt quá nhiều không phải là triệu chứng duy nhất của PCOS. Tự chẩn đoán là một việc có hại chưa từng có – nếu bạn nghi ngờ có các triệu chứng khác, tốt nhất nên tham khảo ư kiến bác sĩ.
VietBF@ Sưu tập
Games
