Chế độ ăn uống có mối liên hệ quan trọng với việc kiểm soát bệnh lupus ban đỏ bằng cách giúp giảm các triệu chứng và cải thiện sức khỏe cho người bệnh.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn đối với người bệnh lupus ban đỏ
Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh tự miễn gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Bệnh có diễn tiến phức tạp theo từng đợt, ngày càng nặng hơn và gây tổn thương các bộ phận quan trọng như thận, tim mạch, thần kinh, hô hấp… thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.
Theo BS. Nguyễn Trường, Bệnh viện Bạch Mai, lupus ban đỏ có thể gây những biến chứng nguy hiểm. Điều trị bệnh là cách tốt nhất để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nặng.
Lupus ban đỏ có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau nên có nhiều loại thuốc khác nhau được dùng điều trị bệnh này. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ lựa chọn sự kết hợp thuốc phù hợp.
Ngoài dùng thuốc có thể kiểm soát bệnh bằng cách: Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời; Tập thể dục thường xuyên; Quản lý căng thẳng, nghỉ ngơi để giảm mệt mỏi; Kiểm tra sức khỏe định kỳ; Có chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu, bỏ thuốc lá, không hút thuốc...
Chế độ ăn uống lành mạnh giúp kiểm soát triệu chứng bệnh lupus ban đỏ.
Chế độ ăn uống lành mạnh đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể cho người bệnh lupus ban đỏ bằng cách: giảm viêm, hỗ trợ miễn dịch, cải thiện sức khỏe tổng thể và sức khỏe tim mạch.
Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn gây viêm mạn tính. Một số thực phẩm có đặc tính chống viêm có thể giúp giảm các triệu chứng viêm khớp, viêm da và các triệu chứng viêm khác liên quan đến lupus.
Một chế độ ăn uống cân bằng cung cấp đầy đủ năng lượng và các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bao gồm các vitamin, khoáng chất thiết yếu như vitamin D, vitamin C, vitamin E, kẽm, selen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng hệ miễn dịch khỏe mạnh.
Người bệnh lupus có nguy cơ loãng xương cao, đặc biệt nếu dùng corticosteroid; có nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch và tổn thương thận... Do đó, một chế độ ăn uống lành mạnh, ít chất béo bão hòa và cholesterol xấu, giàu chất xơ và omega-3 có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách cải thiện mức cholesterol, huyết áp và giảm viêm.
Việc bổ sung thực phẩm giàu canxi và vitamin D rất quan trọng để duy trì sức khỏe xương. Việc hạn chế muối (natri) trong ăn uống có thể giúp giảm tình trạng giữ nước và phù nề, một triệu chứng thường gặp ở người bệnh lupus có tổn thương thận.
2. Những dưỡng chất quan trọng cho cơ thể người bệnh lupus ban đỏ
Người bệnh lupus ban đỏ cần một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng để duy trì năng lượng, giảm viêm, hỗ trợ hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những dưỡng chất quan trọng nên chú ý bổ sung:
Acid béo omega-3
Acid béo omega-3 có đặc tính chống viêm mạnh, giúp giảm các triệu chứng viêm khớp, viêm da và các triệu chứng viêm khác.
Các acid béo omega-3 có trong cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích, cá ngừ, cá cơm...), hạt lanh, hạt chia và dầu cá. Người bệnh nên ưu tiên nguồn thực phẩm tự nhiên. Nếu dùng dầu cá hoặc các sản phẩm bổ sung omega-3 cần tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng và chất lượng sản phẩm.
Chất chống oxy hóa
Lupus là một bệnh tự miễn liên quan đến sự gia tăng các gốc tự do trong cơ thể. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trái cây tươi (đặc biệt là các loại quả mọng), rau xanh đậm, các loại đậu và trà xanh có thể giúp trung hòa các gốc tự do, giảm tổn thương tế bào và giảm viêm.
Canxi
Canxi rất quan trọng cho sức khỏe xương, đặc biệt khi người bệnh lupus có nguy cơ loãng xương cao do bệnh và việc sử dụng corticosteroid.
Nguồn thực phẩm giàu canxi bao gồm: Sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo, rau lá xanh đậm (cải xoăn, bông cải xanh), đậu phụ, cá mòi (ăn cả xương), hạnh nhân...
Vitamin D
Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả. Nó rất quan trọng cho chức năng hệ miễn dịch, sức khỏe xương và có thể đóng vai trò trong việc điều chỉnh hoạt động của bệnh lupus. Nhiều người bệnh lupus bị thiếu vitamin D do tránh nắng để ngăn ngừa bùng phát da.
Nên bổ sung vitamin D từ: Cá béo, lòng đỏ trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, ngũ cốc tăng cường vitamin D.
Chất xơ
Chất xơ giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, duy trì lượng đường trong máu ổn định và ngăn ngừa táo bón có thể xảy ra do tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc do giảm hoạt động thể chất.
Thực phẩm giàu chất xơ thường có xu hướng no lâu hơn, giúp kiểm soát lượng thức ăn tiêu thụ và hỗ trợ duy trì cân nặng hợp lý, giúp giảm áp lực lên khớp và tim mạch.
Chất xơ có nhiều trong: Trái cây tươi, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu...
Nước
Nước rất quan trọng cho tất cả các chức năng của cơ thể, bao gồm cả chức năng thận. Uống đủ nước giúp thận hoạt động hiệu quả hơn trong việc lọc chất thải và duy trì cân bằng điện giải, giảm nguy cơ tiến triển bệnh thận ở người bệnh lupus. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng nước phù hợp.
Thực phẩm giàu acid béo omega-3 giúp giảm viêm cho người bệnh lupus ban đỏ.
3. Một số thực phẩm gây viêm có thể làm nặng thêm triệu chứng bệnh lupus ban đỏ
Các loại thịt đỏ: Thịt bò, thịt cừu, thịt dê, thịt lợn, thịt ngựa... chứa các chất có thể gây viêm làm nặng thêm các triệu chứng lupus. Chúng thường chứa chất béo bão hòa không tốt cho tim mạch.
Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa: Có nhiều trong thức ăn chiên rán, đồ nướng công nghiệp, mỡ động vật, các sản phẩm từ sữa nguyên, thịt chế biến sẵn. Chúng làm tăng cholesterol và có thể góp phần gây viêm.
Thực phẩm chế biến sẵn: Đồ hộp, thịt nguội, xúc xích thường chứa nhiều muối, chất béo không lành mạnh, chất bảo quản và ít chất dinh dưỡng, không tốt cho người bệnh lupus ban đỏ.
Thực phẩm nhiều muối: Muối làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và bệnh tim, là những biến chứng thường gặp ở bệnh nhân lupus ban đỏ. Hạn chế muối để kiểm soát huyết áp và giảm phù nề, đặc biệt ở những người có tổn thương thận. Nên ăn nhạt và thay thế muối bằng các gia vị tự nhiên như thảo mộc, nghệ.
Thực phẩm chứa nhiều đường bổ sung: Gây viêm và liên quan đến tăng biến chứng của bệnh lupus ban đỏ.
Chất kích thích: Rượu, bia có thể tương tác với thuốc điều trị làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc tăng tác dụng phụ. Cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas, nước tăng lực có thể làm giảm hấp thụ sắt và gây căng thẳng.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của bệnh lupus ban đỏ hệ thống. Tuy nhiên, mỗi người bệnh có tình trạng sức khỏe và phản ứng khác nhau với thực phẩm, do đó, việc tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng là rất cần thiết để xây dựng một chế độ ăn phù hợp.
