Tương lai nào cho quan hệ giữa Anh Quốc với Liên Hiệp Châu Âu ? Về chủ đề này, báo Le Figaro có hồ sơ mang tựa đề « Anh có thể giă từ Liên Hiệp Châu Âu ? ». Việc Thủ tướng Anh gần như một ḿnh chống lại việc ông Jean-Claude Juncker ứng cử chức Chủ tịch Ủy ban Châu Âu cho thấy rạn nứt ngày càng gia tăng giữa đảo quốc sương mù với lục địa. « Brexit » (British exit) không chỉ là lời lẽ mang tính khẩu chiến, mà là một khả năng đang được xem xét.
Vương quốc Anh. Ảnh Wikipedia
Ngày thứ Sáu 27/06/2014, ông Jean-Claude Juncker, 58 tuổi, nguyên Thủ tướng Luxembourg, cựu Chủ tịch khối đồng Euro (Eurogroupe), vừa được đa số chính phủ các nước Liên Hiệp Châu Âu tiến cử vào cương vị Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, chức vụ tương đương « Thủ tướng » của khối 28 nước. Quyết định này c̣n phải được Nghị viện Châu Âu phê chuẩn với ít nhất 376 phiếu (trên tổng số 751), tuy nhiên khả năng bác bỏ là rất thấp, v́ cựu Chủ tịch khối đồng Euro là ứng cử viên của khối đảng bảo thủ Châu Âu.
Ứng viên Chủ tịch Châu Âu không có tố chất của nhà cải cách
B́nh luận về chủ đề này Le Monde có bài xă luận « Ông Juncker và thách thức cải cách », nhấn mạnh đến « một bước ngoặt lịch sử trong quá tŕnh xây dựng Châu Âu », với việc chức Chủ tịch Ủy ban thuộc về đảng chiến thắng trong cuộc tranh cử nghị viện, qua cuộc bỏ phiếu trực tiếp, chứ không phải do thương thuyết giữa các chính phủ.
Khẳng định ông Juncker là « một người (lănh đạo) Châu Âu có kinh nghiệm, một người nhiệt huyết với việc công, một người lao động miệt mài, một người biết nhiều ngôn ngữ, người nắm vững nghệ thuật thỏa hiệp – rất cần thiết đối với công việc nội bộ của Châu Âu, có óc khôi hài cũng như khả năng trực giác », tuy nhiên Le Monde lo ngại là, ứng cử viên « Thủ tướng » Châu Âu không có tố chất của một người cải cách, điều này có thể làm gia tăng sự đối kháng với Châu Âu ở cử tri, đặc biệt cử tri Anh Quốc. Vẫn theo Le Monde, nếu đắc cử tại Nghị viện Châu Âu vào ngày 16/07 tới, một trong các nhiệm vụ hàng đầu của tân Chủ tịch Ủy ban sẽ là « khắc phục quan hệ với Luân Đôn ».
Ra khỏi Châu Âu: Lợi ít, hại rất nhiều
Bài viết « Anh có thể giă từ Liên Hiệp Châu Âu ? » của Le Figaro dự báo những lợi hại của quyết định tách Anh Quốc khỏi EU.
Theo giám đốc viện tư vấn Open Europe, xác suất hiện nay cho khả năng này là 15%. Nếu tái đắc cử Thủ tướng Anh, ông David Cameron hứa sẽ đưa vấn đề này ra trưng cầu dân ư cử tri trước cuối 2017. Từ đây tới đó, Thủ tướng Anh có tham vọng « thương thuyết lại » quan hệ giữa Luân Đôn và Bruxelles. Ư muốn chung của lănh đạo Anh là giảm các quy định, can thiệp vào công việc nội bộ từ phía Liên Âu, cũng như các hợp tác, điều cơ bản mà Thủ tướng Anh muốn là Châu Âu là « một thị trường thống nhất ». Sức ép của đảng dân tộc chủ nghĩa Ukip, về đầu trong cuộc bầu cử nghị viện Châu Âu tại Anh, và ảnh hưởng của một bộ phận lớn truyền thông Anh có thể làm gia tăng thêm t́nh cảm đối kháng với EU tại nước này.
Theo Le Figaro, nếu ra khỏi Liên Hiệp, trước hết Anh Quốc sẽ tiết kiệm được 10 tỷ euro đóng góp hàng năm, tương đương 0,5% GDP. Những người ủng hộ giải pháp ra khỏi Châu Âu cho rằng, giải phóng khỏi các luật lệ do Bruxelles áp đặt, Anh Quốc sẽ được cởi bỏ rất nhiều rào cản giới hạn tăng trưởng và tự do kinh doanh. Bằng cách kiểm soát chặt các luồng nhập cư qua biên giới, Anh Quốc có thể thoát khỏi một Châu Âu già nua, với khu vực đồng euro đang tŕ trệ, để mở rộng quan hệ với các cường quốc đang nổi lên (Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil…), các đối tác truyền thống trong khối Thịnh vượng chung hay Hoa Kỳ. Theo một báo cáo được trao tặng giải thưởng chính thức « Brexit » của Viện Institute of Economic Affairs, nếu việc giă từ EU được quản lư tốt, tăng trưởng của Anh có thể tăng thêm 1,1%. Ngược lại, nếu quản lư tồi, có thể gây thiệt hại 2,6%.
Thiệt hại đến 9,5% GDP và mất ghế Hội đồng Bảo an
Theo Le Figaro, nguy cơ lớn nhất của việc rời EU đối với Anh là ngoại thương giảm sút và giảm sức hấp dẫn với giới đầu tư nước ngoài. Hiện nay hơn một nửa xuất khẩu của Anh là sang Liên Âu, tương đương 15% GDP. Rời EU, Anh sẽ mất ngay lối vào thị trường lớn này, cũng như các lợi ích do nhiều thỏa thuận thương mại giữa EU với các vùng hay các nước khác. Theo một tính toán của London School of Economics, Luân Đôn sẽ bị thiệt từ 1,1% đến 3,1% GDP. Cộng với việc năng lực sản xuất sụt giảm, thiệt hại tổng cộng có thể lên đến 9,5% GDP. 3,3 triệu chỗ làm tại Anh có khả năng bị mất.
Một nguy cơ khác là vị trí thủ đô tài chính Châu Âu của Luân Đôn, chiếm 74% hoán đổi ngoại tệ của Châu Âu, 40% các thanh khoản bằng euro, bị đe dọa nghiêm trọng. Đa số các lănh đạo ngân hàng nước ngoài có cơ sở tại Anh phản đối giải pháp « Brexit ».
Với việc ra hẳn Châu Âu, Anh Quốc cũng có thể xem xét lại, để có các quan hệ đặc biệt với Châu Âu, như kiểu Na Uy, Thụy Sĩ, hay Thổ Nhĩ Kỳ… Tuy nhiên, theo Le Figaro, không có giải pháp nào là lư tưởng trong trường hợp này, v́ bất luận thế nào, Luân Đôn cũng buộc phải xây dựng lại toàn bộ các quan hệ với các nước hay các vùng có hiệp định với Châu Âu.
Một vấn đề cuối cùng là, ra khỏi EU, Anh sẽ bị suy yếu về chính trị. Cùng với nguy cơ xứ Scotland tuyên bố độc lập, việc cắt rễ với Châu Âu có thể đẩy nhanh quá tŕnh phân ră của vương quốc Anh, và có thể đe dọa chính chiếc ghế của Luân Đôn tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Trọng Thành, rfi
Games
