Hiện trong 500 trường ĐH top thế giới không có một trường nào của VN lọt vào. Có thể nói ĐH VN chưa thể cất cánh và là nơi mà người nước ngoài chọn để học. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Ở trường đại học, khi học các môn Khoa học kinh tế, tôi được các thầy cô giảng rất kỹ khái niệm "ngoại ứng". Theo đó, ngoại ứng (ngoại tác) là hành động của một đối tượng có ảnh hưởng đến phúc lợi của một đối tượng khác, nhưng những ảnh hưởng đó lại không được phản ánh trong giá cả thị trường.
Ảnh hưởng đó có thể tốt, có thể xấu. Ví dụ, khi chúng ta điều khiển phương tiện giao thông cơ giới, chúng ta xả ra môi trường các khí CO2, NOx, SO2, làm ảnh hưởng xấu đến môi trường, hay được gọi là ngoại ứng tiêu cực. Ngược lại, khi chúng ta trồng rừng, ngoài lợi ích trực tiếp là giá trị của gỗ trên thị trường, c̣n tạo cảnh quan, sinh dưỡng khí... đó là ngoại ứng tích cực.
Theo các nhà kinh tế học, giáo dục - đào tạo đem lại những ngoại ứng tích cực. Đầu tư vào giáo dục nghĩa là đầu tư vào vốn nhân lực, quan trọng không kém đầu tư vào vốn vật chất trong quá tŕnh tăng trưởng kinh tế dài hạn của một quốc gia.
Chẳng hạn, một cá nhân được đào tạo bài bản trong một môi trường tốt sẽ tạo ra những hàng hóa và dịch vụ tốt nhất, không những đem lại lợi ích cho bản thân mà c̣n đem lại lợi ích cho xă hội.
Thật đáng tự hào khi Việt Nam đứng thứ 12 trong bảng xếp hạng giáo dục của OECD, đoàn học sinh tham dự Olympic Vật lư châu Á 2015 th́ cả 8 học sinh đều có huy chương.

Các ngành cần phải có các chiến lược, các dự báo về cung cầu, về nhân lực để hạn chế t́nh trạng "thừa thầy, thiếu thợ" như hiện nay.
Tuy nhiên, nh́n một cách toàn diện th́ đầu tư vào giáo dục, đào tạo chưa mang lại ngoại ứng tích cực như chúng ta kỳ vọng. Vẫn c̣n tồn tại t́nh trạng học sinh c̣n "mù chữ" đến tận lớp 5, lớp 7.
Ở khía cạnh đào tạo chuyên nghiệp th́ con số c̣n đáng buồn hơn. Trên 200.000 cử nhân ra trường vẫn chưa có việc làm, trong khi các trường vẫn đào tạo như cũ.
Việt Nam chưa có trường đại học nào đứng tốp 500 thế giới (ARWU - 2014)
Rất nhiều cử nhân trượt khi ứng tuyển vào các tập đoàn lớn v́ kỹ năng chuyên môn và ngoại ngữ chưa tốt.
Để giáo dục, đào tạo mang lại ngoại ứng tích cực như sứ mệnh của nó, theo tôi cần có sự vào cuộc của toàn xă hội, trước hết là bản thân người học. Phải học thật sự, học để biết, để đem lại lợi ích cho bản thân và xă hội, không học v́ thành tích, v́ bằng cấp và phải định hướng tương lai rơ ràng.
Nhà trường và xă hội cũng đóng một vai tṛ rất quan trọng trong việc đào tạo ra những công dân có ích. Trước hết là phải hạn chế đào tạo một số ngành dư cung nhân lực, khuyến khích đào tạo nghề, đào tạo gắn liền với thực tiễn, khuyến khích học sinh, sinh viên sáng tạo, không chạy theo thành tích tuyển sinh.
Về mặt vĩ mô, các ngành phải có các chiến lược, các dự báo về cung cầu, về nhân lực để hạn chế t́nh trạng "thừa thầy, thiếu thợ" như hiện nay.
Chúng ta cũng phải thay đổi quan niệm, văn hóa về bằng cấp. Hiện nay, hễ học sinh nào học hết lớp 12 cũng nhằm cánh cửa đại học mà tiến, dẫn đến t́nh trạng thừa cử nhân, thiếu công nhân, để rồi cử nhân phải giấu bằng đi làm công nhân. Đó là một sự đầu tư lăng phí.
Mông Quốc Khanh