Hiện nay tín dụng tự do hay c̣n gọi là tín dụng đen đang là xu hướng trong xă hội khi nó mọc lên nhan nhản và rất nhiều người đă lao vào nó như thiêu thân bơỉ nó có cơ chế cho vay thoáng không tưởng.
Nhà ông Vũ Duy Hà (Nghi Tàm, Hà Nội) có mảnh đất 50m² mặt phố Nghi Tàm do cha mẹ để lại, trị giá khoảng 10 tỷ đồng. Năm 2012, một người quen tên Sơn đă giới thiệu vợ chồng ông Hà vay 200 triệu để xây sửa lại nhà căn nhà cấp 4 đang dựng tạm trên mảnh đất đó để cho thuê kinh doanh. Lăi suất người này đưa ra chỉ 1,2%/tháng .
Dưới chỉ dẫn c̣ Sơn, ông Hà đă kư hợp đồng vay tiền với Nguyễn Thị Hồng Nhung - Giám đốc Công ty TNHH Phần mềm CFA. Để vay tiền, theo yêu cầu của Nhung, ông Hà phải đưa sổ đỏ để Nhung giữ “làm tin”.
Hằng tháng, ông Hà đều mang 2,4 triệu theo thỏa thuận đến trả lăi. Nhưng được 10 tháng, bỗng nhiên ngân hàng đến hỏi thăm, lúc đó ông Hà mới tá hỏa khi biết ngôi nhà ông đang ở đă bị Nguyễn Thị Hồng Nhung mang đi ngân hàng thế chấp để vay 4,8 tỷ đồng cách đây 9 tháng.
Đến nay, Nhung không trả được nợ và bỏ trốn nên ngân hàng đến “xem xét tài sản thế chấp” để phát măi. Ông Hà có nguy cơ mất trắng tài sản hơn 10 tỷ đồng.
Từ năm 2013, gia đ́nh ông Vũ Anh Tuấn (Hà Nội) đă tới Công ty CP Cát Nam Phong để vay tiền. Để vay được 300-500 triệu đồng, ông Tuấn buộc phải giao sổ đỏ và kư hợp đồng chuyển nhượng nhà đất với Nguyễn Thị Hải Yến, Chủ tịch HĐQT và anh Hoàng Phúc Đường, Phó giám đốc công ty Cát Nam Phong, lăi suất tính theo ngày.
Theo giải thích của Yến, việc kư giấy tờ này chỉ nhằm đảm bảo gia đ́nh ông Tuấn có nghĩa vụ trả nợ cả lăi lẫn gốc. Ông Tuấn cũng yên tâm v́ không phải bàn giao nhà, không nhận tiền chuyển nhượng.
Đến năm 2014, ông Tuấn mới tá hoả khi cán bộ ngân hàng đến xem xét nhà để thu hồi đất. Lúc này, ông mới phát hiện Yến đă sang tên đem thế chấp ngân hàng vay tiền. Không chỉ gia đ́nh ông Tuấn mà nhiều hộ gia đ́nh khác cũng trong t́nh cảnh tương tự.
Vài năm trở lại đây, nhiều vụ việc liên quan tới tín dụng đen đă được phanh phui như vụ vỡ nợ 400 tỷ đồng do vợ chồng Quang - Quyên ở Đan Phượng, Hà Nội làm chủ vay lăi suất cao đầu tư bất động sản hay vụ 600 tỷ đồng tại Lạng Sơn, vụ 268 tỷ đồng vay nợ không có khả năng chi trả của cô hiệu trưởng trường Phương Nam tại Hà Nội.
Gần đây nhất, nhiều hộ dân tại Lâm Thao, Phú Thọ đă đặt sổ đỏ vay 700 triệu viết giấy vay vợ, đến thời hạn không thanh toán được th́ bị xiết nợ, lấy nhà. Thậm chí, hộ dân tại Gia Lâm, Hà Nội vay 200 triệu đồng cũng bị mất nhà, vụ việc đến nay vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm.
Dễ vay tiền, dễ bị “siết”
Đa số người dân khi được hỏi v́ sao vay nặng lăi đều có chung câu trả lời: Thủ tục hoạt động tín dụng đen đơn giản, mà các tổ chức tín dụng khác có cải cách vài chục năm nữa cũng không theo kịp. Các giao dịch được hoàn tất chỉ trong vài phút, thế chấp chỉ cần chứng minh thư, thẻ sinh viên,... Một bản photo không cần công chứng uỷ quyền về nhà, đất, thậm chí một lời hứa hay thoả thuận miệng cho các khách quen.
Thống kê của Tổng cục Cảnh sát Pḥng chống tội phạm (Bộ Công an) cho thấy, từ năm 2010 đến nay, cả nước đă có hơn 49.000 vụ việc liên quan tới tội phạm “tín dụng đen”, trong đó có gần 2.300 vụ liên quan đến lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản với tổng số tiền thiệt hại gần 5.500 tỷ đồng. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2014, cả nước xảy ra 141 vụ lừa đảo, 125 vụ lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản liên quan tới “tín dụng đen”. Tội phạm từ tín dụng đen có 5 vụ giết người, 31 vụ cướp tài sản, 92 vụ chiếm đoạt tài sản.
Theo luật sư Trương Thanh Đức, chủ tịch Công ty luật Basico, đă thấy nghe nhiều, nói nhiều, viết nhiều về tín dụng đen nhưng về pháp lư th́ không dễ ǵ khẳng định thế nào là tín dụng đen v́ chưa có quy định hay giải thích về pháp luật. Hiện tượng phổ biến của tín dụng đen là sự kết hợp cho vay bất hợp pháp đi đôi với áp đặt một mức lăi suất cao trái với quy định của pháp luật.
Đặc biệt, với mức lăi suất tín dụng đen hiện nay cao gấp ngân hàng từ 3-9 lần, cá biệt có trường hợp cao gấp 10-20 lần nên có sức hút lớn với các đối tượng hám lợi.
Trong khi đó, với hệ thống pháp luật như hiện nay, chỉ có trường hợp phạm tội cho vay nặng lăi th́ mới được gọi là tín dụng đen. C̣n sai trái trong hầu hết các trường hợp khác khó có thể gọi là tín dụng đen và không hề bị xử phạt hành chính.
Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Công ty luật hợp danh Thiên Thanh, trên thực tế chỉ xử lư h́nh sự dưới những tội danh khác như cưỡng đoạt tài sản, cố ư gây thương tích, gây rối trật tự công cộng là những tội không phải tội cho vay nặng lăi, không đi vào bản chất của vấn đề, không có tác dụng ngăn ngừa tội phạm, thậm chí ông chủ tín dụng đen hầu như không bao giờ bị liên quan đến những tội phạm trên.
Theo bà Trần Thị Hồng Hạnh, đại diện Hiệp hội ngân hàng VN, do tín dụng đen hoạt động ở thị trường phi chính thức nên cả người đi vay và cho vay đều không muốn xuất hiện nên việc phát hiện và xử lư rất khó khăn. V́ thế, phương án chủ yếu là biện pháp pḥng chống, ngăn ngừa, đồng thời ưu tiên các giải pháp hạn chế tối đa phát sinh nhu cầu vay tiều dụng đen như hệ thống tài chính vi mô.
Những tín dụng kiểu này cũng đă tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho một bộ phận số người nhưng cũng có người đang chết dần với nó.
JD
Games
