Bao nhiêu năm giải phóng là bấy nhiêu năm Saigon b́ bơm. Không chỉ vậy lúc nào cũng có nạn kẹt xe. Thành phố không nghỉ này lại có thể có nhiều vướng mắt đến vậy. Cùng vietbf.com khám phá thêm.
Thời gian qua, trên địa bàn TP HCM đă xuất hiện nhiều điểm kẹt xe và hàng chục tuyến đường ngập nước mỗi khi có mưa, triều cường.
Hạ tầng giao thông cần đồng bộ với đô thị
Trong 5 năm thực hiện chương tŕnh giảm ùn tắc giao thông (giai đoạn 2011-2015), TP HCM đă đầu tư, mở rộng và nâng cấp hàng loạt tuyến đường, xây dựng nhiều cầu vượt thép nhằm giảm áp lực giao thông. Đến nay, tuy t́nh trạng ùn tắc giao thông đă được cải thiện phần nào nhưng vẫn diễn biến phức tạp, chực chờ nguy cơ bùng phát trở lại bởi nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan.
Các tuyến đường tại cửa ngơ phía Đông TP có mật độ phương tiện lưu thông dày đặc nên thường xuyên bị quá tải, dẫn đến ùn tắc. Trong đó, kẹt xe nghiêm trọng chủ yếu xảy ra trên xa lộ Hà Nội, đường Mai Chí Thọ, Đồng Văn Cống, Nguyễn Thị Định. Tuy xa lộ Hà Nội đă được mở rộng, cộng thêm việc xây dựng cầu vượt thép ở nút giao thông ngă tư Thủ Đức (đoạn giáp ranh quận 9 và quận Thủ Đức) nhưng từ đầu năm đến nay, liên tiếp xảy ra những vụ ùn tắc nghiêm trọng. Ngoài nguyên nhân do lượng phương tiện tăng cao dồn về cảng Cát Lái (quận 2) và cụm cảng gần ngă tư MK (quận Thủ Đức) th́ phải kể đến 2 vụ kẹt xe nghiêm trọng tại nút giao thông ngă tư Thủ Đức do đèn tín hiệu bị hư.
Kẹt xe nghiêm trọng tại ṿng xoay Nguyễn Thái Sơn - Phạm Văn Đồng (quận G̣ Vấp, TP HCM) vào ngày 7-9
Trong khi đó, dù đường cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây đă thông xe nhưng chưa hoàn toàn giảm tải được mật độ giao thông trên 3 tuyến đường là Đồng Văn Cống, Mai Chí Thọ, Nguyễn Thị Định vào cảng Cát Lái (quận 2) và các khu công nghiệp ở khu vực này. Đồng thời, các tuyến đường dẫn lên đường cao tốc lại tương đối hẹp nên cảnh ùn tắc vẫn tiếp tục diễn ra.
Tại cửa ngơ phía Đông Bắc TP, hàng loạt tuyến đường cũng thường xuyên rơi vào t́nh trạng quá tải, nhất là Quốc lộ 13, đoạn qua quận Thủ Đức và B́nh Thạnh. Trong đó, kẹt xe thường xuyên xảy ra ở đoạn qua cầu Ông Dầu (quận Thủ Đức) và giao lộ Đinh Bộ Lĩnh - Bạch Đằng (quận B́nh Thạnh).
Trục đường Trường Chinh dẫn đến Cộng Ḥa đi qua các quận 12, Tân Phú, Tân B́nh luôn khiến nhiều người ngao ngán v́ kẹt xe diễn ra mỗi ngày. Chị Đặng Thị Tuyết, ngụ quận 12, nói: “Kẹt xe trên đường Trường Chinh th́ hầu như ngày nào cũng xảy ra, nhất là ngă ba mũi tàu Trường Chinh - Cộng Ḥa”.
Đường Kinh Dương Vương (quận B́nh Tân, TP HCM) thành “sông” sau cơn mưa vào tối 9-9 Ảnh: GIA MINH
Những tuyến đường cửa ngơ phía Nam nối các quận 7, 8; các huyện B́nh Chánh, Nhà Bè... và trung tâm TP cũng chịu chung cảnh ngộ do bị ngăn cách bởi kênh Tàu Hủ - Bến Nghé, kênh Đôi, kênh Tẻ. Dù TP đă mở rộng, nâng cấp nhiều cây cầu bắc qua những con kênh này nhưng áp lực giao thông vẫn không giảm do nhiều tuyến đường nối chưa được mở rộng tương xứng, việc tổ chức giao thông cũng c̣n bất cập.
TS Phạm Sanh, chuyên gia giao thông, cho rằng t́nh trạng ùn tắc giao thông ở TP có nguy cơ bùng phát trong thời gian tới do việc quy hoạch giữa phát triển hạ tầng giao thông với phát triển đô thị không đồng bộ. Theo TS Sanh, để giải quyết bài toán kẹt xe, TP cần thực hiện những giải pháp trước mắt như giải quyết triệt để t́nh trạng lấn chiếm ḷng lề đường; quy hoạch, mở rộng hợp lư các tuyến đường, song song với việc bỏ bớt những “tiểu đảo” như khu vực xung quanh đường Nguyễn Thái Sơn (quận G̣ Vấp). “Nguyên nhân chính gây ùn tắc là do lượng phương tiện cá nhân tăng quá nhanh trong khi cơ sở hạ tầng giao thông lại phát triển không đáng kể. Tuy nhiên, cũng phải nói đến việc chúng ta không có những giải pháp phát triển giao thông đồng bộ, không giải quyết kiên tŕ, liên tục mà chỉ “nước đến chân mới nhảy” th́ không thể nào xử lư triệt để bài toán ùn tắc” - ông Sanh phân tích.
Đối với khu vực ṿng xoay Nguyễn Thái Sơn - Phạm Văn Đồng (quận G̣ Vấp) thời gian gần đây thường xuyên xảy ra t́nh trạng ùn ứ, TS Sanh lư giải chủ yếu do cách tổ chức giao thông, bố trí đèn tín hiệu chưa phù hợp, chưa đồng bộ. Cụ thể, phải tính toán đến những đoạn nối ra - vào ṿng xoay phù hợp với những tuyến đường lân cận, đồng thời bố trí lại các chốt đèn tín hiệu th́ mới giải quyết được kẹt xe ở đây.
Để không c̣n phải “b́ bơm”
Cơn mưa vào chiều tối 9-9 đă khiến nhiều tuyến đường như Nguyễn Hữu Cảnh (quận B́nh Thạnh); Lương Định Của, Trần Năo (quận 2); Nguyễn Văn Linh (quận 7); Kinh Dương Vương, Phan Anh (quận B́nh Tân)... bị ngập nặng. Hàng loạt phương tiện giao thông chết máy, nhiều người phải h́ hục đẩy xe trong “biển nước” đen ng̣m, hôi thối. Nước ngập cũng khiến việc kinh doanh của các hộ dân hai bên đường phải ngưng trệ, nhiều hàng quán ế ẩm v́ bị nước “bao vây”.
Tại một số tuyến đường, nước tràn vào nhà, các hộ dân phải dùng bao cát tạo thành “đê” nhưng vẫn không ăn thua. “Ra khỏi cơ quan từ 17 giờ nhưng phải h́ hục cả giờ mới thoát được những điểm ngập. Về đến nhà th́ càng ngao ngán khi nước lênh láng” - chị Trần Thị Nhung (ngụ đường Phan Anh, quận B́nh Tân) nói.
Theo Trung tâm Điều hành chương tŕnh chống ngập nước TP, nguyên nhân ngập nước như thời gian qua là do địa hình TP tương đối thấp, cộng với triều cường ngày càng cao. Cụ thể, từ năm 1962-2001, chỉ xuất hiện 9 trận mưa trong 3 giờ với vũ lượng trên 100 mm nhưng từ năm 2002 đến nay, đă xuất hiện 29 trận mưa, đặc biệt trong năm 2013-2014 có 3 trận mưa chỉ 60 phút mà vũ lượng đă đạt tới 100-122 mm. Nếu như từ năm 2006-2010, tần suất xuất hiện đỉnh triều trên 1,5 m chỉ 15 lần th́ từ năm 2011-2015, đă có tới 79 lần, thậm chí chạm mức 1,68 m.
TS Hồ Long Phi, Giám đốc Trung tâm Quản lư nước và biến đổi khí hậu (ĐHQG TP HCM), cho rằng TP hiện có nhiều dự án chống ngập lạc hậu và quá tải, nguyên nhân chính là do vũ lượng mưa ngày càng cao hơn so với thiết kế. Ngoài ra, việc đầu tư hệ thống thoát nước ở TP c̣n thiếu quá nhiều, phần lớn có tiết diện nhỏ. Riêng ở khu vực nội thành, hệ thống thoát nước chỉ mới đáp ứng được khoảng 100 km2, trong khi diện tích đô thị hóa đă lên trên 600 km2. “Nên đầu tư công tŕnh chống ngập ở những vị trí thường xuyên bị ngập trước, sau đó đến các khu vực khác bởi hiện ngân sách của TP c̣n rất hạn chế” - TS Phi đề nghị. Theo ông, nhiều dự án lớn ở TP dù đă được Chính phủ phê duyệt nhưng vẫn chưa đưa vào sử dụng dẫn đến lăng phí ngân sách. Đơn cử, dự án thủy lợi chống ngập úng (c̣n gọi là dự án 1547) được Thủ tướng Chính phủ phê duyện từ năm 2008 với tổng số vốn ban đầu hơn 11.531 tỉ đồng.
Đây được coi là dự án lớn nhất từ trước đến nay với 13 cống ngăn triều, 6 tuyến đê bao lớn bao quanh bờ hữu ven sông Sài G̣n - Nhà Bè, Sài G̣n - Đồng Nai và kiểm soát lũ thượng lưu, nước biển dâng trong tương lai. Thế nhưng, sau nhiều năm thực hiện mà vẫn c̣n ngổn ngang do thiếu vốn, vướng mặt bằng.
GS-TS Nguyễn Tất Đắc, Viện Khoa học - Công nghệ và Quản lư môi trường, Trường ĐH Công nghiệp TP HCM - th́ cho rằng vấn đề ngập nước ở TP cần có một giải pháp đồng bộ. Trong đó, chú trọng nâng cấp cống thoát nước, kết hợp hệ thống kênh rạch hiện hữu, cống ngăn triều. Đặc biệt, tập trung đầu tư các dự án có quy mô lớn để giải quyết một cách căn cơ bài toán ngập nước với tầm nh́n phù hợp điều kiện của ngân sách.
TS Phạm Sanh khẳng định chống ngập cho một đô thị lớn, phát triển nóng như TP HCM mà chỉ loay hoay mỗi ngành một mảng th́ rất khó. “Chống ngập cũng cần có sự đồng bộ với nhau” - TS Sanh nói.
Những mục tiêu sắp tới
UBND TP HCM cho biết giai đoạn 2016-2020 sẽ tập trung đầu tư, xây dựng hoàn chỉnh hệ thống giao thông trên địa bàn, kết nối trực tiếp với các dự án, công tŕnh trọng điểm như đường cao tốc Bến Lức - Long Thành. Đầu tư những trục đường đối ngoại, kết nối với vùng TP HCM, khép kín Vành đai 2 và tiến hành xây dựng Vành đai 3 cùng các nút giao thông trọng điểm như nút giao thông Mỹ Thủy, Nguyễn Hữu Thọ - Nguyễn Văn Linh. Đồng thời, TP cũng đẩy mạnh phát triển vận tải hành khách công cộng như tuyến metro, xe buưt nhanh (BRT)...
Cũng theo UBND TP, từ nay đến hết năm 2015 sẽ giải quyết cơ bản t́nh trạng ngập nước do mưa và triều cường tại khu vực trung tâm (diện tích 106,4 km2, dân số khoảng 3,3 triệu người). Phấn đấu xóa các điểm ngập do mưa hiện hữu, kéo giảm t́nh trạng ngập nước lưu vực Bắc Tàu Hủ, Tân Hóa - Ḷ Gốm (gồm các quận 6, 11, Tân Phú, B́nh Tân và một phần quận 8, B́nh Thạnh).
Gia Minh - Thành Đồng
