Vietbf.com - Hội nghị lần thứ 12 Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đă khai mạc tại Hà Nội 05/10/2015, trong đó sự kiện đáng chú ư là lần đầu tiên Bộ Chính trị đưa ra các tiêu chuẩn cho bốn chức danh chủ chốt là Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội.
"Bộ tứ quyền lực" sau đại hội đảng khóa 11 đến nay (Từ trái qua: Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Phú Trọng, Trương Tấn Sang, Nguyễn Sinh Hùng)
Được biết các nội dung được bàn bạc là t́nh h́nh kinh tế xă hội năm 2015, kế hoạch phát triển 2016, chuẩn bị nhân sự cho Ban chấp hành Trung ương khóa 12, bầu đại biểu Quốc hội khóa 14 và Hội đồng Nhân dân các cấp cho nhiệm kỳ 5 năm tới. Sau đây là nhận định của một số nhà quan sát trong và ngoài nước về sự cạnh tranh quyền lực trong nội bộ đảng.
Thay đổi quan điểm?
Ông Nguyễn Vũ B́nh, một người bất đồng chính kiến ở Hà nội, từng làm biên tập cho tạp chí Cộng sản nói rằng kỳ họp trung ương đảng lần này và đại hội đảng sắp tới đây rất là quan trọng v́ ngoài chuyện nhân sự phe phái, c̣n có chuyện quan điểm, v́ đảng cộng sản đang đối mặt với nhiều vấn đề chính trị, kinh tế, đối ngoại cùng một lúc. Ông giải thích chữ quan điểm ở đây có nghĩa là có cải cách hay không.
Nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng, từng là đảng viên cộng sản nhận xét về bài diễn văn khai mạc hội nghị trung ương đảng ngày 5/10:
“Có một điều hơi lạ lùng là trong diễn văn khai mạc hội nghị trung ương 12 lần này của ông Nguyễn Phú Trọng, tôi không thấy một cụm danh từ Chủ nghĩa xă hội hay tính từ Xă hội chủ nghĩa nào. Cũng không có nền kinh tế thị trường định hướng xă hội chủ nghĩa. Bài diễn văn khá dài nhưng không có những từ đó.”
Có một điều hơi lạ lùng là trong diễn văn khai mạc hội nghị trung ương 12 lần này của ông Nguyễn Phú Trọng, tôi không thấy một cụm danh từ Chủ nghĩa xă hội hay tính từ Xă hội chủ nghĩa nào. Cũng không có nền kinh tế thị trường định hướng xă hội chủ nghĩa
nhà báo Phạm Chí Dũng
Nói về các phe nhóm, ông Nguyễn Vũ B́nh nói thêm là có vẻ như hai phe nhóm chủ yếu là nhóm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, và phe của ông Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đang giằng co nhau về cách đặt luật bầu người đứng đầu đảng sao cho có lợi cho phe của ḿnh. Nhóm ông Trọng th́ muốn rằng người đứng đầu đảng sẽ do Bộ Chính Trị bầu, c̣n nhóm ông Dũng th́ muốn rằng chức danh đó nên được Trung ương đảng bầu ra.
Quan niệm là đảng cộng sản Việt nam có hai nhóm như ông B́nh đề cập cũng là cách nh́n khá phổ biến trong giới quan sát chính trị Việt nam hiện nay. Tiến sĩ Vũ Hồng Lâm, làm việc ở trung tâm nghiên cứu chiến lược châu Á Thái B́nh Dương, cũng cho rằng cạnh tranh giữa phe chính phủ và phe đảng, mặc dù tất cả đều là đảng viên cộng sản, sẽ tiếp tục hoặc để lại dấu ấn quan trọng cho kỳ đại hội đảng sắp tới.
Tuy nhiên ông nhấn mạnh là sự phân chia như thế rất tương đối, v́ có rất nhiều viên chức đảng cao cấp không thuộc nhóm nào, hoặc quan hệ với tất cả các nhóm. Ông Lâm cho rằng sẽ hợp lư hơn nếu phân chia thành các xu hướng, gọi là trục lợi và hiện đại hóa. Những người trục lợi là những người chỉ biết có quyền lợi, và họ sẽ gia nhập bất cứ phe nào miễn là có lợi.
Thủ tướng Dũng?
Trong lần trao đổi với chúng tôi vào tháng bảy năm 2015, ông Vũ Hồng Lâm có đưa ra dư luận lúc ấy là quyền lực của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang rất mạnh, và đưa ra lời b́nh luận:
“Có thể nói là đa số đều khẳng định là ván đă đóng thuyền rồi, bây giờ khả năng lớn là ông Dũng sẽ làm Tổng Bí Thư, vấn đề chỉ là ông có kiêm chức Chủ tịch nước hay không thôi. Cá nhân tôi th́ không đồng ư với ư kiến này. Tôi nghĩ là đến bây giờ vẫn chưa nói được ǵ một cách chắc chắn. Cái mà có thể nói được là những cái xu hướng rất là lớn về lâu dài. Về ngắn hạn phái trục lợi vẫn là vẫn là xu hướng mạnh nhất trong đảng. Nhưng về lâu dài xu hướng hiện đại hóa sẽ ngày càng mạnh lên. Thế c̣n cụ thể hơn, tương lai của ông A, ông B, ông C, th́ tôi nghĩ rất là khó nói. Và nó hoàn toàn có thể thay đổi chỉ trong ṿng 1 tuần.”
Trong ngày đảng cộng sản khai mạc đại hội Trung ương để bàn về chuyện nhân sự, nhà báo Phạm Chí Dũng cho biết:
“Từ đầu năm 2015 đến nay có hai đợt điều chuyển nhân sự rất quan trọng. Từ khoảng tháng 2 đến tháng tư năm 2015, gần 60 nhân sự cấp chủ tịch tỉnh hay bí thư tỉnh, thành được điều ra trung ương để giữ cương vị các phó ban đảng. Đợt điều động nhân sự thứ hai diễn ra trong hai tuần qua, một cách cấp tập, ngay trước hội nghị trung ương 12. Nếu tôi nhớ không lầm th́ cũng 10 hay 15 người là chủ tịch hay bí thư tỉnh ra là phó ban hay thứ trưởng các bộ. Vấn đề là việc điều động như vậy là do bên đảng chứ không phải bên chính phủ làm. Mà bên đảng là do ông Nguyễn Phú Trọng và ông Tô Huy Rứa. Như vậy nếu tính về việc điều động và số lượng nhân sự được điều động trong 2015 th́ không biết là ông Nguyễn Tấn Dũng có c̣n phong độ như trước đây hay không!”
Từ đầu năm 2015 đến nay có hai đợt điều chuyển nhân sự rất quan trọng. Từ khoảng tháng 2 đến tháng tư năm 2015, gần 60 nhân sự cấp chủ tịch tỉnh hay bí thư tỉnh, thành được điều ra trung ương để giữ cương vị các phó ban đảng
nhà báo Phạm Chí Dũng
Liên quan đến vấn đề bầu và ứng cử vào vị trí ủy viên trung ương đảng, cách đây vài tháng đă có đồn đoán rằng qui chế bầu cử sắp tới sẽ hạn chế quyền lực của các ủy viên trung ương, v́ họ không được tự ứng cử hoặc nhận đề cử.
Một viên chức cao cấp của đảng xin không được nêu danh tánh có xác nhận điều này, song ông giải thích thêm là những ủy viên trung ương ấy thuộc về khóa trung ương đảng đă măn nhiệm kỳ, và họ phải tuân theo quyết định của khóa ấy. Ông nói thêm là những người không phải là ủy viên trung ương đảng tham gia đại hội đảng có quyền tự ứng cử hay nhận đề cử.
Như vậy lời đồn đoán rằng Thủ tướng Dũng không c̣n có lợi thế là có cơ sở, v́ so với thời gian cách đây hơn một năm nhiều người nói rằng có rất nhiều ủy viên trung ương đảng ủng hộ ông, những người này sẽ có thể bị hạn chế quyền lực khi cất tiếng trong đại hội đảng sắp tới.
Cùng tắc biến?
Nh́n từ góc độ phong trào đấu tranh cho dân chủ và đa nguyên ở Việt nam ông Nguyễn Vũ B́nh nói rằng việc đấu tranh quyền lực và tư tưởng của đảng cộng sản hiện nay là điều tốt:
“Điều đó là tốt v́ nếu như mà nó thay đổi theo cái hướng xấu nhất th́ nó cũng đẩy sự việc đến giới hạn cuối cùng. Nếu không th́ nó là sự giằng co dẫn đến vỡ ra, tốt cho t́nh h́nh chung.”
Nhưng có nhiều nhà quan sát khác cho rằng nếu như sau các kỳ họp của đảng mà ư thức hệ cộng sản vẫn được giữ th́ cũng sẽ không có thay đổi ǵ đáng kể. Nếu nhận xét này đúng th́ có thể là thành phần nhân sự sẽ thay đổi, nhưng đường hướng lănh đạo của đảng vẫn như cũ.
Kính Ḥa
Games
