Vietbf.com - Viện dẫn nhiều ngạn ngữ nói về t́nh "anh em" trong quan hệ Việt - Trung, bài phát biểu trước 500 đại biểu Quốc hội Việt Nam của Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc phát biểu trước Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Trung Quốc không nói đến Biển Đông, và chỉ cho rằng, láng giềng khó tránh va chạm nhưng hai bên cần xuất phát từ đại cục để xử lư bất đồng.
Chủ tịch Tập Cận B́nh phát biểu trước Quốc hội Việt Nam ngày 06/11/2015
Hai quốc gia do đảng cộng sản lănh đạo đều đ̣i hỏi chủ quyền tại Biển Đông, đă dẫn đến một cuộc đối đầu năm ngoái khi Bắc Kinh đưa giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 và vùng biển Hoàng Sa nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, làm nổ ra các vụ bạo động chống Trung Quốc.
Theo Reuters, chuyến thăm của ông Tập Cận B́nh là kịp thời, nhằm xây đắp lại mối quan hệ trong bối cảnh không chắc chắn về những nhà lănh đạo sẽ nắm quyền sau Đại hội Đảng lần thứ 12 vào tháng Giêng tới – một đảng có truyền thống thân cận với Bắc Kinh nhưng nay đang thu hút sự chú ư chưa từng thấy từ phương Tây.
Phát biểu trước Quốc hội Việt Nam tại Hà Nội, ông Tập nhắc đến cố Chủ tịch Hồ Chí Minh và t́nh bạn giữa ông Hồ với Mao Trạch Đông, người sáng lập nước Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa và hệ thống chính trị tương đồng.
Ông Tập Cận B́nh tuyên bố : « Trung Quốc và Việt Nam núi liền núi, sông liền sông, t́nh hữu nghị giữa hai dân tộc chúng ta đă có từ thời cổ đại. Trong cuộc đấu tranh giành độc lập tự do cho đất nước, hai nước đă sát cánh hỗ trợ lẫn nhau, tạo nên t́nh bằng hữu vững chắc ».
Theo ông Tập, Trung Quốc rất chú trọng đến quan hệ với Việt Nam và muốn sẽ tiếp tục theo một con đường bền vững. Ông nói : « Hai đảng, hai nước và hai dân tộc cần phải lấy chữ tín làm nền tảng, giúp đỡ lẫn nhau, tay trong tay không cho phép bất kỳ ai làm gián đoạn tiến độ. Tôi tin rằng nhân dân hai nước có năng lực và trí tuệ để xua đi các trở lực ».
Bài phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc không nêu lên vấn đề Biển Đông cũng như cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc năm 1979, khi Trung Quốc cho quân tràn sang Việt Nam để trừng phạt việc Hà Nội lật đổ chế độ Khmer Đỏ, tay sai của Bắc Kinh ở Cam Bốt.
Tập Cận B́nh chỉ ám chỉ những « thử nghiệm » của cả hai bên trước những ngọn gió lịch sử, nhắc lại rằng các tranh chấp có thể được xử lư và kiểm soát một cách thỏa đáng – một thông điệp mà hai nước đă đồng ư hôm qua. Ông cho rằng quan hệ « không được đi chệch khỏi con đường đúng đắn ».
Bài diễn văn bằng tiếng Hoa kéo dài khoảng 20 phút, gấp đôi thời gian dự kiến, trích dẫn nhiều câu thơ Đường và thơ của ông Hồ Chí Minh. Hôm qua báo chí trong nước đă trích lời chủ nhiệm Văn pḥng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết việc ông Tập Cận B́nh phát biểu trước Quốc hội Việt Nam là do yêu cầu của phía Trung Quốc.
Nhắc đến những câu ông Tập Cận B́nh nói như « lấy chữ tín làm nền tảng », « láng giềng bao giờ cũng có những va chạm nhất định, nhưng khi đại sự đă được coi trọng th́ tiểu sự sẽ không khó giải quyết », « kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân », « gien ḥa hiếu của Trung Quốc chưa bao giờ biến dị »…báo chí Việt Nam cũng dẫn ra một số lời b́nh của các đại biểu Quốc hội.
Đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng: « Lời lẽ của ông Tập rất hay nhưng điều quan trọng là việc làm. Câu chuyện trên Biển Đông như thế, người dân làm sao có thể tin cậy ngay được ». Luật sư Trương Trọng Nghĩa nhấn mạnh : « Trong bài phát biểu, ông Tập Cận B́nh không đưa ra một cam kết nào về việc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa, Trường Sa ».
Đại biểu Nguyễn Anh Sơn cũng băn khoăn trước việc bài phát biểu của ông Tập « không có từ nào nhắc đến Biển Đông ». Về vấn đề « đại cục » và « tiểu cục », theo ông : « Những chuyện họ nói là nhỏ, với dân tộc Việt Nam th́ không nhỏ chút nào cả. Những ḥn đảo rất nhỏ nhưng vô cùng thiêng liêng đối với người dân Việt ».
Việc Trung Quốc hối hả bồi đắp các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa đă gây căm phẫn, đặt các lănh đạo Việt Nam vào t́nh thế khó xử, trong lúc gần đây Bắc Kinh và Washington đă tranh căi về quyền tự do hàng hải.
Việt Nam đă đa dạng hóa các quan hệ và Trung Quốc mặc dù không nằm trong số các nhà đầu tư lớn nhất, nhưng vẫn là đối tác thương mại quan trọng nhất với 60 tỉ đô la trao đổi hàng năm, đồng thời là nguồn hàng nhập khẩu lớn nhất. T́nh trạng lệ thuộc này vẫn c̣n là vấn đề gây tranh căi trong nước.
Thụy My
