Vietbf.com - Chuyện ngược đời chưa từng có cho các thạc sĩ, cử nhân Việt Nam phải cất lại cái bằng đó lại, nên đành 'liên thông ngược' hệ trung cấp để học ngành mới với hy vọng kiếm được việc làm mai này, v́ hiện tại cả nước có khoản 192.500 người thất nghiệp có tŕnh độ đại học.
Nguyễn Đ́nh Đức (24 tuổi) đang hoạt động trong nhóm xe ôm ở bến xe Mỹ Đ́nh (Hà Nội). Tốt nghiệp trường kinh tế ở thủ đô với tấm bằng loại khá gần 2 năm nay nhưng Đức vẫn chật vật t́m việc. Cách đây hơn một năm, cậu t́m được việc làm trong một công ty xuất nhập khẩu với mức lương hơn 4 triệu đồng/tháng. Ban đầu, công ty yêu cầu thử việc 3 tháng mới kư hợp đồng.
Hết thời hạn, Đức háo hức chờ được kư nhưng sau kéo dài đến 6 tháng rồi gần một năm. Sau đó, cấp trên nói công ty khó khăn, tinh giản nhân sự nên không có nhu cầu tuyển mới. Biết không có cơ hội, Đức nộp hồ sơ sang một số nơi nhưng thấy không phù hợp, có nơi yêu cầu kinh nghiệm, nơi th́ trái ngành học. Hơn nửa năm nay, ngày Đức chạy xe ôm, tối lại đi học thêm một lớp trung cấp tiếng Nhật với dự định học xong sẽ xin đi dạy.
Cậu chia sẻ, công việc khó khăn nên nhiều ngày lễ không dám về quê v́ sợ tốn kém. Về nhà cũng ngại gia đ́nh hỏi thăm nên chỉ nói dối là đang đi làm, mọi việc vẫn ổn. "Giờ chạy xe ôm hơi vất vả nhưng mỗi tháng em kiếm được hơn 5 triệu đồng, chi tiêu tằn tiện th́ đủ tiền nhà, tiền ăn và lo cho việc học", Đức nói.
T́nh trạng thất nghiệp của thanh niên Việt Nam. Đồ họa: Tiến Thành - Hoàng Phương.
Bốn cô gái Nguyễn Thị Huệ, Nông Thanh Ngọc, Triệu Thị Linh Chi và Giáp Huyền Trang (Lạng Sơn) chơi thân với nhau, học chung phổ thông rồi cùng tốt nghiệp Đại học Sư phạm Thái Nguyên. Sau gần 2 năm ra trường không kiếm được việc làm, các cô "đầu quân" làm công nhân tại khu công nghiệp, sau đó bỏ việc về quê đăng kư học trung cấp mầm non tại Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn.
"Có lẽ sau khi học mầm non ra trường bọn em c̣n có cơ hội kiếm được việc làm. Nếu không thi vào viên chức th́ cũng xin vào làm trong các nhà trẻ tư nhân, dù lương không cao nhưng vẫn ổn định hơn làm công nhân, chấp nhận mất thêm một năm nữa nhưng phía trước là cả cuộc đời", Ngọc (24 tuổi) cười buồn nói.
Tốt nghiệp ngành sư phạm Văn - Địa, Ngọc ở nhà giúp gia đ́nh làm nông một thời gian rồi theo bạn bè đi làm công nhân tại Bắc Ninh. Lúc mới đỗ đại học, Ngọc cũng háo hức lắm bởi đó là mơ ước từ ngày thơ ấu nhưng càng gần ngày ra trường cô càng lo lắng về công việc sau này. Sức khỏe không tốt nên sau 2 tháng làm công nhân Ngọc bỏ về đi học trung cấp.
Cùng tốt nghiệp với Ngọc, Huệ cũng "lông bông" 2 năm rồi đi làm công nhân thuộc lĩnh vực xuất nhập khẩu tại Hưng Yên. Có chỉ tiêu thi viên chức cô đều đăng kư nhưng đều không đậu. "Đỗ đại học ḿnh cũng chỉ biết học thôi, cũng không nghĩ ra trường t́m việc lại khó khăn như thế. Vị trí làm việc th́ ít mà cử nhân th́ nhiều, thậm chí có người bằng giỏi c̣n không thi đỗ viên chức. Hoang mang về tương lai quá", Huệ thở dài nói.
Cô nhẩm tính, 4 năm học hết khoảng 100 triệu đồng, bố mẹ phải chắt chiu nhiều lắm. Hiện tại, để có tiền học trung cấp mầm non, cả 4 cô gái phải tự t́m việc làm thêm. "Lúc th́ chạy bàn ăn, lúc làm phục vụ quán bia, có thời gian c̣n làm thêm tại cửa hàng bán hoa tươi, 1-2h sáng mới về là chuyện b́nh thường. Cố gắng chi tiêu tiết kiệm, chứ ngửa tay xin bố mẹ th́ thẹn lắm", một cô trong nhóm nói và cho hay, lớp cử nhân tốt nghiệp năm ấy nhiều người cũng đang chọn học tiếp trung cấp mầm non hoặc chuyển qua học ngành khác như lễ tân, nấu ăn...
Năm 2013, một thạc sĩ tốt nghiệp loại giỏi ở Đà Nẵng 3 năm không xin được việc làm khiến cố Trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Bá Thanh tự tay bút phê xin việc . Ảnh: Nguyễn Đông.
Khác những cử nhân mới ra trường loay hoay t́m việc làm, nhiều người có bằng đại học, có công việc nhưng gặp khó khăn đành đi học tiếp trung cấp để chuyển việc. Lương Thu Hoài (28 tuổi) tốt nghiệp bằng khá cử nhân Quản trị doanh nghiệp của Đại học Thương mại. Chị học tiếp thêm 2 năm để lấy bằng thạc sĩ rồi đi dạy ở một trường trung cấp kinh tế kỹ thuật tại Hà Nội. Dạy được vài năm, công việc khó khăn, chị chuyển sang học trung cấp dược sĩ.
Hoài dự định, khoảng 6 tháng nữa tốt nghiệp sẽ kinh doanh dược phẩm, sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Trường trung cấp kinh tế nơi chị đang dạy hai năm nay không tuyển được học viên v́ các em chọn cao đẳng, đại học, các lớp học cứ thưa vắng dần. Những lớp trung cấp cuối cùng đến tháng 5 này là tốt nghiệp. Lương cho giáo viên như chị chỉ dao động 5-7 triệu đồng nên không thể sống thoải mái giữa thủ đô.
Chị Hoài tin rằng việc kinh doanh sẽ khả thi v́ mẹ làm trong bệnh viện, có nhiều mối quan hệ, bản thân t́m hiểu trước về xu hướng ngành dược rồi mới quyết định học trung cấp. "Nhiều người cứ nghĩ đi học dược là bán thuốc nhưng không phải, ḿnh có thể hướng đến những dịch vụ chăm sóc sức khỏe con người. Lĩnh vực này ở Việt Nam mấy năm nay bắt đầu phát triển nên ḿnh tin công việc sẽ ổn thôi", chị nói.
Hàng trăm người xếp hàng kín vỉa hè để nộp hồ sơ thi công chức vào Cục Thuế Hà Nội năm 2014. Ảnh: Phương Sơn.
Thạc sĩ Lê Hồng Khanh, Phó hiệu trưởng trường Trung cấp y dược sĩ Hà Nội cho biết, trường có khoảng 1.000 học viên th́ có khoảng 50% người học văn bằng 2 đă có bằng đại học. Độ tuổi trung b́nh của sinh viên là 25, nhiều người ra trường thất nghiệp vài năm rồi đi học tiếp trung cấp.
Lư do họ đi "liên thông ngược" rất đa dạng, đa phần là trước đây đổ xô vào học nhóm ngành thời thượng, như kinh tế, tài chính, ngân hàng, sư phạm… Sau này, nền kinh tế suy thoái dẫn đến việc làm khó khăn, các công ty tuyển dụng gắt gao, sa thải hàng loạt hoặc yêu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao hơn, nhiều người không đáp ứng được bắt buộc phải đi học trung cấp để chuyển ngành hoặc "đánh bóng" thêm bằng cấp. Cũng có người trẻ ra trường chưa xin được việc làm ngay, có thời gian rảnh rỗi nên đi học thạc sĩ.
Ông Khanh dự đoán, vài năm tới xu hướng người đi học trung cấp để chuyển đổi ngành sẽ c̣n gia tăng nếu vẫn đào tạo đại học tràn lan như hiện nay. Về lâu dài, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Lao động Thương binh Xă hội cần có những quyết sách hợp lư để giảm bớt việc học sinh đổ xô vào các ngành học đă quá nóng, đến khi ra trường th́ lại băo ḥa, khó t́m việc.
"Hàng trăm ngh́n cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp là một thực tế cảnh tỉnh học sinh. Những em không đủ sức học đại học th́ có thể đi học nghề hoặc chọn đường khác, đừng nhất thiết đổ xô đi đại học để rồi lại giấu bằng đi học trung cấp hoặc làm công nhân. Tấm bằng đại học giờ không c̣n là cần câu cơm hữu hiệu như nhiều năm trước", ông nói.
192.500 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp
Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê, hết tháng 3/2016 cả nước có 192.500 người có tŕnh độ đại học trở lên thất nghiệp, chiếm gần 1/5 tổng số người thất nghiệp của cả nước. Trước đó, con số này là gần 156.000 người tính đến cuối năm 2015.
Báo cáo cũng nêu, số thất nghiệp quư đầu năm là trên 1,1 triệu người, với 48% trong độ tuổi từ 15 đến 24. Ở nhóm thanh niên, tỷ lệ thất nghiệp trên toàn quốc là 6,47%, cao gấp 5 lần thống kê chung dành cho những người trên 25 tuổi. Tỷ lệ này đặc biệt cao ở khu vực thành thị với 9,51%, tức là cứ 10 thanh niên trong lực lượng lao động ở khu vực thành thị th́ có gần một người thất nghiệp.
vne
Games
