|
Khủng hoảng năng lượng đang tác động nghiêm trọng tới mọi lĩnh vực ở châu Âu. Câu hỏi lớn hiện nay là liệu cuộc khủng hoảng này có khiến châu Âu giảm hỗ trợ Ukraine hay không.Theo trang foreignpolicy.com, các nhà máy, doanh nghiệp và hộ gia đ́nh trên khắp châu Âu đang phải trải qua những biến động lớn khi Nga giảm mạnh nguồn cung khí đốt tự nhiên. Từ đó, giá cả mọi thứ tăng vọt, gây ra cơn băo kinh tế nghiêm trọng mang tính thử thách t́nh đoàn kết của châu Âu trong xung đột ở Ukraine và làm dấy lên lo ngại về một cuộc suy thoái sắp xảy ra.
Giá năng lượng đă tăng gấp 10 lần so với mức trung b́nh trong suốt thập kỷ qua, khiến các ngành công nghiệp đ́nh trệ và các hộ gia đ́nh gặp khó khăn khi chi phí cho mọi thứ đều tăng nhanh.
Hậu quả của khủng hoảng năng lượng đă khiến các nhà lănh đạo châu Âu phải hành động khẩn cấp, gấp rút thực hiện các biện pháp để kéo các loại giá cả xuống.
Liên minh châu Âu (EU) đang bàn tới biện pháp phân phối hạn chế khí đốt. Các quốc gia đang chạy đua để t́m nguồn thay thế khi Nga đă cắt 1/3 nguồn cung cấp cho châu Âu.
Ông Ben Cahill, thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nhận định: “Người dân đang phải trả tiền điện cao tới mức gây sốc. Các doanh nghiệp nhỏ đang vất vả với đủ loại chi phí. Việc này xảy ra trước cả khi mùa đông đến, v́ vậy t́nh h́nh có thể trở nên tồi tệ hơn”.
Từ công ty sản xuất nhôm sử dụng nhiều năng lượng đến các nhà sản xuất phân bón, các công ty trên khắp châu Âu đă buộc phải cắt giảm sản lượng hoặc thậm chí phá sản.
Để bảo vệ các hộ gia đ́nh và doanh nghiệp trước khó khăn lớn, các chính phủ đă chi hàng trăm tỷ USD trợ cấp. Những khoản tiền trợ cấp khổng lồ này phản ánh t́nh trạng kinh tế nghiêm trọng của châu Âu và bản chất chưa từng có tiền lệ của cuộc khủng hoảng năng lượng.
Ông Alex Munton, chuyên gia thị trường khí đốt toàn cầu tại công ty tư vấn Rapidan Energy Group, nói: “Chúng ta đang trải qua những điều kiện thị trường không b́nh thường. Đây là những điều kiện rất khắc nghiệt. T́nh h́nh hiện nay như một cuộc chiến năng lượng”.
Trong nhiều thập kỷ, Nga đă cung cấp một lượng lớn khí đốt tự nhiên giá hợp lư cho EU, nhưng mọi thứ đă thay đổi từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine mà EU là bên ủng hộ Ukraine. Cho đến nay, bất chấp những bất b́nh âm ỉ, các chính phủ châu Âu vẫn đang giữ vững lập trường. Ông Munton nói: “Các nước châu Âu sẽ chi tiền cho tới khi vượt qua cuộc xung đột mà họ đang trải qua”.
Ủy ban châu Âu đă đề xuất các biện pháp can thiệp khẩn cấp rộng răi, mà theo đó sẽ chi khoảng 140 tỷ USD tiền thuế lợi nhuận năng lượng cho các doanh nghiệp và hộ gia đ́nh gặp khó khăn.
Anh cũng đă công bố gói cứu trợ trị giá 46 tỷ USD, c̣n Thụy Điển công bố khoản chi hơn 20 tỷ USD để đảm bảo thanh khoản cho các công ty năng lượng đang gặp khó khăn.
Khi các công ty năng lượng của Đức bị đẩy đến bờ vực phá sản, Đức đang chuyển sang quốc hữu hóa ba tập đoàn khí đốt lớn. Đây là động thái can thiệp lịch sử giúp giải cứu các tập đoàn khỏi bờ vực phá sản. Thiệt hại kinh tế ngày càng tăng đă khiến các công ty này điêu đứng về mặt tài chính.
Trong khi đó, các chính phủ châu Âu phải đối mặt với các cuộc biểu t́nh của người dân giận dữ v́ giá năng lượng tăng vọt, như ở Anh, Moldova, Đức, Áo và Italy.
Tại Praha (Séc), khoảng 70.000 người đă đổ ra đường vào đầu tháng 9 để phản đối giá năng lượng tăng cũng như yêu cầu chính phủ hành động mạnh hơn. Các cuộc biểu t́nh tương tự cũng nổ ra ở nhiều thành phố khác tại châu Âu.Khi sự giận dữ về chi phí năng lượng tăng vọt, th́ tinh thần đoàn kết châu Âu suy yếu. T́nh trạng này không hề tốt với EU và ảnh hưởng tới quá tŕnh hỗ trợ liên tục mà châu Âu dành cho Ukraine. Ngay cả khi các nhà lănh đạo tuyên bố công khai ủng hộ Ukraine, th́ vẫn có những người biểu t́nh kêu gọi châu Âu trung lập hơn, ví dụ như người biểu t́nh ở Cộng ḥa Séc. Điều này có thể là tiền đề gây ra rạn nứt t́nh đoàn kết trong tương lai.
Hungary, một thành viên của EU, đă chịu ảnh hưởng của Nga từ ngày đầu tiên. Đức đă miễn cưỡng ngay từ đầu. Các doanh nhân Italy gần đây đă tổ chức một cuộc biểu t́nh phản đối giá năng lượng cao và đổ lỗi cho EU về hoàn cảnh hiện nay.
Theo ông Cahill tại CSIS, các quốc gia châu Âu có thể phải đối mặt với một thử thách lớn về thống nhất chính trị nếu bất ổn tiếp tục gia tăng.
Ông nói: “Có thể xảy ra một t́nh huống mà người dân trở nên thực sự bất măn và họ bắt đầu đổ lỗi cho các chính phủ về điều đó. Có thể các chính phủ sẽ bắt đầu đi theo con đường riêng và quan tâm đến lợi ích của chính họ. Duy tŕ tinh thần đoàn kết EU sẽ rất khó khăn”.
Khi mùa đông sắp đến, các quốc gia cho đến nay đă đạt được các mục tiêu đặt ra về tích trữ khí đốt, mặc dù vẫn chưa rơ liệu số lượng khí đốt đó có đủ để dùng qua mùa đông hay không.
Bà Helima Croft, Giám đốc điều hành tại RBC Capital Markets, cho biết: “Nếu đó là một mùa đông dễ chịu, th́ việc sống mà không có khí đốt của Nga sẽ dễ dàng hơn. Mùa đông lạnh giá sẽ là một mùa đông bất măn”.
|
