Theo như chuyến thăm sẽ là lần đầu tiên một tổng thống Mỹ đến quốc gia Thái B́nh Dương, khiến quyết định hủy chuyến thăm Papua New Guinea (PNG) của Tổng thống Biden được cho là sẽ gây tổn hại đến uy tín của Mỹ với các đối tác tại Nam Thái B́nh Dương, sau khi Papua New Guinea đă thông báo nghỉ lễ toàn quốc vào 22/5, ngày dự kiến tiếp đón Tổng thống Biden và các nhà lănh đạo khu vực khác tới thăm.
Tổng thống Biden đă hủy chuyến thăm Papua New Guinea. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Biden sẽ lên lịch thăm lănh đạo các nước đảo quốc Thái B́nh Dương vào một thời điểm khác trong năm nay sau khi quyết định hủy chuyến đi tới Papua New Guinea, đó là những ǵ giới chức Mỹ thông báo hôm 17/5.
Dù giải thích rằng ông Biden phải về nước v́ cuộc thảo luận đang nóng hổi về vấn đề nâng trần nợ công, việc ông chủ Nhà Trắng hủy chuyến thăm đă lên kế hoạch trước tới Papua New Guinea được cho là sẽ gây tổn hại tới uy tín của Washington ở khu vực, nơi Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh ảnh hưởng gay gắt, theo Reuters.
Papua New Guinea thất vọng
Papua New Guinea đă thông báo nghỉ lễ toàn quốc vào 22/5, ngày dự kiến tiếp đón Tổng thống Biden và các nhà lănh đạo khu vực khác tới thăm. Chuyến thăm sẽ là lần đầu tiên một tổng thống Mỹ đến quốc gia Thái B́nh Dương.
Cảnh sát Papua New Guinea đă triển khai nhiều biện pháp siết chặt an ninh, các biển hiệu chào mừng được dựng lên, người dân đă sẵn sàng với những thông điệp chào đón vị thượng khách.
"Tôi rất vinh dự khi ông ấy thực hiện lời hứa tới thăm đất nước chúng tôi", Thủ tướng Papua New Guinea James Marape viết trên Facebook.
Tổng thống Biden tiếp Thủ tướng Solomon Manasseh Sogavare (giữa) và Thủ tướng Papua New Guinea James Marape (phải) ở Nhà Trắng tháng 9/2022. Ảnh: AP.
Hy vọng càng lớn, thất vọng càng nhiều. Những kỳ vọng của Papua New Guinea về chuyến thăm lịch sử đă tan thành mây khói khi Nhà Trắng thông báo hủy chuyến thăm để ông Biden có thể tập trung vào vấn đề nợ công trong nước.
Theo AP, không phải bởi chuyến thăm của tổng thống Mỹ bị hủy mà các hoạt động ăn mừng dừng lại. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vẫn sẽ tới Papua New Guinea gặp lănh đạo các nước Thái B́nh Dương để thảo luận biện pháp tăng cường hợp tác. Tuy nhiên, với việc thiếu đi ông Biden, nhiều người dân Papua New Guinea "chưng hửng".
Steven Ranewa, luật sư tại thủ đô Port Moresby, cho biết chuyến thăm của ông Biden là một sự kiện rất lớn với toàn khu vực. Nhiều người đă lên kế hoạch trực tiếp theo dơi đoàn xe hộ tống ông Biden trên đường phố ở thủ đô.
"Tất cả đều rất háo hức. Nhưng tin tức về chuyến thăm bị hủy thực sự rất mất hứng", ông Ranewa cho biết.
Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan thừa nhận quyết định hủy chuyến thăm Papua New Guinea đă khiến các đối tác "thất vọng". Tuy vậy, ông Sullivan cho biết Tổng thống Biden sẽ sớm tổ chức hội nghị cấp cao với lănh đạo các nước đảo quốc Thái B́nh Dương trong năm nay.
"Cuộc gặp chưa được lên kế hoạch, nhưng chúng tôi sẽ đưa vào chương tŕnh, như thế chúng ta sẽ tiếp tục tăng cường quan hệ với các đảo quốc Thái B́nh Dương", ông Sullivan nói.
Uy tín bị tổn hại
Chuyến thăm Papua New Guinea của ông Biden được coi là bước đi quan trọng nhằm củng cố ḷng tin với khu vực Nam Thái B́nh Dương, nơi Trung Quốc những năm qua đă t́m cách tăng cường hiện diện về kinh tế và an ninh.
"Quyết định này đă giáng một đ̣n nghiêm trọng vào uy tín của Mỹ ở khu vực với tư cách một đối tác có thể tin cậy", Mihai Sora, chuyên gia Viện nghiên cứu chính sách Lowy, nhận định.
Anna Powles, chuyên gia an ninh quốc tế Đại học Massey, New Zealand, cho rằng dù lănh đạo các nước Thái B́nh Dương hiểu ông Biden có ưu tiên tại quê nhà, việc hủy chuyến thăm ngay trước ngày diễn ra cho thấy chính trị nội Bộ của Mỹ có thể ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động đối ngoại của ông chủ Nhà Trắng.
"Thật không may, sự kiện này thể hiện kiểu hành vi khiến nhiều quốc gia trong khu vực coi Mỹ không phải là đối tác có thể tin cậy", bà Powles nói.
Trong bối cảnh lịch tŕnh của ông Biden sẽ ngày càng dày đặc bởi 2024 là năm bầu cử, bà Powles cho rằng sẽ rất khó để Nhà Trắng bố trí một lịch tŕnh làm việc khác.
Các chuyên gia nhận định quyết định hủy chuyến thăm là một bước lùi cho quan hệ của Mỹ với không chỉ Papua New Guinea mà với cả khu vực Nam Thái B́nh Dương. Điều này khiến lợi ích của Mỹ bị tổn hại bởi Trung Quốc đang t́m cách gia tăng ảnh hưởng, khỏa lấp khoảng trống.
Chủ tịch Tập Cận B́nh thăm Papua New Guinea năm 2018. Ảnh: Guardian.
Đến nay, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đă 3 lần tới thăm khu vực, bao gồm chuyến thăm Papua New Guinea năm 2018.
Luật sư Ranewa ở Port Moseby cho biết hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc có thể nh́n thấy trên khắp Papua New Guinea. Bắc Kinh hiện là đối tác lớn cung cấp nhiều dịch vụ cũng như xây dựng cơ sở hạ tầng. Ông Ranewa cho hay một số người dân bản địa hoan nghênh sự hiện diện của Trung Quốc, những người khác th́ không.
Tại quần đảo Solomon, một công ty nhà nước của Trung Quốc đă thắng thầu xây dựng sân bay quốc tế ở thủ đô Honiara. Đến năm 2022, Trung Quốc kư kết thỏa thuận hợp tác an ninh với nước này, làm dấy lên lo ngại từ Washington và Canberra rằng Bắc Kinh có thể thiết lập một tiền đồn quân sự ở khu vực Nam Thái B́nh Dương.
Để đáp trả, Mỹ kư mới thỏa thuận hợp tác chiến lược với hai quốc gia Thái B́nh Dương khác là Micronesia và Palau, theo đó Washington sẽ chịu trách nhiệm bảo đảm quốc pḥng và cung cấp hỗ trợ kinh tế, đổi lấy quyền tiếp cận những khu vực chiến lược quan trọng tại khu vực.
Tuần qua, Thủ tướng Papua New Guinea James Marape cho biết sẽ kư kết thỏa thuận hợp tác quốc pḥng quan trọng với Mỹ trong chuyến thăm của ông Biden. Hai bên cũng sẽ kư thỏa thuận hợp tác an ninh cho phép lực lượng tuần duyên Mỹ tuần tra trong vùng biển Papua New Guinea.
Với việc chuyến thăm bị hủy, hiện chưa rơ các thỏa thuận hợp tác quốc pḥng, an ninh giữa Mỹ và Papua New Guinea sẽ được kư như thế nào.
Games
