Hoa Kỳ, Iran đồng ý tham gia vòng đàm phán hạt nhân thứ 2

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi (trái) gặp người đồng cấp Oman Sayyid Badr Albusaidi trước cuộc đàm phán với đặc phái viên Trung Đông của Hoa Kỳ Steve Witkoff tại Muscat, Oman, vào ngày 12 tháng 4 năm 2025. Bộ Ngoại giao Iran qua AP

Các phái viên từ Iran và Hoa Kỳ đã nhất trí tiếp tục các cuộc đàm phán nhằm hạn chế khả năng phát triển vũ khí hạt nhân của Tehran, sau cuộc họp đầu tiên vào ngày 12 tháng 4.

Đặc phái viên Steve Witkoff và Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi phần lớn trao đổi gián tiếp trong cuộc trao đổi đầu tiên do Bộ trưởng Ngoại giao Oman Sayyid Badr Albusaidi làm trung gian.

Theo một tuyên bố được truyền hình nhà nước Iran công bố, Witkoff và Araghchi cũng đã có cuộc nói chuyện trực tiếp ngắn gọn với nhau, một sự kiện đánh dấu cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa hai quốc gia kể từ chính quyền Obama.

Vòng đàm phán tiếp theo dự kiến ​​sẽ diễn ra trong một tuần nữa, vào ngày 19 tháng 4.

Cuộc trao đổi đầu tiên diễn ra trong vòng hai giờ tại một địa điểm ở ngoại ô thủ đô Muscat của Oman.

Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước Iran, Araghchi cũng mô tả cuộc họp là mang tính xây dựng khi cho biết có bốn vòng trao đổi thông điệp trong phần gián tiếp.

Ông cho biết: “Tôi nghĩ chúng ta đã rất gần với cơ sở cho các cuộc đàm phán và nếu chúng ta có thể hoàn tất cơ sở này vào tuần tới, chúng ta sẽ tiến xa và có thể bắt đầu các cuộc thảo luận thực sự dựa trên cơ sở đó”.

“Chúng tôi cũng như phía bên kia đều không quan tâm đến các cuộc đàm phán vô ích… Cả hai bên, bao gồm cả người Mỹ, đều nói rằng mục tiêu của họ cũng là đạt được thỏa thuận trong thời gian ngắn nhất có thể.”

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmail Baghaei đã viết trên mạng xã hội ngay trước đó rằng cuộc họp đầu tiên sẽ tạo diễn đàn để hai bên nêu rõ quan điểm và lập trường của mình về nhiều vấn đề khác nhau.

Ali Shamkhani, cố vấn của Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, cũng viết trong một bài đăng trên X rằng Tehran đã chuẩn bị những đề xuất “quan trọng và thiết thực” để bắt đầu đàm phán về chương trình hạt nhân của nước này.

Shamkhani cho biết: "Nếu Washington tham gia đàm phán với ý định chân thành và mong muốn thực sự đạt được thỏa thuận thì con đường đi đến thỏa thuận sẽ rõ ràng và suôn sẻ".

Nhà Trắng cũng đưa ra tuyên bố mô tả các cuộc đàm phán là “rất tích cực và mang tính xây dựng”.

“Đặc phái viên Witkoff đã nhấn mạnh với Tiến sĩ Araghchi rằng ông đã nhận được chỉ thị từ Tổng thống Trump để giải quyết những bất đồng giữa hai quốc gia thông qua đối thoại và ngoại giao, nếu có thể”, tuyên bố của Nhà Trắng cho biết. “Những vấn đề này rất phức tạp, và việc Đặc phái viên Witkoff trao đổi trực tiếp hôm nay là một bước tiến trong việc đạt được kết quả có lợi cho cả hai bên”.

Tổng thống Donald Trump đã đưa việc ngăn chặn Tehran sở hữu vũ khí hạt nhân trở thành ưu tiên trong nền tảng chính sách đối ngoại của mình.

Lần đầu tiên Trump gửi thư cho Khamenei vào tháng 3, đề xuất một thỏa thuận mới nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của Iran, nhưng Tehran đã từ chối vào thời điểm đó.
Kể từ đó, Trump đã củng cố lập trường của mình rằng Hoa Kỳ "không thể để họ [Iran] có vũ khí hạt nhân" và đe dọa sẽ sử dụng hành động quân sự chống lại Iran nếu không đạt được thỏa thuận.

“Nếu họ không đạt được thỏa thuận, sẽ có vụ đánh bom, và đó sẽ là vụ đánh bom chưa từng thấy trước đây”, Trump viết trong bài đăng trên mạng xã hội ngày 30 tháng 3.

Vào tháng 2, Trump cũng đã khôi phục chiến dịch “ gây sức ép tối đa ” lên Tehran, áp đặt lại các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt đối với Tehran như một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm đưa Iran đến bàn đàm phán.
Trong khi phía Hoa Kỳ hiện có thể đề nghị nới lỏng lệnh trừng phạt đối với nền kinh tế đang gặp khó khăn của Iran và trao đổi tù nhân, vẫn chưa rõ Iran sẽ sẵn sàng nhượng bộ đến mức nào, xét đến thái độ thù địch của nước này đối với Hoa Kỳ và đồng minh thân cận của Hoa Kỳ là Israel.

Cả Hoa Kỳ và Israel đều tuyên bố sẽ không bao giờ để Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và đã ký một tuyên bố chung về vấn đề này dưới thời chính quyền Biden vào năm 2022.
Hiện tại, Tehran không có bất kỳ vũ khí hạt nhân hủy diệt hàng loạt nào nhưng vẫn tiếp tục làm giàu uranium ở mức gần cấp độ vũ khí kể từ khi Trump đơn phương chấm dứt thỏa thuận hạt nhân song phương vào năm 2018, thỏa thuận này đặt ra giới hạn cho các hoạt động như vậy.
Hiện nay có một số lo ngại rằng chế độ này có thể đẩy nhanh việc tạo ra đầu đạn hạt nhân chỉ trong một thời gian ngắn.

Để đạt được mục đích đó, một báo cáo của cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc công bố vào đầu năm cho rằng Iran đã đẩy nhanh quá trình sản xuất uranium gần đạt cấp độ vũ khí đến mức Tehran có thể sản xuất khoảng nửa tá đầu đạn nếu muốn.