Nhà đầu tư đang quá lạc quan?

[saigon75]

Thị trường chứng khoán toàn cầu đã kết thúc năm 2013 với thắng lợi vẻ vang. Tuy nhiên, các nhà đầu tư trên TTCK đang quá lạc quan so với những gì diễn ra trên thực tế.

Thị trường chứng khoán toàn cầu đã kết thúc năm 2013 với thắng lợi vẻ vang. Chỉ số S&P 500 đem về cho nhà đầu tư mức lợi suất hơn 30% (nếu tính cả cổ tức). Có vẻ như sự lạc quan của nhà đầu tư được “nuôi dưỡng” từ xu hướng phục hồi của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Sau khi được điều chỉnh, GDP quý III của Mỹ tăng tới 4,1%.

Tuy nhiên, vẫn có điều gì đó khác thường ở bức tranh tươi sáng này. Tăng trưởng kinh tế là tốt cho thị trường chứng khoán bởi vì một nền kinh tế khỏe mạnh sẽ làm tăng lợi nhuận. Nhưng, các số liệu cho thấy tốc độ tăng trưởng lợi nhuận đã chậm lại đáng kể trong quý III. Trong 3 tháng tính đến tháng 9/2013, tổng lợi nhuận của các doanh nghiệp Mỹ tăng 39,2 tỷ USD – chỉ bằng một nửa so với con số 66,8 tỷ USD của quý II. Trong đó, lợi nhuận trong nước tăng 12,7 tỷ USD thay vì 37,8 tỷ USD như quý II.

Do đó, đà tăng của năm 2013 xuất phát từ tâm lý của nhà đầu tư chứ không phải là những yếu tố nền tảng về lợi nhuận. Lợi nhuận của các công ty trong chỉ số S&P 500 chỉ tăng 7,7% trong năm 2013.

Tất nhiên, các nhà đầu tư trên TTCK luôn luôn hướng về tương lai và niềm lạc quan của họ xuất phát từ những đánh giá về triển vọng lợi nhuận 2014. Về lý thuyết, điều này là đáng hoan nghênh. Tuy nhiên, trong suốt tháng 12, các chuyên gia phân tích liên tục giảm dự báo về lợi nhuận.

Lợi nhuận tăng trưởng chậm lại không phải là điều đáng ngạc nhiên, bởi tỷ trọng của lợi nhuận trong tổng GDP của nước Mỹ đang ở mức cao nhất kể từ chiến tranh thế giới thứ hai. Dẫu vậy, đây lại là một điểm bất thường khác. Xét trên thước đo dài hạn, chỉ số P/E điều chỉnh chu kỳ của nền kinh tế (CAPE) hiện ở mức 25,4 lần – cao hơn nhiều so với mức trung bình trong lịch sử.

Tại sao lại như vậy? Đối với các cổ phiếu riêng lẻ, câu trả lời khá rõ ràng: các công ty có tốc độ tăng trưởng nhanh được giao dịch ở mức cao hơn nhiều so với lợi nhuận hiện tại bởi vì lợi nhuận tương lai được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, các công ty ở Mỹ không như vậy. Ở thời điểm hiện tại, lợi nhuận đã ở ngưỡng cao nhất trong lịch sử và tăng trưởng lợi nhuận sẽ chậm lại.

Lời giải thích được đưa ra nhiều nhất là chính sách tiền tệ đang chi phối thị trường. Lãi suất ngắn hạn và lợi suất trái phiếu quá thấp buộc nhà đầu tư phải rút tiền và đổ vào thị trường chứng khoán. Năm 2013, các quỹ đầu tư vào tài sản mang lại thu nhập cố định có năm bị rút ròng đầu tiên kể từ 2004.

Năm 2013, thời kỳ duy nhất TTCK chao đảo là mùa hè – khi Fed bắt đầu nói về việc giảm quy mô chương trình nới lỏng định lượng.

Đến cuối tháng 12, Fed thực sự thông báo về “taper” nhưng thị trường đã chuẩn bị sẵn tâm lý và thậm chí còn tăng mạnh. QE3 chỉ giảm nhẹ và Fed tuyên bố rõ ràng rằng lãi suất vẫn sẽ ở mức thấp cho đến năm 2014.

Thế nhưng, chính sách tiền tệ lại dẫn đến một câu hỏi hóc búa khác. Trong suốt 300 năm qua, NHTW Anh đã chứng kiến nhiều thăng trầm với đủ các loại sự kiện: giảm phát, suy thoái và thậm chí là chiến tranh thế giới. Tuy nhiên, chưa bao giờ NHTW Anh phải hạ lãi suất xuống mức thấp như hiện nay. Điều này có nghĩa là các nhà điều hành chính sách tiền tệ trên toàn thế giới đang rất lo lắng về triển vọng nền kinh tế. Ngược lại, dường như các nhà đầu tư bị thuyết phục rằng nền kinh tế có thể phục hồi và các NHTW vẫn giữ lãi suất ở mức thấp.

Vậy thì, thế giới sẽ phải chứng kiến một số cú sốc trong năm 2014. Kinh tế toàn cầu không thể tăng trưởng mạnh như kỳ vọng và gây thất vọng, hoặc các gói kích thích tiền tệ có thể bị rút xuống với tốc độ nhanh hơn so với kỳ vọng.

TTCK toàn cầu còn đứng trước những mối đe dọa khác. Phố Wall có thể hồi phục tốt hơn so với phố Chính. Giá tài sản đã phản ứng nhanh chóng trong khi tiền lương thực tế không mấy thay đổi. Tình trạng bất bình đẳng ngày càng trầm trọng. Do đó, không có gì đáng ngạc nhiên nếu như các cử tri ngày càng tỏ ra bất mãn. Mức tín nhiệm của cả châu Âu và Washington đều đang sụt giảm. Điều này có thể dẫn đến những chính sách không thể đoán trước và trước hết là bầu không khí không mấy dễ chịu đối với niềm tin của các doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư.

Thu Hương
Theo Trí Thức Trẻ/Economist