Cộng đồng người Úc gốc Việt tổ chức thắp nến cầu nguyện ở Sydney. Kêu gọi trả tự do cho ông Châu Văn Khảm đang bị giam giữ tại Việt Nam. Họ cầm biểu ngữ có chữ "Hăy cứu Châu Văn Khảm".
Ông Châu Văn Khảm, 70 tuổi, bị bắt tại thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 1/2019 khi đang thực hiện nhiệm vụ "t́m hiểu thực tế". Ông đă bị giam giữ tám tháng mà không có luật sư và dự kiến sẽ được đưa ra xét xử trong ṿng 2-3 tháng tới với tội danh "Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân", theo các thông tin mới nhất từ lănh sự quán mà hăng SBS News có được.
Khung h́nh phạt cho tội danh này là từ chung thân đến tử h́nh, theo luật Việt Nam.
Gia đ́nh ông Khảm nói ǵ?
"Chúng tôi nghe nói ông ấy sẽ ra ṭa và lo ngại rằng nếu chúng tôi không gây chú ư, ông ấy có thể nhận một bản án rất khắc nghiệt", bà Châu Trang, vợ ông Châu Văn Khảm, nói với SBS News trong buổi cầu nguyện.
Con trai của ông Châu Văn Khảm, Dennis Chau, sống tại London, gần đây đă gửi một lá thư dài 33 trang về trường hợp của cha ḿnh tới văn pḥng Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne tại Sydney.
"Tôi nghĩ rằng đó là nỗ lực cuối cùng để chính phủ chú ư ... Chúng tôi không muốn bố tôi bị lăng quên," ông Dennis Chau nói với SBS News.
"Tôi đă được văn pḥng của bà ấy nói rằng bà sẽ trả lời nhưng tôi chưa nhận được ǵ cả."
Vợ ông Châu Văn Khảm nói gia đ́nh thất vọng v́ thiếu sự hỗ trợ của Thủ tướng Úc đối với trường hợp của ông.
Thủ tướng Úc Scott Morrison thăm Việt Nam vào cuối tháng Tám và gặp Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc nhưng không có dấu hiệu nào là vụ việc của ông Châu Văn Khảm được nêu ra trong dịp này, theo lời bà Châu Trang.
Bà Châu Trang cũng nói rằng bà mong chính phủ Úc sẽ vào cuộc mạnh mẽ hơn v́ chồng bà "sắp bị đem ra xét xử ở một nhà nước cộng sản độc đảng," theo SBS News.
Chính quyền Úc nói ǵ?
Người phát ngôn của ông Morrison nói với SBS News, "chúng tôi nêu vấn đề nhân quyền với chính phủ Việt Nam".
"Chúng tôi không tiết lộ chi tiết các cuộc thảo luận bí mật giữa các nhà lănh đạo."
Bộ Ngoại giao Úc cho biết sẽ không b́nh luận về việc liệu họ có đang làm ǵ để giải quyết vụ việc của ông Châu ngoài việc cung cấp hỗ trợ lănh sự hay không.
"V́ lư do riêng tư, chúng tôi không thể cung cấp thêm thông tin chi tiết."
SBS News cũng đă liên lạc với Bộ Ngoại giao Việt Nam để hỏi ư kiến b́nh luận nhưng chưa thấy có thông tin.
Truyền thông Việt Nam nói ǵ?
Chưa thấy báo Việt Nam tường thuật các diễn biến mới nhất trong vụ việc của ông Châu Văn Khảm. Bài báo mới nhất là từ ngày 18/2/2019, trên Công An Nhân Dân, với tiêu đề "Lật tẩy chiêu tṛ của tổ chức phản động Việt Tân sau sự việc Châu Văn Khảm".
Tờ này viết rằng ông Châu Văn Khảm, bí danh Hoàng Liêm (70 tuổi, quê gốc ở Thừa Thiên - Huế), từng nhập ngũ và tham gia lính Việt Nam Cộng ḥa, được đào tạo và được đưa về làm việc tại Bộ Tư lệnh Hải quân Việt Nam Cộng ḥa. Sau năm 1975, ông Khảm tỵ nạn tại Malaysia rồi sau đó định cư ở Úc.
Tờ này nói ông Khảm nhập cảnh trái phép vào Việt Nam hồi tháng 1/2019 để "huấn luyện" và "kết nạp" một số người vào Việt Tân, "chuẩn bị cho hoạt động chống phá".
Bài báo cho hay ông Khảm vi phạm Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, cụ thể là Điểm 4 "Cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật để được nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú tại Việt Nam" và Điểm 5 "Lợi dụng việc nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú tại Việt Nam để chống lại Nhà nước Cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Việt Nam; xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân".
Tờ này cũng nói ông Khảm cũng vi phạm Điểm 1, Bộ luật H́nh sự Việt Nam 2015, "Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân".
Đảng Việt Tân nói ǵ?
Hôm 25/1, Đảng Việt Tân ra thông cáo báo chí về sự mất tích của ông Khảm, cho hay ông Khảm về Việt Nam để "t́m hiểu và lượng định hiện trạng nhân quyền" tại đây.
Ông Nguyễn Đỗ Thanh Phong, đại diện Đảng Việt Tân tại Úc, thời điểm đó đă nói với BBC rằng ông Khảm đă nhập cư vào Úc từ khoảng hơn 20 năm trước và là một thành viên lâu năm của đảng, tham gia tích cực các hoạt động thúc đẩy dân chủ và thường xuyên tiếp xúc với chính giới và Bộ Ngoại giao Úc để vận động cho nhân quyền.
Ông Phong cũng cho biết ông Khảm không dự tính về để "tổ chức biểu t́nh hay tham gia sinh hoạt ǵ cả, chỉ đi tham khảo t́nh h́nh trong nước, gặp lại bạn bè".
Đảng Việt Tân, hay tên đầy đủ là Việt Nam Canh tân Cách mạng đảng đă bị chính quyền Việt Nam liệt vào danh sách các tổ chức khủng bố vào tháng 10/2016.
Theo Cổng thông tin điện tử Bộ Công an, người nào có hành vi tham gia, tuyên truyền, lôi kéo, xúi giục người khác tham gia, tài trợ, nhận tài trợ của 'Việt tân'; tham gia các khóa đào tạo, huấn luyện do 'Việt tân' tổ chức; hoạt động theo sự chỉ đạo của 'Việt tân'… sẽ đồng phạm tội khủng bố, tài trợ khủng bố và sẽ bị xử lư theo quy định của pháp luật Việt Nam.