Yếu tố dẫn đến thảm kịch giẫm đạp ở Hàn Quốc

[june04]

Đám đông vượt quá dự liệu của cảnh sát, nhiều người xô đẩy trong không gian hẹp và dốc, tiếng nhạc lớn át đi tiếng kêu cứu là những yếu tố dẫn đến thảm kịch ở Seoul.

Sở cảnh sát thành phố Seoul, thủ đô Hàn Quốc, rạng sáng 30/10 cho biết đang khởi động điều tra nguyên nhân vụ giẫm đạp tại phố Itaewon khiến hơn 150 người tử vong. Đại diện sở cứu hỏa thành phố trong các buổi họp báo từ chối phỏng đoán lý do xảy ra giẫm đạp, chờ kết quả điều tra. Ông cho biết kết quả kiểm tra ban đầu không phát hiện rò rỉ khí gas gần hiện trường.

Dựa theo lời kể nhân chứng, Yonhap xác định thảm kịch xảy ra một phần do con hẻm bên cạnh khách sạn Hamilton, khu vực tập trung nhiều nạn nhân nhất, có địa hình quá hẹp và dốc. Đây vốn là hướng di chuyển chủ yếu của người dân khi vui chơi ở Itaewon, nối giữa phố ẩm thực quốc tế vào trục đường chính dẫn đến cổng số 1 của ga tàu điện ngầm. Hẻm dài khoảng 45 m và rộng 4 m, chỉ vừa đủ cho 5-6 người trưởng thành đi cùng một lúc. Diện tích con hẻm được ước tính hơn 188 m2.


Khu vực xảy ra thảm kịch giẫm đạp ở Hàn Quốc.

Trong đêm 29/10, dòng người từ phố ẩm thực quốc tế đã ùa vào con hẻm để đến các quán bar tập trung trên trục đường chính. Cùng lúc đó, một dòng người khác tiếp tục di chuyển theo hướng ngược lên để vào phố ẩm thực. Hai dòng người chen nhau trên con hẻm gây nên ùn tắc nghiêm trọng. Nhiều nhân chứng kể lại rằng từ trước khi xảy ra giẫm đạp, họ đã không cảm thấy an toàn khi di chuyển qua con hẻm do lượng người quá lớn lưu thông.

Thông thường mọi người sẽ tự giác đi mép về phía bên phải theo hướng di chuyển khi vào hẻm. Tuy nhiên, vào thời điểm thảm họa xảy ra, số lượng người ùa vào tăng đột biến và gần như cùng một lúc, dẫn đến chen lấn mất kiểm soát. Có thông tin cho rằng lời đồn một người nổi tiếng xuất hiện càng kích động đám đông di chuyển.

Tình trạng chen lấn, xô đẩy, vấp ngã đã dẫn đến tắc nghẽn và giẫm đạp. "Một người ngay bên cạnh tôi ngã xuống, nhưng sau đó những người phía sau tiếp tục đẩy tôi. Nhiều người ngã xuống và chồng chất lên nhau", một người ngoài 30 tuổi kể. "Tôi hét vào mặt những người đang xô đẩy tôi: 'Đừng đẩy! Mọi người ngã rồi!'".

Trong khi dòng người chen chúc trong con hẻm, một số quán bar trong khu vực từ chối mở cửa đón thêm khách, tạo ra tình huống hai dòng người chỉ có một luồng di chuyển duy nhất.

"Một số người vào những cơ sở ở phía rìa để thoát thân, nhưng họ viện cớ đông khách, hết giờ phục vụ nên không cho vào, điều này khiến thương vong càng lớn", một nhân chứng nói.

Giới chức Hàn Quốc chưa bình luận về các biện pháp kiểm soát đám đông, điều tiết giao thông ở các nút thắt đi lại dành cho người đi bộ của phố Itaewon. Ước tính khoảng 100.000 người đã đổ về đây vào ngày 29/10.

Theo Washington Post, cảnh sát địa phương không lường trước lượng người đến Itaewon nhân dịp lễ Halloween năm nay tăng đột biến, dù đây là lần đầu tiên trong ba năm qua khu vực không còn chịu bất kỳ ràng buộc nào về quy định phòng chống Covid-19.

Trước dịp Halloween, mạng xã hội Hàn Quốc tràn ngập bài đăng của các câu lạc bộ đêm và quán bar quảng cáo sự kiện và chương trình khuyến mãi Halloween. Một số câu lạc bộ nổi tiếng nhất còn kết hợp tổ chức các buổi biểu diễn đặc biệt.

Bộ trưởng Nội vụ Lee Sang-min xác nhận cảnh sát thành phố đã không tăng quân số đảm bảo an ninh tại khu phố. Cũng trong ngày 29/10, cảnh sát Seoul đã tập trung đông nhân sự để giám sát một cuộc biểu tình quy mô lớn ở Gwanghwamun.

"Những năm trước đây cũng có đông người tụ tập đón Halloween, nhưng đêm qua số lượng thậm chí còn hơn thời trước Covid, vì vậy tôi không thể xác định cảnh sát ở đâu", một cô gái ngoài 20 tuổi cho biết.


Hiện trường con hẻm bên cạnh khách sạn Hamilton, phố Itaewon bị phong tỏa vào sáng 30/10. Ảnh: AP.

Không khí hỗn loạn càng gia tăng khi các quán bar mở nhạc với âm lượng lớn, khiến tiếng kêu cứu và van nài nhau đừng chen lấn bị tiếng nhạc ầm ĩ lấn át.

Một số nhân chứng sống sót cho biết vụ giẫm đạp xảy ra "trong chớp mắt". Họ nói sau khi một vài người vấp ngã đầu tiên, mọi người bắt đầu ngã chèn lên nhau "như domino". Đám đông tiếp tục đẩy về phía trước, không nghe thấy tiếng la hét của những nạn nhân phía trước. Việc có nhiều người hóa trang thành cảnh sát để vui chơi trong dịp Halloween cũng là yếu tố khiến nhiều người bối rối.

Theo Yonhap, đồn cứu hỏa và hiện trường vụ giẫm đạp không cách nhau quá xa. Tuy nhiên, những nhân viên cấp cứu đầu tiên mất khá nhiều thời gian để đến nơi do khu phố Itaewon đêm qua quá đông người.

Một số nhân chứng cho biết những xe đặc dụng và xe cứu thương ban đầu gặp nhiều khó khăn để tiếp cận hiện trường. Sau khi nhận tin báo về thảm kịch, một lượng lớn người dân rời khỏi Itaewon bằng phương tiện cá nhân, gây ùn tắc trên trục đường chính.

Khi những nhân viên cứu hộ đầu tiên đến nơi, số nạn nhân có dấu hiệu ngưng tim phổi hoặc ngạt thở mất nhận thức lên đến gần 300. Lực lượng y tế ban đầu rơi vào tình cảnh quá tải, buộc phải nhờ thêm những người xung quanh hỗ trợ dù không có chuyên môn cấp cứu.

Video hiện trường cho thấy nạn nhân đè lên nhau 5-6 lớp người. Những nhân viên cứu hộ đầu tiên đến hiện trường không thể giải thoát được những người đang cầu cứu vì tầng nạn nhân đầu tiên đã bất tỉnh hoàn toàn, tay chân chèn vào nhau đến mức không thể gỡ ra.

Theo Keith Still, chuyên gia về nghiên cứu hành vi đám đông thuộc Đại học Sufolk của Anh, những vụ giẫm đạp quy mô lớn có thể tạo ra áp lực lớn đến mức đủ sức bẻ cong cả kim loại.

Ông cho biết nguyên nhân tử vong chủ yếu trong những vụ giẫm đạp không phải là chấn thương mà là ngạt thở do sức ép quá lớn lên cơ thể, thậm chí nạn nhân có thể tử vong trong tư thế đứng chứ không ngã xuống đường và bị nạn nhân khác đạp lên người.

"Khi các nạn nhân cố vùng vẫy đứng dậy, tay chân họ chèn lên nhau và không cử động được thêm. Hệ quả là lưu thông máu bị nghẽn và không đến được não", Keith Still mô tả. "Nạn nhân sẽ mất dần nhận thức sau 30 giây đầu. Khoảng 6 phút sau, nạn nhân rơi vào trạng thái máu thiếu oxy. Đây là nguyên nhân tử vong thông thường trong những vụ giẫm đạp".