(Câu chuyện này được xuất bản lần đầu vào ngày 6 tháng 6 năm 2022. Vào thứ Tư, ASML cho biết một cựu nhân viên ở Trung Quốc đă đánh cắp dữ liệu về công nghệ của họ.) Rất ít công ty có vị trí tốt hơn để hưởng lợi từ t́nh trạng thiếu hụt chip máy tính trầm trọng hơn ASML Holding NV, một nhà sản xuất Hà Lan có thiết bị đóng vai tṛ không thể thiếu trong việc tạo ra chất bán dẫn tiên tiến nhất thế giới.
Nhưng bốn ḍng được giấu giữa chừng trong một bản báo cáo thường niên dài 281 trang từ tháng 2, lạc quan hơn, gợi ư về một vấn đề có khả năng gây cháy nổ. ASML đă cáo buộc một công ty có trụ sở tại Bắc Kinh, được các quan chức Trung Quốc coi là một trong những liên doanh công nghệ hứa hẹn nhất của đất nước, có khả năng đánh cắp bí mật thương mại của họ. Đằng sau tiết lộ ngắn gọn là một câu chuyện phi thường kéo dài nhiều năm về hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ và mối đe dọa lớn hơn mà ngành công nghiệp bán dẫn trị giá 556 tỷ đô la phải đối mặt.
Trong báo cáo, ASML cho biết công ty Trung Quốc, Dongfang Jingyuan Electron Ltd., có liên quan đến một công ty không c̣n tồn tại ở Thung lũng Silicon, Xtal Inc., mà ASML đă kiện v́ hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ. Một thử nghiệm năm 2018 ở California, vốn ít được chú ư vào thời điểm đó, đă cung cấp thêm thông tin chi tiết. Dongfang và Xtal về cơ bản giống nhau, được tạo ra cách nhau một tháng vào năm 2014 bởi một cựu kỹ sư ASML tên là Zongchang Yu, luật sư của ASML nói với ṭa án. Luật sư lập luận rằng hai công ty đă làm việc song song để hướng tới cùng một mục tiêu: có được công nghệ của ASML và chuyển giao nó cho Trung Quốc, nơi đang t́m cách thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn của riêng ḿnh, thường phải trả giá bằng các công ty phương Tây. : một kỹ sư bị buộc tội ăn cắp tất cả 2 triệu ḍng mă nguồn của phần mềm ASML quan trọng và sau đó chia sẻ một phần mă đó với các nhân viên của Xtal và Dongfang ở Hoa Kỳ và Trung Quốc, theo bản ghi của quá tŕnh tố tụng. “Đó không phải là một tai nạn. Đó không phải là bất cứ điều ǵ khác,” Patrick Ryan, luật sư chính của ASML, nói với ṭa án. “Nhưng đó là một âm mưu để có được công nghệ cho chính phủ Trung Quốc.” Xtal bị thua và nộp đơn xin bảo hộ phá sản. Nó đă được yêu cầu trả 845 triệu đô la, mà ASML cho là "không thể thu hồi được". ASML từ chối b́nh luận về câu chuyện này. Một đại diện của Dongfang từ chối b́nh luận. Yu, 60 tuổi, người có lệnh bắt giữ chưa hoàn thành ở California với cáo buộc ăn cắp bí mật thương mại từ ASML, không thể đưa ra b́nh luận. Ông hiện đang điều hành Dongfang ở Bắc Kinh với sự hỗ trợ dồi dào từ chính phủ Trung Quốc, theo tuyên bố của công ty và các tài liệu khác của Trung Quốc. Các cáo buộc mà công ty đưa ra trước ṭa và trong báo cáo hàng năm phản ánh vị trí nhạy cảm mà ASML đang gặp phải khi cố gắng phát triển hoạt động kinh doanh của ḿnh ở Trung Quốc trong khi theo đuổi các cáo buộc về hành vi trộm cắp IP đối với một công ty Trung Quốc.
Trung Quốc là thị trường bán dẫn lớn nhất thế giới. Các nhà máy điện tử và tầng lớp trung lưu đang phát triển của nó là những người tiêu dùng chip quan trọng. Các công ty bán dẫn đă phải vật lộn trong nhiều năm để cân bằng khả năng tiếp cận Trung Quốc trước những lo ngại nước này đang t́m cách ăn cắp tài sản trí tuệ của họ và vượt qua họ.
Hiện tại, Trung Quốc đang tụt hậu trong lĩnh vực sản xuất chất bán dẫn, khiến các ngành công nghiệp quan trọng nhất của nước này phụ thuộc vào công nghệ do các công ty nước ngoài thống trị. Sản xuất chip tiên tiến của riêng ḿnh là một ưu tiên phức tạp do các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ hạn chế quyền truy cập vào thiết bị mới nhất. Bắc Kinh đă thực hiện các bước chưa từng có để vượt qua những rào cản như vậy, bao gồm việc khởi động sáng kiến bán dẫn trị giá 150 tỷ USD vào năm 2014 để thúc đẩy sản xuất trong nước.
Theo FBI, Trung Quốc cũng đă khuyến khích mọi người đánh cắp công nghệ nhằm thúc đẩy lợi ích của Bắc Kinh. Giám đốc FBI Christopher Wray cho biết: “Trung Quốc nhận ra rằng họ cần phải có những bước nhảy vọt về công nghệ tiên tiến. “Thay v́ tham gia vào công cuộc đổi mới khó khăn, Trung Quốc thường đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ và sau đó sử dụng nó để cạnh tranh với chính các công ty Mỹ mà họ là nạn nhân.”
Các cáo buộc của ASML đưa ra một ví dụ chi tiết về điều mà các cơ quan an ninh quốc gia mô tả là sách vở của Trung Quốc để có được công nghệ tiên tiến. Họ nói, đó là một tập hợp các chiến lược phụ thuộc vào sự xúi giục từ Bắc Kinh, hành vi trộm cắp của những người lao động có vị trí tốt, và trong ít nhất một số trường hợp, sự miễn cưỡng khiếu nại của các nạn nhân là công ty đang t́m cách duy tŕ hoặc tăng cường khả năng tiếp cận thị trường Trung Quốc.
Anna Puglisi, thành viên cấp cao tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi tại Đại học Georgetown cho biết: “Xét riêng lẻ những trường hợp này có vẻ thực sự mang tính giai thoại và một số công ty nạn nhân có thể nói rằng thực sự không có bất kỳ kế hoạch tổng thể nào. “Nhưng nếu xét trường hợp này cùng với các trường hợp khác theo thời gian, bạn có thể thấy bàn tay im lặng—và trong một số trường hợp không quá im lặng—của chính phủ Trung Quốc.”
Bộ Ngoại giao Trung Quốc gọi các cáo buộc là “sự thổi phồng ác ư”. “Các chính trị gia chống Trung Quốc ở Mỹ đă sử dụng các chủ đề ‘đánh cắp sở hữu trí tuệ’ để bôi xấu Trung Quốc,” bộ này cho biết trong một tuyên bố. “Trung Quốc đă không đạt được những thành tựu công nghệ của ḿnh bằng cách đánh cắp hoặc ăn cắp từ những người khác.”
ASML có trụ sở tại Veldhoven, Hà Lan tạo ra công nghệ rất quan trọng để sản xuất chip máy tính nhanh nhất, mạnh nhất. Theo công ty nghiên cứu Gartner Inc., tính đến năm 2021, ASML kiểm soát hơn 90% thị trường toàn cầu trị giá 17,1 tỷ đô la cho thiết bị in thạch bản, được sử dụng để thu nhỏ và sau đó in các mẫu bóng bán dẫn lên các tấm bán dẫn silicon, sau đó được cắt thành các chip riêng lẻ.
Một cỗ máy duy nhất có thể có kích thước bằng một ngôi nhà nhỏ và có giá khoảng 170 triệu USD. Công nghệ đó là lư do tại sao vốn hóa thị trường của công ty đă tăng hơn bốn lần trong bốn năm, lên 284 tỷ USD vào cuối năm 2021.
Tâm điểm của vụ kiện tụng là phần mềm có tên hiệu chỉnh độ gần quang học, hay OPC. Nó chiếm chưa đến 1% doanh thu của ASML. Nhưng không có nó, máy in thạch bản không thể in chính xác các mạch nhỏ, theo lời khai của phiên ṭa.
“Nếu bạn không thực hiện bất kỳ OPC nào, th́ mẫu trên chip hoàn toàn là cặn bă,” Yu Cao, một giám đốc điều hành ASML, đồng thời là tổng giám đốc của bộ phận phát triển phần mềm, làm chứng. “Đây sẽ là một con chip không hoạt động.”
Theo Robert Castellano, chủ tịch của The Information Network, một công ty nghiên cứu chất bán dẫn có trụ sở tại Pennsylvania, Trung Quốc đang phát triển các máy in thạch bản của riêng ḿnh, nhưng có thể mất nhiều năm để bắt kịp ASML. Ông cho biết việc làm chủ phần mềm OPC có thể thu hẹp một số khoảng cách bằng cách cho phép các nhà sản xuất Trung Quốc cải tiến những chiếc máy đó và đóng gói nhiều bóng bán dẫn hơn vào những con chip mà họ sản xuất.
Bước nhảy vọt đó có thể có ư nghĩa vượt ra ngoài các thiết bị tiêu dùng. “Đây không phải là tạo ra một chiếc điện thoại thông minh tốt hơn,” Castellano nói. “Đó là về việc chế tạo vũ khí tinh vi hơn hiện tại.”
Năm 2014 rất quan trọng đối với tham vọng bán dẫn của Trung Quốc. Đó là khi quốc gia này thành lập quỹ trị giá 150 tỷ USD để khởi động các công ty nhằm cạnh tranh với những gă khổng lồ nước ngoài.
Đó cũng là lúc Yu thành lập hai công ty của ḿnh. Được đào tạo ở Trung Quốc, anh ta đă làm việc chủ yếu ở Nhật Bản và Hoa Kỳ, bao gồm cả tại ASML, nơi anh ta rời đi vào năm 2012, theo các tài liệu của ṭa án. Vào tháng 1 năm 2014, anh thành lập Xtal, có trụ sở tại một công viên văn pḥng gần Sân bay Quốc tế San Jose. Một tháng sau, ông thành lập Dongfang, trong một khu công nghiệp do chính phủ tài trợ ở Bắc Kinh.
Yu đă thành lập các công ty theo chỉ đạo của Jingyuan Han, một thành viên của giới tinh hoa kinh tế Trung Quốc, người vẫn có quan hệ chặt chẽ với Đảng Cộng sản, Ryan, luật sư của ASML, bị cáo buộc trước ṭa. Han là chủ tịch và giám đốc điều hành của China Oriental Group Co., một nhà sản xuất thép lớn, nơi tiểu sử của ông liệt kê nhiều vai tṛ của Đảng Cộng sản.
Mục tiêu là khai thác các chương tŕnh khuyến khích đồng thời cung cấp các công nghệ quan trọng cho sáng kiến bán dẫn của Trung Quốc, Ryan cáo buộc.
Bất chấp sự chuyên môn hóa của thời đại công nghiệp, China Oriental là một người chơi trong cuộc đua trở thành siêu cường công nghệ toàn cầu của đất nước, thường thông qua các khoản đầu tư của công ty hoặc của cá nhân Han, theo hồ sơ công ty và lập luận tại ṭa án của Ryan. Cho đến năm 2019, China Oriental, thông qua các công ty con, đă sở hữu hơn 50% cổ phần của Dongfang, theo Datenna, một công ty Hà Lan chuyên theo dơi quyền sở hữu của các công ty Trung Quốc. Datenna cho biết kể từ đó, nó đă bán cổ phần của ḿnh khi các nhà đầu tư khác tham gia.
Đại diện của China Oriental đă không trả lại tin nhắn t́m kiếm b́nh luận.
Theo lời khai của ṭa án, Yu đă tuyển dụng các kỹ sư từ bộ phận ASML nơi họ làm việc để phát triển phần mềm OPC và những nhân viên sắp rời đi đảm bảo với người quản lư của họ rằng họ sẽ làm việc trên các công nghệ không liên quan.
Nhưng sau khi Song Lan, giám đốc kỹ thuật, từ chức vào tháng 8 năm 2015, ASML đă kiểm tra máy tính của ông. Các nhà điều tra phát hiện anh ta đang làm việc cho cả hai công ty cùng một lúc và đă tải các tệp ASML xuống ổ cứng mà anh ta mang đến cho chủ nhân mới của ḿnh, theo hồ sơ của công ty Hà Lan trong thủ tục phá sản của Xtal. Công ty cho biết họ đă phát hiện những vi phạm tương tự liên quan đến những người khác đă rời khỏi Xtal. Sau khi Xtal bắt đầu tiếp thị phần mềm OPC, ASML đă kiện.
Dữ liệu được lấy bởi Lan, người đă trở thành phó chủ tịch kỹ thuật của Xtal, bao gồm mă nguồn cho phần mềm OPC của ASML, theo hồ sơ. Lan làm chứng rằng anh ta đă vô t́nh lấy mă trong khi sao lưu email ASML của ḿnh để bảo vệ dữ liệu cá nhân. Mă nằm trong một tệp đính kèm với email mà Lan nói rằng anh ấy chưa bao giờ mở.
Các luật sư của ASML cho biết họ không thể t́m hiểu toàn bộ phạm vi hoạt động của Lan. Sau khi ASML thông báo cho Xtal về ư định khởi kiện, Lan đă sử dụng một chương tŕnh xóa dữ liệu trên ổ cứng và xóa tới 61 gigabyte dữ liệu, theo hồ sơ. Lan đă không đề cập đến việc xóa trong lời khai của ḿnh, v́ các luật sư của Xtal đă phản đối câu hỏi về điều đó.
Một cựu nhân viên khác, Wanyu Li, người đă trở thành giám đốc CNTT của Xtal, đă tải mă nguồn cho phần mềm OPC của ASML—tất cả 2 triệu ḍng của nó—vào một ổ cứng, theo lời khai từ các chuyên gia pháp y của ASML. Các nhà điều tra đă t́m thấy bằng chứng cho thấy Li đă sử dụng nó ngay lập tức tại Xtal, tải một phần mă lên máy chủ GitHub nơi khoảng 30 kỹ sư của Xtal và Dongfang có thể truy cập được, theo lời khai.
Thẩm phán thông báo với bồi thẩm đoàn rằng Li thừa nhận đă tiêu hủy bằng chứng, phá vỡ bảng mạch của ổ cứng thành nhiều mảnh trước khi chuyển nó cho luật sư của Xtal vào đêm trước phiên ṭa, theo biên bản phiên ṭa.
Luật sư của Xtal, Donald Putterman, thừa nhận rằng Li đă đánh cắp mă nguồn và làm hỏng ổ cứng. Putterman nói trước ṭa: “Không có ǵ phủ đường với những ǵ Wanyu Li đă làm. “Bạn không thể làm điều đó. Nó đă sai. Đó là bất hợp pháp. Ra khỏi bảng xếp hạng.
Tuy nhiên, anh ta nói không ai ở Xtal biết rằng Li có mă bị đánh cắp. “Xtal chưa bao giờ thực sự sử dụng nó,” anh nói. “Xtal chưa bao giờ kiếm được xu nào từ nó.”
Các luật sư của ASML đă chuyển vụ việc đến Văn pḥng Biện lư Quận Santa Clara, nơi đă đệ đơn tố cáo h́nh sự vào tháng 4 năm 2019 với cáo buộc Yu, Li và Lan đánh cắp bí mật thương mại, theo các tài liệu của ṭa án.
Theo công tố viên Erin West, Li, 56 tuổi, đă nhận tội đại h́nh và Lan, 48 tuổi, tội tiểu h́nh, cả hai đều lấy dữ liệu máy tính. Li bị kết án 7 tháng giám sát điện tử và Lan 90 ngày lao động công ích, cô nói.
Cả hai người đàn ông, thông qua luật sư của họ, từ chối b́nh luận. West cho biết khi nhà chức trách bắt giữ ba người đàn ông vào tháng 5/2019, Yu đă rời Trung Quốc.
Các luật sư của ASML cáo buộc Yu dàn dựng các vụ trộm. Theo lời khai từ các chuyên gia pháp y của ASML, Yu đă nhận được email trong đó các nhân viên của anh ấy thảo luận về việc sử dụng mă nguồn của công ty Hà Lan để giúp tăng tốc độ phát triển phần mềm của Xtal. Anh ấy cũng có các bản sao sổ tay kỹ thuật ASML bí mật và gửi chúng qua email cho nhân viên của ḿnh, họ đă làm chứng.
Yu làm chứng rằng vào thời điểm đó, anh ấy không tin rằng có vấn đề khi sử dụng một số tài liệu ASML nội bộ để giúp hướng dẫn công việc của Xtal.
“Đây là tài liệu tham khảo rất tốt cho công việc người mẫu của chúng tôi,” Yu viết trong một email.
Ryan lập luận rằng bằng cách sử dụng dữ liệu bị đánh cắp làm lộ tŕnh, Xtal đă tiết kiệm được nhiều năm thời gian cần thiết để phát triển phần mềm.
Vào tháng 1 năm 2016, Xtal đă giành được hợp đồng trị giá 27 triệu USD với Samsung Electronics Co. của Hàn Quốc, một khách hàng lâu năm của ASML, để cung cấp phần mềm OPC, theo lời khai của phiên ṭa. Trong hai năm, công ty của Yu đă sao chép một công nghệ mà ASML cho biết họ đă chi 100 triệu USD và 10 năm để phát triển.
“Xtal không nhất thiết phải đi vào ngơ cụt, v́ nó biết đâu là ngơ cụt, và nó biết đâu là con đường dẫn đến vinh quang, con đường dẫn đến tốc độ, con đường dẫn đến sự phát triển, con đường dẫn đến tiền bạc,” Ryan nói với bồi thẩm đoàn.
Samsung cho biết họ không có mối quan hệ hiện tại với Xtal hoặc Dongfang. Công ty đă chỉ ra một tuyên bố của ASML nói rằng Samsung không tham gia vào “bất kỳ hành động ác ư nào chống lại ASML”. Theo tuyên bố, công ty Hà Lan không bị mất bất kỳ hoạt động kinh doanh nào v́ công việc giữa Samsung và Xtal bị "cản trở" khi vụ trộm được phát hiện.
Sau chiến thắng trước ṭa của ASML, một tờ báo Hà Lan Het Financieele Dagblad đă đăng một báo cáo cáo buộc mối liên hệ giữa các vụ trộm và Trung Quốc. ASML đă bác bỏ nó và đưa ra một động cơ khác không liên quan đến Trung Quốc. ASML cho biết: “Suy đoán rộng răi về một ‘âm mưu’ do chính phủ chỉ đạo nhằm đánh cắp IP và bí mật thương mại của chúng tôi chỉ là: suy đoán rộng răi,” ASML cho biết trong một thông cáo báo chí vào tháng 4 năm 2019.
Giám đốc điều hành Peter Wennink đă nhắc lại vị trí đó. "Ư kiến cho rằng chúng tôi bằng cách nào đó là nạn nhân của một âm mưu quốc gia là sai.""Sự thật của vấn đề là chúng tôi đă bị cướp bởi một số nhân viên của chính chúng tôi có trụ sở tại Thung lũng Silicon, những người đă vi phạm pháp luật để làm giàu cho bản thân," anh ấy nói .
“Ư kiến cho rằng chúng tôi bằng cách nào đó là nạn nhân của một âm mưu quốc gia là sai lầm” — Giám đốc điều hành ASML Peter Wennink.
Tuy nhiên, nhiều tháng trước đó, các luật sư riêng của ASML đă liên kết trực tiếp các công ty của Yu với tham vọng công nghệ của Trung Quốc. “Điều này phù hợp với một chiến lược rộng lớn hơn mà chính phủ Trung Quốc đang áp dụng,” Andrew Winetroub, một luật sư của ASML, nói với ṭa án. Ông lập luận rằng ASML có bằng chứng rằng Dongfang đang nhận tiền từ chính phủ Trung Quốc và rằng “Xtal có liên quan mật thiết.” “Về cơ bản, họ muốn trở thành ASML ở Trung Quốc,” Ryan, luật sư trưởng của ASML, lập luận. “Việc đánh cắp phần mềm của chúng tôi là một bước đi đúng hướng.”
ASML đă t́m cách đưa ra bằng chứng mà các luật sư của họ cho biết sẽ hỗ trợ cho những tuyên bố đó. Putterman, luật sư của Xtal, lập luận rằng đó chỉ là “những nỗ lực lặp đi lặp lại” nhằm “ngữ điệu định kiến cửa sau” về Trung Quốc. Thẩm phán đă hướng dẫn ASML tập trung vào các cáo buộc giới hạn đối với công ty Hoa Kỳ, Xtal.
Trường hợp của ASML nêu bật những phức tạp mà nhiều công ty phương Tây phải đối mặt khi giao dịch với Trung Quốc.
Trung Quốc là thị trường lớn thứ ba của ASML. Kể từ năm 2019, chính phủ Hà Lan đă ngăn công ty bán thiết bị in thạch bản tiên tiến nhất của ḿnh ở đó v́ những con chip mà thiết bị này tạo ra có tiềm năng sử dụng cho mục đích quân sự. ASML đă phản đối các hạn chế.
Nick Eftimiades, một thành viên cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết Trung Quốc “đặt ASML vào một vị trí cực kỳ khó xử”.
Eftimiades, cựu quan chức Bộ Quốc pḥng Hoa Kỳ, người theo dơi các vụ trộm cắp và gián điệp IP của Trung Quốc, cho biết: “Đây không phải là lần đầu tiên một công ty bị đánh cắp và từ chối công khai vấn đề lớn. “Nhiều công ty đă cố gắng hết sức để giữ cho những sự kiện này không được công chúng, cổ đông và nhà đầu tư biết đến.”
Đối với Yu, những rắc rối của Xtal không làm chậm quá tŕnh đi lên của Dongfang.
Theo các tài liệu của Trung Quốc, vào năm 2015, Dongfang đă kư một thỏa thuận nghiên cứu với Viện Vi điện tử thuộc Viện Khoa học Trung Quốc, trung tâm nghiên cứu chất bán dẫn của chính phủ. Ở đó, Yu đă thu hút sự chú ư của Tianchun Ye, giám đốc viện và là nhà khoa học trưởng chỉ đạo phát triển thiết bị chip của Trung Quốc. Dongfang và viện đă thành lập một liên doanh để phát triển công nghệ chip. Kể từ đó, Dongfang đă nhiều lần giành được vinh dự và lời khen ngợi từ chính phủ Trung Quốc.
Mặc dù thua kiện Xtal, nhưng chính quyền Trung Quốc đă cấp cho Dongfang một bằng sáng chế trên phạm vi rộng vào năm 2019, bao gồm cả phần mềm OPC. Năm ngoái, Dongfang thông báo rằng họ được Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin của Trung Quốc đặt tên là “người khổng lồ nhỏ”, một tên gọi thường được theo sau bởi khoản đầu tư mới đáng kể và kỳ vọng tăng trưởng nhanh.
Kể từ khi trở về Bắc Kinh, Yu đă huy động được hàng triệu đô la khi được các quan chức Trung Quốc ve văn. Ông xuất hiện trên khán đài duyệt binh cho lễ duyệt binh kỷ niệm 70 năm thành lập Trung Quốc—một sự kiện chỉ dành cho giới tinh hoa khi được mời.
Một cuốn sách phỏng vấn các doanh nhân công nghệ Trung Quốc xuất bản năm 2020 đă miêu tả Yu là “người tiên phong” cho sự phát triển chất bán dẫn. Anh ấy nói với các tác giả rằng một trong những giấc mơ lớn nhất của anh ấy là giúp Trung Quốc tạo ra phần mềm OPC của riêng ḿnh—và “phá vỡ thế độc quyền của nước ngoài”.
(Câu chuyện này được xuất bản lần đầu vào ngày 6 tháng 6 năm 2022. Vào thứ Tư, ASML cho biết một cựu nhân viên ở Trung Quốc đă đánh cắp dữ liệu về công nghệ của họ.)
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
